Gió mới ở Ukraine: Khó đoán "lành" hay "dữ"

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã điện đàm với các nhà lãnh đạo chủ chốt của EU về tình hình Ukraine.

Một trong những “cơn gió” được đánh giá là “mát mẻ” nhằm xua đi tình hình nóng bỏng tại Ukraine là việc Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 28/2 có cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo chủ chốt của Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi nhanh chóng đưa Ukraine quay trở lại trạng thái bình thường, đồng thời cảnh báo không để bất ổn ở nước này tiếp tục leo thang.

Trong tuyên bố đưa ra sau khi ông Putin thực hiện các cuộc điện đàm riêng rẽ với Thủ tướng Anh David Cameron, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman van Rompuy, Kremlin nêu rõ Tổng thống Nga đã nhấn mạnh “tầm quan trọng cao độ của việc không cho phép bạo lực tiếp tục leo thang và sự cần thiết nhanh chóng đưa tình hình trở lại bình thường”.

Trong khi đó, Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết trong cuộc điện đàm với ông Cameron, Tổng thống Putin đã trấn an nhà lãnh đạo Anh rằng ông tôn trọng chủ quyền của Ukraine và các cuộc tập trận gần đường biên giới với Ukraine đã được lên kế hoạch từ trước.

Ngoài ra, 2 bên cũng nhất trí rằng “những cuộc bầu cử tự do và công bằng” là cách tốt nhất để giải quyết cuộc khủng hoảng ở Ukraine.

Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng đã chỉ thị cho chính phủ tiếp tục thảo luận với Ukraine về các mối quan hệ kinh tế-thương mại; đồng thời tham vấn những đối tác quốc tế, trong đó có Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Nhóm các nền kinh tế phát triển (G-8) về vấn đề viện trợ tài chính.

Ông Yanukovych họp báo tại Nga

Theo tin từ Itar-tass và Đài tiếng nói nước Nga, lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng tại cuộc họp báo vừa diễn ra ở thành phố Rostov-on-Don ở Nga, Tổng thống bị lật đổ Viktor Yanukovich đã trả lời một loạt các câu hỏi của phóng viên liên quan đến tình hình Ukraine.

Trước tiên, ông xin lỗi người dân Ukraine vì đã không có đủ sức mạnh để ổn định tình hình đất nước. Ông Viktor Yanukovich cho biết  ông không ra lệnh cho cảnh sát bắn vào người biểu tình trước khi ông buộc phải rời khỏi quyền lực. Và ông vẫn là tổng thống hợp pháp của Ukraine.

Khi được hỏi mối liên hệ với Tổng thống Nga, ông Yanukovych nói ông vẫn liên lạc qua điện thoại với Tổng thống Nga Putin nhưng ưu tiên vấn đề kinh tế, và hoàn toàn không yêu cầu Nga can thiệp quân sự.

Ông cho biết ông không chấp nhận việc nước ngoài can thiệp vào tình Ukraine, không chấp nhận các hành động quân sự và không yêu cầu Nga can thiệp quân sự.

Ông Yanukovych kêu gọi tiến hành một cuộc tổng tuyển cử toàn quốc tại Ukraine.

Hoa Kỳ bày tỏ quan ngại

Tổng thống Hoa Kỳ  Barack Obama ngày 28/2 tuyên bố ông quan ngại sâu sắc trước thông tin về hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine.

Phát biểu với báo giới ở Nhà Trắng, Tổng thống Obama nói: “Mỹ sẽ sát cánh với cộng đồng quốc tế trong việc khẳng định rằng bất cứ sự can thiệp quân sự nào vào Ukraine cũng sẽ phải trả giá. Hiện tại, chúng tôi quan ngại sâu sắc trước các thông tin về những chuyển dịch quân sự của Liên bang Nga bên trong Ukraine”.

Tuy nhiên, ông Obama thừa nhận rằng Nga có những lợi ích, các mối quan hệ về văn hóa và kinh tế với Ukraine, cũng như có cả một căn cứ quân sự  ở Crimea.

Song ông Obama cũng nhấn mạnh các vấn đề phải do người Ukraine quyết định.

Đề nghị Liên Hợp Quốc đánh giá tình hình

Quốc hội Ukraine ngày 28/2 đã đề nghị Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tổ chức một phiên họp để thảo luận về cuộc khủng hoảng ở quốc gia Đông Âu này.

Đề nghị trên phù hợp với Bản ghi nhớ năm 1994 mà Ukraine ký với Anh, Nga, Mỹ ở Budapest (Hungary), trong đó các cường quốc đã nhất trí đảm bảo an ninh, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ cho Ukraine, đổi lại Kiev phải từ bỏ toàn bộ kho vũ khí hạt nhân còn lại ở nước này sau khi Liên Xô sụp đổ.

Bên cạnh đó, Quốc hội Ukraine cũng hối thúc Nga ngừng mọi động thái có thể xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ của nước này sau khi các phần tử vũ trang giành quyền kiểm soát hai sân bay ở khu vực Crimea.

Tổng thống tạm quyền của Ukraine Oleksandr Turchynov thông báo với các nghị sỹ rằng ông đã triệu các quan chức an ninh và quốc phòng tới để thảo luận về cuộc khủng hoảng.

Tổng công tố lâm thời Ukraine cho biết Kiev sẽ yêu cầu Moskva dẫn độ Tổng thống bị lật đổ Viktor Yanukovych.

Trong một diễn biến khác, cùng ngày, Lithuania, quốc gia hiện giữ chức chủ tịch luân phiên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, cho biết sẽ yêu cầu cơ quan này giải quyết tình trạng căng thẳng đang gia tăng ở bán đảo Crimea, vùng lãnh thổ thuộc Ukraine có đa số dân nói tiếng Nga.

Phát biểu trước báo giới tại thủ đô Vilnius, Ngoại trưởng Lithuania Linas Linkevicius khẳng định: "Tôi đã chỉ đạo cho phái bộ (LHQ) của chúng tôi tiến hành mọi hành động có thể nhằm đảm bảo chương trình nghị sự của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đề cập đến tình hình an ninh ở Ukraine".

Cùng ngày, một người phát ngôn Ủy ban châu Âu (EC) đã kêu gọi có giải pháp chính trị cho tình hình căng thẳng ở Crimea, đồng thời hối thúc các bên kiềm chế, tôn trọng tính toàn vẹn và thống nhất của Ukraine.

Lam An