Phòng, chống tội phạm ma túy trong tình hình mới

Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn. Ảnh: Hoàng Anh

Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C47), Bộ Công an, cho biết trong năm 2015 lực lượng cảnh sát điều tra về ma túy sẽ tập trung phân tích, đánh giá lại tình hình “cung - cầu” về ma túy trong nước và khu vực để chủ động tham mưu cho các cấp, chính quyên triển khai có hiệu quả các chương trình, kế hoạch đấu tranh phòng, chống ma túy.

Xin ông cho biết tình hình chung về ma túy và tội phạm ma túy trong năm qua?

Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn: Trong năm 2014, tình hình tội phạm ma túy vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, nổi lên một số vấn đề như như: Tội phạm ma túy có yếu tố nước ngoài vẫn tiếp tục hoạt động mạnh. Các loại ma túy được mua bán, vận chuyển từ nước ngoài về Việt Nam tiêu thụ hoặc tiếp tục vận chuyển đi nước thứ 3 qua các tuyến biên giới đường bộ; tuyến hàng không; đường biển.

Trong số đó, tuyến biên giới với Lào thuộc các tỉnh Tây Bắc (Sơn La, Điện Biên…), Bắc miền Trung (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị…); tuyến biên giới Việt - Trung (Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng…); tuyến hàng không Việt Nam đi Trung Quốc, Úc, Đài Loan (Trung Quốc), từ các nước Tây Phi, Nam Mỹ về Việt Nam bị lợi dụng nhiều nhất để vận chuyển ma túy.

Tình hình mua bán, sử dụng ma túy tổng hợp, nhất là ma túy tổng hợp dạng “đá”, tiếp tục gia tăng, đặc biệt trong giới trẻ; số lượng ma túy tổng hợp thu giữ được trong năm 2014 nhiều hơn 147,7 kg ma túy tổng hợp so với năm 2013. Nguồn ma túy tổng hợp tại Việt Nam chủ yếu từ Trung Quốc vận chuyển qua các tuyến biên giới thuộc tỉnh Quảng Ninh và Lạng Sơn vào nội địa. Bên cạnh đó, đối tượng phạm tội tiếp tục tìm cách sản xuất ma túy tổng hợp để tiêu thụ ngay trong nội địa.

Vấn đề trồng và tái trồng cây có chưa chất ma túy vẫn tiếp tục xảy ra, cụ thể là tình trạng tái trồng cây thuốc phiện tại các tỉnh Tây Bắc, Bắc miền Trung, tình trạng trồng cây cần sa ở các tỉnh phía Nam. Nếu không được ngăn chặn kịp thời, có nguy cơ bùng phát, lan rộng.

Phương thức, thủ đoạn của những kẻ buôn bán ma túy ngày càng tinh vi, xảo quyệt, manh động và thường xuyên thay đổi. Hầu hết đối tượng trong các đường dây ma túy lớn đều trang bị vũ khí, từ thô sơ tới "hàng" nóng, sẵn sàng chống trả quyết liệt khi bị phát hiện, thậm chí tự sát để bịt đầu mối. Xu hướng tội phạm ma túy móc nối với các loại tội phạm khác đặc biệt là tội phạm kinh tế, tội phạm hình sự như một liên kết tự nhiên nguy hiểm, đang gia tăng và ngày càng phức tạp.

Tình hình mua bán, sử dụng ma túy tổng hợp tiếp tục gia tăng. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này?

Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn: Nguồn ma túy tổng hợp vẫn chủ yếu từ nước ngoài mà nhiều nhất là từ Trung Quốc; khu vực “tam giác vàng” qua Lào, Campuchia; các nước Tây Phi… Trong đó, ma túy tổng hợp được mua bán, vận chuyển từ Trung Quốc và khu vực “tam giác vàng” qua Lào, Campuchia (dạng viên, dạng “đá”, ketamin) vào Việt Nam qua các tuyến biên giới đường bộ, nhiều nhất là qua các cửa khẩu, đường tiểu ngạch thuộc các tỉnh như Lạng Sơn, Quảng Ninh, Lào Cai, Sơn La, Nghệ An, Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Trị, Hà Tĩnh, Long An, An Giang, Tây Ninh…

Ma túy tổng hợp từ khu vực Tây Phi (chủ yếu là ma túy tổng hợp dạng “đá”) được các đường dây tội phạm do đối tượng gốc Phi cầm đầu mua bán, vận chuyển về Việt Nam bằng đường hàng không nhưng sau đó thường được vận chuyển ra nước ngoài tiêu thụ bằng đường bộ hoặc đường hàng không.

