Khó đạt thỏa thuận Iran trước hạn chót

Hãng thông tấn TASS của Nga dẫn nguồn tin ngoại giao phương Tây tham gia đàm phán cho biết đến cuối ngày 23/11, các bên hầu như không còn cơ hội đi tới thỏa thuận cuối cùng và vấn đề gia hạn đã được các ngoại trưởng Iran, nhóm P5 1 (gồm Nga, Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc và Đức) và đại diện Liên minh châu Âu (EU) Catherine Ashton nhất trí trong cuộc họp. Theo đó, thời gian kéo dài đàm phán có thể lên đến "6 tháng hoặc một năm".

Một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đã xác nhận thông tin này sau cuộc họp giữa Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Iran Javad Zarif ngày 23/11.

Trong khi đó, Nga tuyên bố vẫn đang đàm phán với Iran về các biện pháp vượt qua bất đồng. Thông báo của Bộ Ngoại giao Nga cho biết ngoại trưởng hai nước đã xem xét kỹ lưỡng mọi vấn đề liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran, tập trung vào việc tìm kiếm các giải pháp đi đến thỏa thuận cuối cùng nhằm "củng cố an ninh khu vực và quốc tế". Dự kiến, trong ngày 24/11, Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ có cuộc điện đàm với người đồng cấp Iran Hassan Rouhani về vấn đề này. Trung Quốc cho biết chỉ cử Ngoại trưởng Vương Nghị đến Vienna nếu "có các tín hiệu thích hợp".

Iran và nhóm P5 1 khởi động vòng đàm phán cuối cùng từ hôm 19/11 trong nỗ lực đạt được thỏa thuận toàn diện về chương trình hạt nhân của Iran vào trước thời hạn chót vào 24h ngày 24/11 (6h ngày 25/11 ở Việt Nam). Tuy nhiên đến nay giữa các bên vẫn còn nhiều mâu thuẫn, đặc biệt về quy mô làm giàu urani và tiến độ nới lỏng lệnh trừng phạt của phương Tây.

Trong các buổi đàm phán, phương Tây muốn Iran giảm một nửa số lượng máy ly tâm hiện có để đổi lấy việc được dở bỏ các biện pháp trừng phạt vốn đang gây ảnh hưởng nặng nề lên nền kinh tế của nước này. Tuy nhiên, Iran kiên quyết bảo vệ quyền được phát triển năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình và yêu cầu phương Tây phải ngừng lệnh phong tỏa các tài khoản của Iran ở các ngân hàng nước ngoài.

Trong trường hợp đàm phán tại Vienna thất bại, Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) sẽ cần một ủy nhiệm mới từ P5 1 để có thể tiếp tục giám sát việc thực thi thỏa thuận Geneva liên quan đến xác minh tính chất hòa bình của chương trình hạt nhân Iran./.

Nguyễn Thơ