Tận dụng cơ hội và ứng phó thách thức khi tham gia TPP

Theo Viện Nghiên cứu và Quản lý Trung ương, nếu TPP được ký kết thì đến năm 2025, xuất khẩu và GDP của Việt Nam có thể tăng thêm tương ứng 68 tỷ USD và 36 tỷ USD hay 28,4% và 10,5%  so với trường hợp nếu không tham gia TPP (tính theo giá 2007). 

Cơ hội và tiềm năng

Tại hội thảo “Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương và quá trình tham gia của Việt Nam” do Bộ Công Thương và VCCI tổ chức ngày 20/12 tại TPHCM, ông Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Bộ Công Thương, Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ về Kinh tế và Thương mại quốc tế cho biết sự tăng trưởng nói trên là do có nhiều đối tác quan trọng của Việt Nam như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Australia tham gia. Đây cũng là các thị trường xuất khẩu lớn mà nhiều mặt hàng của Việt Nam có lợi thế cạnh tranh như dệt may, da giày, đồ gỗ, nông sản.

Mặt khác, nhiều mặt hàng có thể mở rộng thị trường và gia tăng xuất khẩu do thuế suất giảm sâu. Chẳng hạn với ngành dệt may, thị trường Hoa Kỳ hiện chiếm khoảng 1/2 tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam; thuế suất trung bình 17,3%, cao nhất 32%, sẽ giảm xuống 0%, và khi đó xuất khẩu sẽ có động lực tăng trưởng.

Bên cạnh đó, hoạt động đầu tư vào Việt Nam của các quốc gia tham gia Hiệp định TPP hiện là 49,1% trong tổng vốn đầu tư vào Việt Nam (năm 2012). Mặt khác, dòng vốn từ nhiều nước thành viên TPP có trình độ phát triển cao sẽ mang lại những lợi ích đáng kể về công nghệ và kỹ năng quản lý. Sự gia tăng vai trò của nhà đầu tư nước ngoài cũng có thể góp phần phát triển các lĩnh vực dịch vụ có giá trị gia tăng cao hơn.

Đặc biệt, trong dài hạn, việc thực thi cam kết sẽ tạo dựng môi trường đầu tư minh bạch và cạnh tranh, qua đó không chỉ hấp dẫn đầu tư mà còn tạo nền tảng phân bổ các nguồn đầu tư hiệu quả, dù đó là vốn trong nước hay vốn nước ngoài.

Tuy nhiên, ông Võ Trí Thành (Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu quản lý Trung ương) cho rằng để tận dụng tối đa và hiệu quả các cơ hội mà TPP đem lại, chúng ta phải có những biện pháp trước mắt và lâu dài để ứng phó với những thách thức khi hội nhập TPP.

Ứng phó với thách thức

Theo ông Võ Trí Thành, trước mắt Việt Nam cần phải hết sức nỗ lực hoàn thiện thể chế kinh tế (khung khổ pháp lý, chế tài thực thi) để có thể đáp ứng cam kết trong TPP. Tiếp đến cần khôi phục, tạo dựng lòng tin đối với thị trường, các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Tác động tổng thể của TPP đối với nền kinh tế Việt Nam có thể rất tích cực, song không phải tác động đến với mọi ngành, mọi doanh nghiệp. Vì vậy, về lâu dài chúng ta phải mở cửa mạnh hơn và từ đó cũng phải chấp nhận thách thức cạnh tranh gay gắt hơn. Bên cạnh tái cơ cấu các DN Nhà nước, cần hỗ trợ phát triển DN nhỏ và vừa, thực thi các chương trình mục tiêu cụ thể và hoàn thiện dần hệ thống an sinh xã hội chính thức,… là những giải pháp cần tiếp tục triển khai hiệu quả hơn.

Bản thân các DN và ngành hàng phải có sự chuẩn bị chu đáo nhất có thể. Bên cạnh việc nắm được tinh thần chung và những cam kết cụ thể nhất là khi có liên quan đến ngành hàng, sản phẩm của mình, còn phải nắm vững chính sách, cải cách hiện hành cũng như những thay đổi cần thiết trong thời gian tới.

Thanh Thủy