Triển khai thu phí không dừng: Vẫn ì ạch

Xung đột lợi ích

Theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải (GTVT), hiện hệ thống quốc lộ có 88 trạm thu phí, trong đó có 62 trạm đang thu phí, 26 trạm chưa thu thuộc các dự án đang đầu tư. Trên hệ thống cao tốc có 12 hệ thống thu phí với 6 hệ thống đã thu phí. Tuy nhiên, trong 88 trạm thu phí BOT trên hệ thống quốc lộ, mới chỉ có 1 trạm thu phí không dừng ở Quảng Bình của Công ty cổ phần Tasco, còn lại vẫn là trạm thu phí một dừng.

Ông Nguyễn Hồng Trường, Thứ trưởng Bộ GTVT nhìn nhận, đến nay dự án trạm thu phí không dừng đã chậm hơn 1 năm so với kế hoạch.

Ông Vũ Quang Lâm, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần VETC, nhà đầu tư và vận hành hệ thống thu phí không dừng, cho biết đến nay công tác lập, thẩm định, phê duyệt bản vẽ thiết kế thi công và dự toán đã cơ bản hoàn thành, vận hành hệ thống thu phí tự động không dừng được 5 trạm, tốc độ xe qua trạm đạt 30 km/h, hoàn thành lắp đặt thiết bị tại 3 trạm nhưng “nhà đầu tư BOT chưa cho vận hành”.

Nguyên nhân được ông Vũ Quang Lâm đưa ra là do một số nhà đầu tư BOT muốn độc quyền. Dẫn chứng tại trạm thu phí Tư Nghĩa (Quảng Ngãi), Tasco đã thực hiện thu phí tự động vé tháng từ tháng 10/2016, tuy nhiên, nhà đầu tư BOT chưa cho hưởng phí vì phải chạy thử nghiệm 6 tháng. Thậm chí, trạm này còn yêu cầu Tasco phải tắt hệ thống camera giám sát toàn cảnh, chỉ cho ghi lại hình ảnh ở làn thu phí không dừng.

“Thậm chí, có nhà đầu tư còn yêu cầu tắt camera, không cho bán vé tháng, không cho cung cấp dịch vụ. Có thể thấy rõ các nhà đầu tư BOT không muốn hợp tác lắp đặt”, lãnh đạo Công ty VETC chia sẻ.

Thừa nhận có xảy ra hiện tượng trên, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường cho rằng, đây là “cuộc chiến” giữa lợi ích chung và lợi ích riêng. Lợi ích chung là khi áp dụng thu phí không dừng, người dân sẽ được đi lại thuận tiện, quản lý khoa học và minh bạch trong thu phí.

Về tiến độ thực hiện, ông Lâm cho biết, nếu mọi việc tiến hành thuận lợi, từ nay đến cuối năm, Tasco dự kiến mỗi tháng sẽ có 2-3 trạm đưa vào khai thác. Đến cuối năm nay sẽ hoàn thành 28 trạm.

Lắp 28 trạm thu phí không dừng trong năm 2017

Tại cuộc họp Ban cán sự Đảng Bộ GTVT ngày 7/4, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ GTVT) Trịnh Thị Hằng Nga cho biết, ngày 27/3 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định về việc thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng, có hiệu lực từ 15/5/2017.

Bên cạnh đó, theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, chậm nhất đến 31/12/2018, phải áp dụng thu phí tự động trên Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên.

Đối với trạm thu phí được xây dựng sau ngày 1/1/2019, nhà đầu tư phải bàn giao toàn bộ việc quản lý, vận hành ngay sau khi được nghiệm thu. Việc quản lý, vận hành trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường của các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ khác do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định phù hợp với điều kiện thực tế, nhưng chậm nhất đến ngày 31/12/2019 phải áp dụng thu theo hình thức điện tử tự động không dừng.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường cho hay, hiện các trạm thu phí không dừng do Tasco thực hiện không có vấn đề gì. Tuy nhiên, với các trạm của Vietinbank, cần quan tâm hơn đến việc đồng bộ công nghệ theo tiêu chuẩn chung, tránh trục trặc sau khi vận hành.

Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa yêu cầu, các nhà đầu tư BOT, các đơn vị cung cấp dịch vụ cần đi đến thống nhất theo quy định về lĩnh vực này mà Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành, đồng thời công nghệ cần tương thích giữa các bên để tránh đầu tư lãng phí và để các cơ quan chức năng kiểm tra, kiểm soát tốt kinh phí, chống tiêu cực.

Đồng thời, Bộ trưởng nhấn mạnh, trước ngày 15/4, các đơn vị liên quan phải hoàn thành đề cương Đề án để Bộ trình Chính phủ; trước 30/4 phải hoàn thành việc cam kết, ký hợp đồng với các nhà cung cấp dịch vụ và nhà đầu tư các dự án BOT, đặc biệt là đối với 28 dự án đã quy hoạch để triển khai ứng dụng trên thực tế.