IAEA "khen" Iran giữ cam kết

Báo cáo cho biết, Iran đã giảm được một nửa số uranium làm giàu ở mức cao xuống mức không thể chế tạo bom nguyên tử. Đồng thời, nước này cũng đang chuyển số nguyên liệu hạt nhân đã được làm giàu ở mức 20% thành oxide để làm nhiên liệu cho lò phản ứng hạt nhân.

Tuy nhiên, bản báo cáo của IAEA cũng nói rằng Iran đã bị chậm trễ trong việc xây dựng một cơ sở để biến số nhiên liệu uranium được làm giàu ở mức độ thấp thành bột oxide để số nhiên liệu này không thể làm giàu ở mức cao được nữa. Mặc dù vậy, Iran khẳng định việc trì hoãn này sẽ không ảnh hưởng đến việc thực hiện các cam kết trong thỏa thuận của Iran trong việc cắt giảm số nhiên liệu uranium.

Thỏa thuận sơ bộ đạt được tại Geneva (Thụy Sĩ) tháng 11/2013 giữa nhóm P5 1 (gồm 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc là Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc cộng với Đức) với Iran, yêu cầu quốc gia hồi giáo này ngừng làm giàu uranium cấp độ trên 5%, vô hiệu hóa kho uranium đã làm giàu ở cấp độ gần 20% trong vòng 6 tháng và chấm dứt hoạt động tại lò phản ứng nước nặng Arak, nơi bị coi là có thể cung cấp plutonium để sản xuất bom nguyên tử.

Đổi lại, Iran có thể tiếp cận nguồn thu từ dầu mỏ lên tới 4,2 tỷ USD hiện đang bị phong tỏa trong các tài khoản ở nước ngoài và được nối lại các hoạt động trao đổi sản phẩm hóa dầu, vàng và kim loại quý hiếm khác.

Chính phủ Mỹ ước tính giá trị các biện pháp nới lỏng trừng phạt sẽ lên tới 7 tỷ USD, mặc dù một số nhà ngoại giao nhận định điều này phụ thuộc mức độ các công ty phương Tây muốn quay trở lại thị trường Iran.

An Bình