Thủy điện khát trong mùa mưa lũ

Trước đây, vào mùa lũ, các cửa xả nước phải làm việc từ 5-8 lần còn năm 2010 chưa hề hoạt động - Ảnh Chinhphu.vn

Theo số liệu của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, trong những năm gần đây nếu tính những đợt lũ có lưu lượng từ 5.000m3/s trở lên ở sông Đà thì năm 2006 có 7 trận, năm 2007 có 9 , năm 2008 có 11, năm 2009 có 6 đợt.

Nhưng năm nay mới có một đợt đạt mức 4.500m3/s, trong khi đợt lũ bé nhất của năm 2005 còn đạt tới 9.400m3/giây”. Tình trạng hiếm mưa bất thường, không xuất hiện những trận mưa lớn ở thượng nguồn và vùng hồ chứa trong mùa mưa năm nay là nguyên nhân gây ra hiện tượng trên.

Khó khăn từ Thủy điện Hòa Bình

Theo quan sát của phóng viên Cổng TTĐT Chính phủ đi tìm hiểu hồ Hòa Bình, thông thường hàng năm, vào tầm này, từ phía hạ lưu của hồ đã nhìn thấy các cửa xả tung bọt trắng xóa và nước về  sông Hồng đỏ nặng phù sa.

Vách núi lộ  trắng vệt nước - Ảnh Chinhphu.vn

Nhưng giờ đây, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình đang hoạt động như giữa mùa khô. Trong gian máy, cả 8 tổ máy đang chạy hết công suất để mỗi ngày hòa vào lưới điện quốc gia 30-35 triệu kwh.

Lòng hồ thủy điện có những đảo nhỏ nhô cao lên mặt nước, đất đá khô nẻ. Một người lái du thuyền trên sông Đà giải thích, những năm trước, các đảo nhỏ này bị chìm trong nước. Mỗi lần qua khúc này thuyền phải đi vòng để tránh va vào đảo, tuy nhiên bây giờ không cần tránh nữa.

Kỹ sư Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Công ty Thủy điện Hòa Bình chỉ tay về phía cửa xả cho biết, năm nay cái cửa đó không làm việc lần nào. Những năm trước, cửa phải làm việc từ 4-5 lần trong mùa lũ.

Ông Thành cho biết thêm, kể từ khi phát điện tổ máy 1 (năm 1989) năm nào hồ Hòa Bình cũng đón từ 5-8 đợt lũ. Có những cơn lũ với lưu lượng nước lên 22.000m3/s  (1996). Năm 2009 là năm khô hạn mà lưu lượng nước về hồ có lúc ở mức 11.500m3/s.

Từ đầu năm 2010 đến nay, tình hình khô hạn vẫn tiếp tục xảy ra. Lũ tiểu mãn không xuất hiện. Lượng nước về sông Đà chỉ đạt từ 59 - 84% trung bình nhiều năm.

Bên cạnh đó, việc đóng cống dẫn dòng thi công thuỷ điện Sơn La vào ngày 15/5/2010 để đảm bảo việc thi công và phát điện tổ máy số 1 vào cuối năm 2010 đã trữ lại khoảng trên 1,8 tỷ m3 nước (mực nước hồ Sơn La vào 7h ngày 20/9 là 165,82m) càng làm thiếu hụt lượng nước về hồ Hoà Bình.

Nhiều hòn đảo nhỏ chìm giờ đây nhô cao trên mặt nước - Ảnh Chinhphu.vn

Có thể nói mùa lũ năm 2010 đã không xuất hiện một trận lũ nào có đỉnh lớn hơn 5.000 m3/s. Lưu lượng lớn nhất về hồ chỉ đạt 4.500 m3/s (ngày 23/7). Tổng lượng nước về hồ tính đến ngày 20/9 đạt được 24,5 tỷ m3 thấp hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ là 18,3 tỷ m3.

Ông Thành cho biết, mùa lũ gần như đã qua, mực nước giờ này chỉ đạt 99m, thấp hơn cùng kỳ năm 2009 là 12m, chắc chắn kế hoạch sản xuất  8,5 tỷ kWh điện năm 2010 của Công ty sẽ bị phá sản vì mức nước thấp thế này.

Sản lượng điện thực hiện đến hết ngày 20/9/2010 đạt 5,572 tỷ kWh bằng 65,2% kế hoạch năm, thấp hơn cùng kỳ năm 2009 khoảng 1,4 tỷ KWh.

Bên cạnh đó từ tháng 1 đến tháng 3 hàng năm, Công ty Thuỷ điện Hoà Bình phải thực hiện nhiệm vụ xả nước phục vụ công tác tưới tiêu cho đồng bằng Bắc Bộ từ 2 - 3 tỷ m3 nước.

Với diễn biến khí tượng thuỷ văn như trên, việc đảm bảo được mục tiêu chống hạn cho mùa khô năm 2011 là hết sức khó khăn.

tới Thủy điện Sơn La

Buồng điều khiển của Nhà máy Thủy điện Hòa Bình - Ảnh Chinhphu.vn

Tại Nhà máy Thủy điện Sơn La, ông Nguyễn Hồng Hà, Trưởng Ban quản lý dự án cho biết, đến nay, các hạng mục của công trình đều đạt tiến độ để phát điện tổ máy số 1 vào ngày 25/12 tới đây. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất lúc này đối với Thủy điện Sơn La là nguồn nước.

Ông Hà cho rằng với mực nước hiện có (166m) thì không hề ảnh hưởng đến kế hoạch phát điện tổ máy số 1 vào cuối năm 2010.

Tuy nhiên, do mưa ít, lưu lượng nước giảm nên việc chặn dòng tại Thủy điện Sơn La sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động của Thủy điện Hòa Bình dưới hạ lưu.

Theo ông Hà, mực nước hạ lưu thấp cũng sẽ ảnh hưởng đến tiến độ xây lắp tổ máy số 2 của Nhà máy Thủy điện Sơn La bởi các thiết bị siêu nặng vận chuyển bằng đường thủy như bánh xe công tác nặng 240 tấn và máy biến áp nặng 275 tấn sẽ không thể đưa lên công trường để lắp tổ máy số 2 kịp theo tiến độ nếu nước kiệt dưới 100m. Dự kiến sẽ phát điện tổ máy này vào khoảng tháng 4 - 5/2011.

Minh Huệ