Sáng mãi giá trị của bình đẳng và đoàn kết dân tộc

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi đoàn kết là vấn đề quan trọng của cách mạng - Ảnh tư liệu (Nguồn baohaugiang.com.vn)

Giải phóng dân tộc khỏi ách thực dân, phong kiến, khỏi cảnh đói nghèo, đưa các dân tộc ngày càng ấm no, tự do, hạnh phúc, phồn vinh, thực sự bình đẳng, đoàn kết giúp đỡ nhau cùng phát triển luôn là khát vọng của Hồ Chí Minh.

Từ một thanh niên yêu nước, nhìn cảnh lầm than, tăm tối tủi nhục của dân tộc mất nước, sống kiếp người nô lệ đầu thế kỷ XX, Người quyết định ra đi tìm đường cứu nước. Trong cuộc trường chinh ấy, Người đã xé toang bức màn giả dối của cái gọi là “Tự do, bình đẳng, bác ái” của chủ nghĩa đế quốc.

Người rút ra chân lý giản đơn, các dân tộc trên thế giới dù màu da, sắc tộc khác nhau đều chỉ có hai hạng người: Hạng người đi áp bức và hạng người bị áp bức. Để những dân tộc thoát khỏi ách xâm lược của bọn đế quốc, thực dân, các dân tộc chỉ có một con đường là đoàn kết, vùng dậy đấu tranh lật đổ bọn thực dân xâm lược, tự giải phóng mình để có tự do, bình đẳng, bác ái thật sự.

Tư tưởng bình đẳng dân tộc của Hồ Chí Minh gồm nhiều nội dung sâu sắc, rộng lớn về quyền và lợi ích chính đáng của các dân tộc.

Tính tất yếu về quyền bình đẳng giữa các dân tộc

 Hồ Chí Minh khẳng định quyền bình đẳng dân tộc là chân lý khách quan, là quyền chính đáng, đương nhiên khi mỗi con người, mỗi dân tộc sinh ra trên thế gian này. Mở đầu Tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945, Hồ Chí Minh nhắc ngay đến lời bất hủ  : “Mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo hoá cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được, trong những quyền ấy có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Mặc dù bình đẳng là đương nhiên của tạo hoá ban cho mọi con người, mọi quốc gia dân tộc, nhưng khi loài người còn chủ nghĩa thực dân, đế quốc thì quyền bình đẳng ấy không phải tự nhiên đến với mọi người, mọi dân tộc mà họ phải biết vùng dậy đấu tranh xoá bỏ mọi bất công, xây dựng xã hội thật sự công bằng, dân chủ, văn minh. Đó là mục tiêu cách mạng nước ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và của Hồ Chí Minh suốt hơn 80 năm qua. Trong Báo cáo Dự thảo Hiến pháp sửa đổi trình tại kỳ họp thứ II Quốc hội Khoá I, nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Hồ Chí Minh viết: “Nước ta là nước thống nhất gồm nhiều dân tộc. Các dân tộc sống trên đất nước Việt Nam đều bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ”.

Các dân tộc anh em trong nước ta gắn bó ruột thịt với nhau trên lãnh thổ chung và trải qua một lịch sử lâu đời cùng nhau lao động và đấu tranh để xây dựng Tổ quốc tươi đẹp.

Đế quốc và phong kiến cố tình phá hoại tình đoàn kết và bình đẳng giữa các dân tộc, chia rẽ gây hiềm khích giữa các dân tộc. Đảng và Chính phủ ta luôn kêu gọi các dân tộc xoá bỏ xích mích do đế quốc và phong kiến gây ra, cùng nhau đoàn kết chặt chẽ trên cơ sở bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ.