Bên cạnh đó, nhằm đối phó với các biện pháp kiểm soát chặt chẽ các lực lượng chức năng ở khu vực biên giới, bọn tội phạm tiếp tục tìm cách sản xuất ma túy tổng hợp ngay trong nội địa.

Trong năm qua, C47 liên tục bóc gỡ nhiều vụ án vận chuyển ma túy lớn. Xin ông cho biết cụ thể hơn về việc này, cũng như chia sẻ một số khó khăn của cơ quan điều tra trong quá trình phá án?

Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn: Năm 2014, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã phối hơp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ 19.195 vụ với 28.880 đối tượng liên quan đến tội phạm ma túy; thu giữ 573,2 kg heroin; 19,3 kg cocain; 28,8 kg thuốc phiện; 1.536 kg cần sa; 231,2 kg và 165.314 viên ma túy tổng hợp cùng nhiều phương tiện, tài sản, vật chứng khác.

Trong đó đã đấu tranh triệt phá được nhiều đường dây ma túy lớn, liên tuyến, liên tỉnh và xuyên quốc gia; giải quyết được nhiều điểm, tụ điểm ma túy phức tạp; chuyển hóa và ổn định tình hình an ninh trật tự ở nhiều địa bàn trọng điểm phức tạp về ma túy.

Một số vụ bắt giữ điển hình như: Vụ bắt giữ 60 bánh heroin tại Nghệ An ngày 15/2/2014; vụ bắt, thu giữ 60 bánh heroin tại Quảng Ninh ngày 29/3/2014; vụ bắt, thu giữ 42 bánh heroin tại Lào Cai ngày 17/6/2014; 3 vụ triệt phá các toán vận chuyển ma túy qua biên giới có vũ khí tại tỉnh Sơn La ngày 18/6, 19/7, 26/9/2014, thu giữ tổng cộng 208 bánh heroin và 15.929 viên ma túy tổng hợp; vụ bắt, thu giữ 161 bánh heron tại Sơn La ngày 1/10/2014…

Tuy nhiên, công tác phòng chống ma túy còn gặp một số khó khăn như thiếu biên chế lực lượng, trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ, chiến sỹ chưa đồng đều, cơ sở vật chất, phương tiện nghiệp vụ chưa đáp ứng được nhu cầu công tác, địa bàn hoạt động lại thường ở những vùng sâu vùng xa, điều kiện sinh hoạt thiếu thốn…

Chế độ chính sách đối với lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy còn hạn chế, do vậy cán bộ chiến sỹ không muốn xin về mà chủ yếu là xin chuyển công tác khác hoặc xin nghỉ... Vì thế, bên cạnh việc kịp thời động viên, khích lệ tinh thần, làm tốt công tác chính trị tư tưởng cho anh em chiến sĩ, cần sớm có chính sách hỗ trợ đặc thù cho những cán bộ, chiến sỹ đang làm công tác này.

Trong năm 2015, công tác phòng, chống ma túy sẽ tập trung vào những nhiệm vu trọng tâm nào, thưa ông?

Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn: Để đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm ma túy, trong năm 2015, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy sẽ tiếp tục tâp trung vào một số nhiệm vụ công tác trọng tâm như: tiếp tục duy trì, tổ chức tốt việc quán triệt thực hiện các chủ trương, chính sách, nghị quyết, chương trình, kế hoạch liên quan đến đấu tranh phòng chống ma túy của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Công an; tập trung phân tích, đánh giá lại tình hình “cung - cầu” về ma túy trong nước và khu vực để chủ động tham mưu cho các cấp, chính quyên triển khai có hiệu quả các chương trình, kế hoạch đấu tranh phòng, chống ma túy; nâng cao hơn nữa hiệu quả triển khai các mặt công tác nghiệp vụ cơ bản của lực lượng CSĐT tội phạm về ma túy; phối hợp với các cấp, ngành, các cơ quan thông tin đại chúng tổ chức công tác tuyên truyền, giáo dục phòng, chống ma túy.

Trong dịp Tết Nguyên đán, Cục C47 sẽ phối hợp các đơn vị của công an địa phương mở các đợt cao điểm trấn áp tội phạm ma túy, các tụ điểm ma túy gây nhức nhối.

Dịp Tết cũng là lúc tội phạm buôn lậu ma túy hoạt động mạnh tại các tuyến biên giới, đường hàng không, do vậy Cục sẽ phối hợp với các lực lượng phòng chống ma túy của Bộ đội Biên phòng, Hải quan xác minh, bóc gỡ các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn, tăng cường kiểm soát không để ma túy thẩm lậu vào Việt Nam.

Cảm ơn ông!

Thu Giang