Đàm phán Brexit: Phải đủ 'tiến trình' trước khi 'ly hôn'

Ảnh minh họa

EU nhấn mạnh phải có “đủ tiến trình” trong 3 vấn đề chủ chốt, gồm: Quyền công dân EU, biên giới Bắc Ireland và dự luật rời khỏi EU, trước khi cân nhắc các yêu cầu của London trong các cuộc hội đàm liên quan sẽ diễn ra vào tháng 10 tới.  
 
Phần lớn văn kiện nêu lập trường của Anh về Brexit đều đề cập đến mối quan hệ tương lai giữa hai bên, thay vì nhắc đến việc dàn xếp xung quanh “cuộc ly dị” lịch sử. Theo EU, tài liệu này chưa đưa ra các câu trả lời theo đúng thứ tự.

Phát biểu trước các quan chức ngoại giao EU, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker nhấn mạnh sẽ không có cuộc đàm phán nào về mối quan hệ trong tương lai khi các vấn đề về việc Anh ra đi chưa được thống nhất. Ông Juncker cũng tỏ rõ sự thất vọng với cách tiếp cận của Chính phủ Anh trong các cuộc đàm phán Brexit.
 
Phía EU đã nhiều lần khẳng định việc phải đạt được các tiến bộ đầy đủ trên 3 chủ đề trên thì 27 nước EU mới chấp nhận thảo luận về hiệp định tự do thương mại tương lai với Anh sau khi nước này rời EU, dự kiến vào tháng 3/2019. Về phần mình, London cho rằng EU thiếu sự "mềm dẻo" và các điều khoản cụ thể của cuộc "ly dị" cùng các thỏa thuận tương lai với EU chắc chắn phải có ràng buộc với nhau. 

Trong cuộc gặp khởi động vòng đàm phán thứ ba hôm 28/8, trưởng đoàn đàm phán phía EU Michael Barnier đã bày tỏ lo lắng về sự chậm chạp trong đàm phán và kêu gọi người Anh bắt đầu đàm phán một cách nghiêm túc về các điều khoản của quá trình rời EU. Về phần mình, trưởng đoàn Anh kêu gọi hai bên tiến hành một tuần đàm phán xây dựng trên tất cả các vấn đề.

Trong khi đó, ngày 30/8, phát biểu trước Nghị viện châu Âu, người đại diện đàm phán Brexit của Nghị viện châu Âu Guy Verhofstadt đã tuyên bố nếu mọi việc diễn ra với tiến độ chậm chạp như hiện nay, thật khó có thể hy vọng đạt được những tiến bộ đầy đủ vào tháng 10 tới.

Theo giới quan sát đánh giá, một trong số vấn đề liên quan đến cuộc chia tay mà hai bên đến nay dường như vẫn chưa đạt được điểm chung đó là việc Anh sẽ tất toán các tài khoản tài chính cho EU khi Anh rời khỏi khối này như các cam kết đã được hai bên đưa ra trước đó.

EU khẳng định đây là một trong 3 vấn đề chính cần được đàm phán thông suốt trước khi 2 bên nói tới quan hệ tương lai, trong đó có điều mà Anh luôn mong mỏi sớm hoàn tất là các thỏa thuận về thương mại song phương hậu Brexit.

Hiện khoản nghĩa vụ tài chính mà Anh phải thực hiện trước khi rời EU vẫn chưa được ấn định. Truyền thông “xứ sở sương mù” mới đây dẫn các nguồn tin cho biết phía EU yêu cầu khoảng 60 tỷ euro trong khi Chính phủ Anh chỉ chấp nhận ở mức tối đa 40 tỷ euro.

Các cuộc đàm phán Brexit được bắt đầu vào tháng 6/2017. Ba vòng đàm phán đầu tiên đã kết thúc nhưng các bên chưa thể đi đến một quyết định quan trọng nào. Cả hai bên đang phải đối mặt với thời hạn chót vào tháng 3/2019, thời điểm quyết định cho một thỏa thuận để Anh rời EU và bắt đầu bàn về mối quan hệ giữa hai bên thời hậu Brexit.

Theo kế hoạch, các lãnh đạo EU phải đưa ra quyết định về việc liệu có thể khởi động vòng đàm phán về mối quan hệ song phương hậu “ly hôn” hay chưa vào tháng 10 tới. Các nhà quan sát cho rằng, kế hoạch này khó lòng thực hiện khi mà khoảng cách bất đồng giữa hai bên chưa có dấu hiệu thu hẹp.