Trong tháng 5 này, đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số toàn quốc sẽ diễn ra, góp phần củng cố hơn nữa khối đại đoàn kết các dân tộc - Ảnh Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh Thái Nguyên

Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội: Cơ sở thực hiện bình đẳng các dân tộc

Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH là luận điểm trung tâm của tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây là tư tưởng lớn thể hiện tính quy luật của sự phát triển xã hội Việt Nam. Người chỉ rõ, chỉ có hoàn thành cách mạng giải phóng dân tộc mới có điều kiện tiến lên CNXH và chỉ có làm cách mạng XHCN mới giữ vững được độc lập dân tộc và những thành quả của cách mạng; mới thực hiện bình đẳng giữa các dân tộc .

Trong thư gửi các em học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Người viết: ”Sau 80 năm giời bị nô lệ, nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên toàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, Nhà nước trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều. Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính nhờ một phần lớn ở công học tập của các em.”

Thực hiện bình đẳng phải bền bỉ

Cuộc đời của Hồ Chí Minh là tấm gương tiêu biểu về người chiến sỹ đấu tranh kiên cường, không mệt mỏi nhằm xoá bỏ chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, chính sách nô dịch dân tộc của chủ nghĩa đế quốc.

 Ngay những ngày hoạt động tại Paris, thủ đô của nước Pháp, Hồ Chí Minh đã công khai viết báo lên án chế độ thực dân, vạch tội bọn đế quốc áp bức đối với các dân tộc thuộc địa bằng những bài đanh thép như: Bình đẳng, thù ghét chủng tộc, ách áp bức không từ một chủng tộc nào; hành hình kiểu Lin Sơ một phương tiện ít người biết đến của nền văn minh Mỹ; Đảng Ku Klux Klan những thảm hoạ của “ nền văn minh”…

Hồ Chí Minh cho rằng đó là những hành động vô nhân đạo của chủ nghĩa đế quốc và lịch sử viết bằng máu của những người bản xứ; lịch sử bị cướp đi quyền bình đẳng chính đáng của họ.

Hồ Chí Minh và Đảng ta suốt hơn 80 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Người luôn thức tỉnh đồng bào về kẻ thù của dân tộc mình là bọn đế quốc thực dân phong kiến. Khi nói chuyện với đồng bào, cán bộ, chiến sĩ tại huyện Yên Châu tỉnh Sơn La, Người nhắc nhở : “Hồi còn Tây, vua quan, đồng bào Kinh ăn hiếp đồng bào Thái, đồng bào Thái ăn hiếp đồng bào Puộc, đồng bào Xá, có phải thế không? Hồi trước như thế là vì sao? Vì Tây và vua quan muốn chia rẽ đồng bào, muốn làm cho đồng bào yếu đi. Bây giờ chúng ta, tất cả các dân tộc Kinh, Thái, Mường, Mèo, Mán, Xá, Puộc…đều là anh em ruột thịt một nhà chứ không phải là Kinh ăn hiếp Thái, Thái ăn hiếp Xá, Puộc như trước đây nữa”.

Thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh, suốt hơn 80 năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn thực hiện nhất quán chính sách bình đẳng dân tộc. Các dân tộc ở nước ta đều bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ. Về chính trị, những tiến bộ về sự bình đẳng dân tộc được thực hiện rõ nét trong thực tế đời sống.

Tuy nhiên về mặt kinh tế, văn hoá, đời sống xã hội giữa các dân tộc ở nước ta hiện nay vẫn còn những khoảng cách rất đáng quan tâm. Đặc biệt thực hiện xoá đói giảm nghèo, phát triển văn hoá giáo dục, chăm sóc sức khoẻ đồng bào, xây dựng cơ sở hạ tầng ở vùng cao, vùng sâu còn đặt ra nhiều vấn đề lớn nhằm thực hiện bình đẳng giữa các dân tộc trên thực tế ở nước ta. Đương nhiên bình đẳng không có nghĩa là bằng nhau, ngang nhau mà cở bản là sự bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ một cách tương xứng, hài hoà.

PGS.TS Trần Quang Nhiếp

Phần tiếp: Đoàn kết dân tộc trong bối cảnh hội nhập toàn cầu