Châu Âu xúc tiến việc ‘trở lại châu Phi’

Cuối tháng 8 vừa qua, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã có chuyến công du châu Phi. Đây là bước kế tiếp trong lộ trình “trở lại châu Phi” theo một cách mới mà các nước châu Âu đang xúc tiến tích cực.

Việc bà Angela Merkel tới 3 nước khu vực Tây Phi gồm Senegal, Ghana và Nigeria được đánh giá là minh chứng cụ thể cho những cam kết mà nhà lãnh đạo nền kinh tế đầu tàu châu Âu từng đưa ra trong “Kế hoạch Marshall vì châu Phi”. Đó là lộ trình hỗ trợ phát triển, phục hưng nền kinh tế với các cam kết tăng cường viện trợ và đầu tư để giảm nghèo, tạo việc làm cho giới trẻ, qua đó góp phần ngăn chặn làn sóng di cư từ châu Phi tới châu Âu.

Mục tiêu của nhà lãnh đạo Đức, một nước trụ cột của EU, trong chuyến thăm châu Phi là tập trung vào việc thúc đẩy đầu tư và thương mại cũng như an ninh, và thể hiện rằng đối với Đức, các quốc gia châu Phi đang là đối tác quan trọng.

Điều đó cho thấy vị trí ngày càng quan trọng của châu Phi trong mắt các cường quốc hàng đầu thế giới. Bên cạnh đó, chuyến thăm của nhà lãnh đạo ở châu Âu cũng phát đi một thông điệp rõ ràng về nhu cầu cấp thiết của các nước châu Âu là phải làm mới mối quan hệ với các đối tác châu Phi.

Một động thái khác đáng chú ý tiếp theo sau chuyến thăm là trong thông điệp liên minh thường niên đọc ngày 12/9 trước Nghị viện châu Âu ở Strasbourg, Pháp, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker nhấn mạnh: “Chúng ta nên thúc đẩy các thỏa thuận thương mại giữa châu Phi và EU hướng tới thỏa thuận tự do thương mại giữa châu lục với châu lục."

Ông Juncker nhấn mạnh một mối quan hệ đối tác kinh tế mới giữa hai châu lục sẽ cho phép tạo ra tới 10 triệu việc làm tại châu Phi trong 5 năm tới.

Nhà lãnh đạo châu Âu Juncker còn nêu rõ thêm 36% hoạt động thương mại của châu Phi đã được thực hiện với EU. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng của hai bên. Vì vậy, EU và châu Phi cần thúc đẩy một quan hệ đối tác kinh tế bình đẳng với các thỏa thuận tự do thương mại.

Ngoài ra, ông Juncker cũng khẳng định các mối quan hệ của EU với châu Phi lâu nay cần phải ra khỏi tư duy viện trợ phát triển đơn thuần. Ông nhấn mạnh châu Phi không cần tới viện trợ nhân đạo mà cần một quan hệ đối tác bình đẳng và châu Âu cần cũng cần tới đối tác này nhiều như vậy.

Có thể nói đối với châu Âu lúc này, việc thúc đẩy một liên minh kinh tế mới với châu Phi, nhằm khai thác tiềm năng kinh tế của một châu lục có 1,2 tỷ dân với tốc độ tăng có thể lên gấp đôi vào năm 2050 cùng nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào, là điều thiết yếu.

Tuyết Minh