Hội thảo về đề xuất “Đường bay thẳng”

Ảnh minh họa

Bộ Giao thông vận tải ngày 13/2 đã tổ chức hội thảo “Dự án hạch toán kinh doanh có lãi cho Hàng không quốc gia Việt Nam (VNA) theo phương pháp Trần Đình Bá”.

Đề xuất Đề án của TS Trần Đình Bá (Hội viên hội khoa học kinh tế Việt Nam) là nếu thay thế các đường bay như hiện nay từ Hà Nội vào TP- Hồ Chí Minh bằng những đường bay thẳng qua lãnh thổ Campuchia, Lào và Thái Lan sẽ giúp tiết kiệm và tăng lợi nhuận cho các hãng hàng không.

Cụ thể, đề án cho rằng chỉ cần đầu tư 3 triệu USD một lần, hàng năm VNA sẽ tiết kiệm được 65.000 tấn nhiên liệu, 12.000 giờ bay và hưởng lợi trên 120 triệu USD, Lào và Campuchia hưởng lợi 25 triệu USD. 

Theo tính toán của TS Bá, tỉ lệ chi phí quá cảnh qua bầu trời Campuchia và Lào chỉ là 4,5% - 5%. Với máy bay A320 mỗi chuyến trả 622 USD lệ phí quá cảnh, so với chi phí chuyến bay chỉ bằng 4,9%, có lợi khoảng 21,8%.

Riêng đường bay Hà Nội - Phú Quốc, nếu bay thẳng qua bầu trời Lào, Campuchia, Thái Lan sẽ tiết kiệm được 38,7%, nếu trả lệ phí cho 3 nước là 6% thì VNA vẫn có lợi 32,7%.

TS Bá cho rằng, mỗi ngày hãng hàng không đang lãng phí 115 tấn nhiên liệu và 25 giờ bay, tính ra mỗi năm lãng phí 87 triệu USD. Nếu bay đường bay thẳng (1.140 km), mỗi ngày ngành hàng không tiết kiệm được khoảng 284.000 USD, tương đương 103 triệu USD/năm.

Tại cuộc hội thảo, ý kiến của các chuyên gia và các nhà quản lý cho rằng đề xuất của TS Trần Đình Bá có nhiều điểm giống với đề án “đường bay vàng” của ông Mai Trọng Tuấn  trước đây.

Được  biết, cuối tháng 3/2009, ông Mai Trọng Tuấn từng là một phi công đã từng đề xuất mở đường bay thẳng  Hà Nội- TP Hồ Chí Minh qua lãnh thổ Lào, Campuchia, các bộ liên quan cũng đã ngồi nghiên cứu xem xét đầy đủ trên các khía cạnh và đã có báo cáo kết quả bảo cáo Thủ tướng Chính phủ. Tháng 12/2009, Thủ tướng đã đồng ý với Bộ Quốc phòng và Bộ Giao thông vận tải về  việc ngừng xem xét đề xuất đường bay vàng.

Chưa đồng tình với các thông số trong phương pháp TS. Trần Đình Bá đưa ra, đại diện Cục hàng không Việt Nam cho biết. Cự ly mà TS Bá đưa ra không thuyết phục, theo TS Bá từ Hà Nội vào Tp Hồ Chí Minh là 1140 km, nhưng theo thực tế không thể đo được 1140km, mà là 1155 km.

Hơn nữa đại diện Cục Hàng không cũng cho rằng, đây chỉ là đường bay thẳng chứ chưa  tính toán cho cả việc  lấy độ cao và ngược lại là giảm độ cao và tiếp cận hạ cánh.

Điểm mấu chốt của đề án của TS Bá mới chỉ là về kinh tế, nhưng khi thiết lập một đường hàng không phải bắt buộc tính cả nhưng yếu tố khác đó là vấn đề an ninh, quốc phòng, cấu trúc tổ chức hàng không, về quản lý điều hành bay, đại diện cục hàng không Việt Nam nhấn mạnh.

Đồng tình với quan điểm của Cục hàng không Việt Nam, Thiếu tướng, Phó tư lệnh quân chủng phòng không-không quân Đỗ Minh Tuấn cho rằng, nguyên tắc khi xác lập đường bay phải có nhiều yếu tố chi phối. Tại sao đường bay ngắn nhất nhưng không thực hiện được, bởi vì nhiều nhu cầu mâu thuẫn nhau ảnh hưởng đến việc sử dụng, khai thác vùng trời do nhiều bên tham gia. Khi đã bay qua Lào, Campuchia thì là đường bay quốc tế, trong khi đường bay quốc tế đòi hỏi nhiều vấn đề, đó là bảo đảm quản lý trong khu vực bay, không đơn thuần chỉ việc trả tiền không phận cho quốc gia láng giềng là xong mà còn phải đảm bảo cả các điều kiện tìm kiếm cứu nạn khi có tình huống xảy ra.

Và điều quan trọng là yếu tố an ninh, quốc phòng mà bất cứ quốc gia nào cũng phải quan tâm. 

Phó tổng giám đốc Tổng công ty Quản lý hoạt động bay Nguyễn Đình Công cũng cho rằng, với đường bay thẳng theo đều xuất của TS Bá, điểm giao cắt xuất hiện nhiều (15 nút), điều đó đòi hỏi gia tăng đáng kể khối lượng công việc của kiểm soát viên không lưu và là yếu tố tăng nguy cơ tiềm ẩn gây ảnh hưởng an toàn bay.

Tuy nhiên cũng có ý kiến cũng cho rằng cần phải chứng minh cơ sở pháp lý và khoa học các  đề xuất của TS Bá, cũng như phải có hội đồng khoa học đánh giá công thức toán học mà ông Bá đưa ra.

Ông Lại Xuân Thanh, Cục trưởng Cục Hàng không VN cho biết, ngành Hàng không dân dụng Việt Nam đang có những nỗ lực để giảm thời gian bay, góp phần giảm chi phí cho các hãng hàng không và giảm chi phí cho xã hội.

Hiện Việt Nam đang tham gia cùng tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) triển khai chương trình dẫn đường không phụ thuộc các đài trạm mặt đất dựa trên công nghệ vệ tinh. Khi áp dụng chương trình này (theo lộ trình 2012-2020) sẽ giúp giảm dần cự ly giữa các điểm khởi hành và điểm đến.

Còn việc mở đường bay thẳng Hà Nội- TP Hồ  Chí Minh ý tưởng đã được Cục hàng không Việt Nam, Lào, Campuchia nghiên cứu từ cuối những năm 80 của thế kỷ trước, nhưng vì nhiều lý  do khác nhau, chủ yếu lý do về kỹ thuật nên ý tưởng này đã không thành hiện thực .

Việc mở đường bay thẳng bằng cách nối điểm đến điểm không phải là ý tưởng mới về  phương pháp tính toán hiệu quả.

Linh Đan