Thủy điện phải đáp ứng 5 nguyên tắc

Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Vũ Đức Đam phát biểu tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 11/2012. - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 11/2012, nhiều phóng viên đã đặt câu hỏi về 2 dự án thuỷ điện đang được dư luận quan tâm là Sông Tranh 2, Đồng Nai 6 và 6A. Người phát ngôn Chính phủ Vũ Đức Đam trả lời:

Với các dự án thuỷ điện nói chung, Chính phủ luôn nhất quán quan điểm chỉ đạo theo 5  yêu cầu có tính nguyên tắc.

Thứ nhất là bảo đảm an toàn hồ đập, an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân. “Đây là yêu cầu cao nhất, dự án đem lại lợi ích đến mấy mà không an toàn cũng không triển khai”.

Thứ hai, phải thực hiện thật tốt các chính sách tái định cư, để cuộc sống người dân ngày càng ổn định và tiến tới có cuộc sống tốt hơn nơi ở cũ.

Thứ ba, không được ảnh hưởng lớn đến môi trường.

Thứ tư, phải tính đến hiệu quả tổng thể, không chỉ hiệu quả kinh tế mà còn hiệu quả về mặt xã hội, về mặt môi trường.

Cuối cùng, như tất cả các công trình xây dựng cơ bản lớn, quy trình xây dựng các thuỷ điện phải tuân thủ theo đúng các quy định rất nghiêm ngặt của pháp luật.

Căn cứ vào đánh giá khoa học khách quan

Về Thuỷ điện Sông Tranh 2, ông Vũ Đức Đam cho biết mới đây Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã nghe các bộ, ngành, địa phương báo cáo tình hình liên quan. Mặc dù Hội đồng Nghiệm thu Nhà nước cùng các cơ quan liên quan đã đánh giá đầy đủ về mức độ an toàn của Thuỷ điện này, song Chính phủ vẫn chưa cho phép tích nước. Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng chỉ định một đơn vị tư vấn quốc tế có tên tuổi, có uy tín để đánh giá lại, xem xét vấn đề một cách khách quan, khoa học để đi đến kết luận.

Về động đất kích thích, các cơ quan chức năng đã lắp đặt các thiết bị theo dõi tại Thuỷ điện này. Theo báo cáo của các nhà khoa học, đây là hiện tượng thường thấy ở các công trình thuỷ điện, sẽ kéo dài trong một số năm. Cường độ động đất kích thích cũng đã được dự báo, các nhà khoa học đều đánh giá Thuỷ điện Sông Tranh 2 an toàn với cường độ dự báo.

“Chính phủ hết sức chia sẻ với người dân trong khu vực. Các đồng chí tham gia cuộc họp cũng cho rằng, khi xem xét vấn đề này, chúng ta phải đặt mình vào vị trí của người dân”, Bộ trưởng nói.

Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan cùng chính quyền địa phương đánh giá cụ thể theo quan điểm đặt an toàn, tính mạng người dân lên trên hết. Việc quyết định khai thác thuỷ điện như thế nào, tích nước tới mức tối đa theo thiết kế hay chỉ đến mức đập tràn phải căn cứ vào các các đánh giá khoa học khách quan.

Không đánh đổi môi trường vì lợi ích trước mắt

Với Thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A, Chính phủ đã giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét các vấn đề liên quan đến việc bảo tồn Vườn Quốc gia Cát Tiên. Hiện Bộ Tài nguyên và Môi trường đang thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án Thuỷ điện này, chưa trình Chính phủ.  Khi nào Bộ Tài nguyên và Môi trường trình, Chính phủ sẽ xem xét toàn diện các vấn đề khác theo 5 nguyên tắc đã nói, không chỉ xem xét đánh giá tác động môi trường.

Đồng thời, nếu dự án thuộc diện phải trình Quốc hội, Chính phủ sẽ trình Quốc hội theo đúng quy định.

Về ý kiến cho rằng dự án Thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A vi phạm quy định một số luật như  Luật Di sản văn hóa, Luật Đa dạng sinh học, Bộ trưởng Vũ Đức Đam nhắc lại bất kỳ dự án thuỷ điện nào cũng phải tuân thủ 5 yêu cầu mang tính nguyên tắc nói trên.

Là một trong những quốc gia chịu tác động mạnh mẽ bởi biến đổi khí hậu và nước biển dâng, Việt Nam đã, đang và sẽ luôn là thành viên tích cực của cộng đồng quốc tế trong việc tham gia các thể chế, các hoạt động bảo vệ môi trường. “Chính phủ Việt Nam không bao giờ đánh đổi môi trường sinh thái vì lợi ích trước mắt, mục tiêu cao nhất là vì nhân dân, vì con người”.

Tại cuộc họp báo, phóng viên cũng đặt câu hỏi về thông tin UNESCO đã đề nghị dừng dự án Thủy điện Đồng Nai 6 và 6A.

Bộ trưởng Vũ Đức Đam cho biết hiện ông chưa được đọc hồ sơ mà UNESCO gửi Chính phủ như thông tin của phóng viên. Tuy nhiên, Chính phủ Việt Nam luôn trân trọng, lắng nghe với các ý kiến góp ý của các tổ chức quốc tế. Việc có quyết định xây dựng Thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A hay không phải căn cứ vào 5 yêu cầu nêu trên với các dự án thủy điện.

Thu Hà