Nga: Biện pháp mới ngăn các giám đốc “ký bừa”

Theo quan điểm của các chuyên gia, như vậy sẽ cho phép qui kết trách nhiệm của các nhà điều hành kém năng lực và quá liều lĩnh, mạo hiểm trong kinh doanh.

Theo Đài Tiếng nói nước Nga, Hội nghị toàn thể đầu tuần này của Tòa án Trọng tài tối cao LB Nga khẳng định: Giám đốc công ty phải hành động trung thực, hợp lý và vì lợi ích công việc đã được trao phó. Trong trường hợp ngược lại, họ cần bồi thường thiệt hại cho các cổ đông bằng tiền túi của chính mình.

Thực ra, điều khoản như vậy cũng từng có trước đây, nhưng cho đến nay vẫn chưa lần nào chứng minh được tại Tòa án phần lỗi của giám đốc về tổn thất tài chính của cơ sở kinh doanh.

Giáo sư Iosif Diskin từ Trường Kinh tế Cấp cao của Nga nhận xét: “Trong bộ Luật Dân sự LB Nga và luật về Công ty cổ phần có nêu chuẩn mực theo đó các thành viên Hội đồng quản trị phải chịu trách nhiệm về những quyết định gây thiệt hại thua lỗ cho công ty và cổ đông. Nhưng trên thực tế, đó là “chuẩn mực ngủ im”.

Bây giờ Tòa án Trọng tài tối cao đã đi tới biện pháp mang tính cách mạng là thiết lập điều khoản “giả thiết về thiếu trung thực”. Theo đó, gánh nặng nghĩa vụ chứng minh sự vô tội sẽ rơi vào thành viên Ban Giám đốc.

Các tiêu chí cho “giả thiết về  thiếu trung thực” đã được phân định. Trách nhiệm của Giám đốc bao hàm ở chỗ  nếu ông ta có xung đột lợi ích, nếu  ông ta không nhận được đồng thuận cần thiết từ Hội đồng quản trị hoặc hội đồng cổ đông, nếu ông ta che giấu hoặc cung cấp thông tin sai lạc về giao kèo, nếu chọn thời điểm ký kết giao kèo bất lợi, tức là có mức giá thấp hơn nhiều so giá thị trường hoặc ký với bên đối tác rõ ràng không đáng tin cậy. Trong những trường hợp này, Giám đốc không những phải tính đến thông tin về rủi ro, mà còn phải cố gắng hết sức để tìm biết về những thông tin bất lợi đó. Như vậy, lợi ích của các cổ đông và nhà đầu tư sẽ được bảo vệ một cách chắc chắn hơn.

Trong khi đó, cần phân biệt sự khác nhau giữa hành vi sai trái cố ý của người lãnh đạo với những rủi ro kinh doanh thông thường. Giáo sư  Iosif Diskin nhấn mạnh: “Thực ra chuyển gánh nặng nghĩa vụ chứng minh sự vô tội lên vai thành viên Ban Giám đốc, giống như con dao hai lưỡi. Mỗi người đều có thể mắc lỗi trong việc ra quyết  định. Bởi vì kinh doanh là công việc nhiều rủi ro, ở đó chẳng thể nào tiên liệu được mọi sự. Vì vậy, cần suy nghĩ về việc khôi phục hệ thống bảo hiểm trách nhiệm dân sự  của các giám đốc. Để không qui kết trách nhiệm cho những người sơ ý nhầm lẫn một cách trung thực hoặc thông qua biện pháp hợp lý nhưng lại gặp rủi ro. Đồng thời buộc được những cá nhân không đủ năng lực, hành động thiếu trung thực không công tâm hoặc thi hành biện pháp quá liều lĩnh không cân nhắc phải trả lời về hậu quả hành động của họ”.

Theo quan điểm của các chuyên gua kinh tế, quyết định của Tòa án Trọng tài tối cao Nga là động thái đầu tiên nhưng không phải là bước đi cuối cùng trong tiến trình thiết lập một hệ thống quản trị lành mạnh trong các công ty cổ phần. Có một điều rõ ràng là kinh doanh Nga đang ngày càng trở nên có trách nhiệm hơn.

Nguyễn Chiến