Anh-EU: Đi hay ở, vẫn phải chờ

Anh sẽ trưng cầu dân ý về việc nên đi hay ở lại EU. Ảnh minh họa

Thủ tướng Cameron cũng cho biết nội các Anh đã thể hiện tinh thần tập thể khi thông qua lập trường của chính phủ muốn giữ Anh ở lại trong một EU cải cách.

Đây sẽ là lần thứ 2 Anh tiến hành trưng cầu dân ý về tư cách thành viên trong EU sau cuộc trưng cầu đầu tiên vào năm 1975 dưới thời Công Đảng nắm quyền.

Dư luận chia rẽ

Ngày 21/2, Thị trưởng London Boris Johnson đã quyết định ủng hộ chiến dịch vận động nước Anh rời khỏi EU dù London vừa đạt được thỏa thuận cải cách với các đối tác EU nhằm giữ Anh ở lại ngôi nhà chung tại Hội nghị thượng đỉnh EU vừa diễn ra ở Brussels (Bỉ).

Trong một tuyên bố đưa ra cùng ngày ngay tại nhà riêng ở phía Bắc London, ông Johnson cho biết sẽ bỏ phiếu ủng hộ Anh rời khỏi EU (Brexit). Dù đánh giá cao những nỗ lực phi thường của đương kim Thủ tướng David Cameron nhưng Thị trưởng Johnson- một người bạn cũ, một thành viên thuộc đảng Bảo thủ cầm quyền và cũng là ứng cử viên sáng giá thay thế ông Cameron trong nhiệm kỳ tới- tuyên bố ông ủng hộ mối liên hệ trên cơ sở thương mại và hợp tác chứ không phải như một dự án chính trị.

Trả lời trên tờ thời báo uy tín ở “xứ sở sương mù” Telegraph, ông Johnson cho rằng dự án EU đã bị biến thể và phát triển theo một cách khó xác định so với mục tiêu ban đầu và việc muốn rời khỏi Liên minh không thể bị coi là bài ngoại.

Ông cũng cho rằng EU đang xâm nhập quá sâu vào từng ngóc ngách chính trị của các vùng và các quốc gia thành viên. Ông nhấn mạnh cuộc trưng cầu ý dân dự kiến diễn ra vào ngày 23/6 tới là cơ hội duy nhất để thay đổi quan hệ giữa Anh và EU.

Tuyên bố mới của ông Johnson được cho là lợi thế đối với chiến dịch Brexit bởi ông là một chính trị gia được lòng công chúng, thậm chí với cả những người không có cùng quan điểm chính trị.

Giới phân tích cho rằng, quyết định của ông Johnson là điều mà Thủ tướng Anh không hề mong đợi bởi trước đó, khi trả lời phỏng vấn đài BBC, ông Cameron đã lên tiếng thuyết phục riêng Thị trưởng London.

Trong khi đó, lãnh đạo của một nửa trong tổng số 100 tập đoàn lớn nhất của Anh cùng ngày tuyên bố muốn London tiếp tục là thành viên EU, đồng thời khẳng định sẽ thể hiện sự ủng hộ đối với Thủ tướng bằng hành động cụ thể trong tuần này.

Theo tạp chí Finacial Times của Anh số ra ngày 22/2, tại thời điểm hiện nay, văn phòng của Thủ tướng Cameron đã nhận được sự ủng hộ của gần 50/100 tập đoàn lớn, trong đó có tập đoàn dầu khí BP và Shell, công ty khai thác mỏ Rio Tinto, tập đoàn viễn thông Vodafone và BT, tập đoàn quốc phòng BAE Systems, ngân hàng HSBC.

Finacial Times nêu rõ vào ngày 23/2 tới, nhóm các nhà lãnh đạo này sẽ công bố bức thư ngỏ chung, trong đó tuyên bố rằng nước Anh sẽ hùng mạnh hơn, an toàn hơn và thịnh vượng hơn trong một EU đã được cải cách.

Trước đó, ngay sau khi Thủ tướng Cameron cho biết cuộc trưng cầu dân ý về việc có nên tiếp tục duy trì tư cách thành viên của Anh trong EU hay không sẽ diễn ra vào ngày 23/6 tới, các bộ trưởng thân cận với Thủ tướng Anh, trong đó có Bộ trưởng Tư pháp Michael Gove, lại tuyên bố sẽ vận động chiến dịch để Anh rời khỏi EU.

Nhiều nước ủng hộ Anh ở lại

Sau khi Anh và EU đạt được thỏa thuận về việc giữ nước này ở lại Liên minh này tại Hội nghị thượng đỉnh EU vừa diễn ra trong hai ngày 18-19/2 ở Brussels (Bỉ), nhiều nhà lãnh đạo châu Âu đã bày tỏ vui mừng đối với kết quả này.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk bày tỏ tin tưởng sâu sắc rằng Anh cần EU và EU cũng cần Anh. EU sẵn sàng hy sinh một phần lợi ích riêng vì lợi ích chung để chứng tỏ sự đoàn kết.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker đánh giá thỏa thuận này công bằng cho cả Anh và các nước thành viên EU khác. Ông cho rằng thỏa thuận này không làm sâu thêm các rạn nứt trong liên minh mà là xây dựng các cầu nối.

Là đất nước có thể bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi những thay đổi liên quan phúc lợi trong thỏa thuận Anh-EU vì có rất đông công dân Ba Lan đang làm việc tại Anh, Thủ tướng Ba Lan Beata Szydło vẫn cho rằng thỏa thuận vừa đạt được là tin tức tốt lành cho châu Âu.

Thủ tướng Italy Matteo Renzi bày tỏ hài lòng vì hội nghị đã kết thúc với một thỏa thuận. Trong khi đó, Thủ tướng Ireland Enda Kenny cho biết ông ủng hộ mạnh mẽ ý tưởng Anh nên ở lại EU, nhưng cũng thận trọng rằng đây mới chỉ là bước khởi đầu của một tiến trình và chặng đường vận động trước mắt ở Anh sẽ đầy thách thức.

Nhượng bộ lẫn nhau

Thỏa thuận mà Thủ tướng Cameron đạt được sau các cuộc thương lượng marathon với các nhà lãnh đạo EU đề cập hầu hết các yêu cầu cải cách mà London đặt ra trước đó, bao gồm vấn đề nhập cư, bảo vệ khu Tài chính London, cũng như miễn trừ cho Anh bổn phận thực hiện cam kết về một liên minh gần gũi hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên, đối mặt với sự phản đối từ Ba Lan và các nước thành viên Đông Âu khác, Thủ tướng Cameron đã buộc phải nhượng bộ kế hoạch hạn chế chi trả phúc lợi cho người lao động EU nhập cư và con cái của họ.

Cụ thể, ý định của Anh "đóng băng" phúc lợi ngoài lương của người lao động EU nhập cư trong 4 năm đầu làm việc ở nước này sẽ chỉ thực hiện trong thời hạn 7 năm và sẽ chỉ áp dụng với những công dân EU nhập cư mới chứ không phải với những công dân EU hiện đã làm việc tại Anh.

Bên cạnh đó, ông Cameron cũng không thể thực hiện được ý định chấm dứt tất cả các khoản thanh toán phúc lợi trẻ em mà công dân EU làm việc ở Anh nhận được để gửi cho con cái họ vẫn ở quê nhà.

Thay vào đó, các khoản phúc lợi trẻ em sẽ được điều chỉnh phù hợp với mức sinh hoạt ở nơi mà đứa trẻ đó đang sống và quy định này cũng sẽ chỉ có hiệu lực từ ngày 1/1/2020.

Huyền Anh