Nhật Bản: Nhiều kỷ lục buồn về dân số

Tờ Financial Times dẫn số liệu do Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi xã hội Nhật Bản công bố cho biết, sẽ có tổng cộng 941.000 trẻ em Nhật được sinh ra trong năm nay, so với 2,7 triệu trẻ ra đời trong 1 năm ở nước này trong thời kỳ bùng nổ dân số hậu chiến tranh thế giới thứ hai.

Là nền kinh tế lớn thứ ba thế giới, nhưng Nhật Bản có tỷ lệ sinh tổng - số trẻ em mà mỗi phụ nữ dự kiến sinh ra trong đời - chỉ đạt mức 1,44. Con số này cao hơn mức 1,17 của Hàn Quốc, nhưng thấp hơn mức 1,82 của Mỹ và 1,96 của Pháp.

Tỷ lệ sinh ở Nhật Bản đã xuống thấp từ thập niên 1970 và một trong những hệ quả là dân số của nước này được dự báo giảm liên tục.

Mức giảm dân số của Nhật trong năm 2017 là mạnh nhất từng được ghi nhận, khi giảm 403.000 người, tương đương dân số thành phố Minneapolis của Mỹ hay Toulouse của Pháp.

Dự báo từ Viện nghiên cứu Quốc gia Nhật Bản về Dân số và An sinh xã hội cho rằng tốc độ giảm dân số sẽ được đẩy nhanh và đến năm 2045, dân số nước này sẽ giảm khoảng 900.000 người mỗi năm.

Trong khi đó, tỷ lệ tử vong tại quốc gia này trong năm 2017 lại tăng 3% lên mức 1,34 triệu trường hợp, mức cao nhất thời kỳ hậu chiến tranh. Trong đó, đặc biệt đáng chú ý, tỷ lệ người tử vong vì già yếu là hơn 400.000 người (cao hơn 72.000 người so với năm 2016).

Một kỷ lục không đáng mong chờ khác cũng được xác lập là số người Nhật kết hôn mới trong năm 2017 cũng thấp nhất thời kỳ hậu chiến tranh với chỉ 607.000 cặp mới, giảm 14.000 cặp so với năm trước đó. Tính trung bình, tại Nhật Bản cứ 34 giây có 1 trẻ ra đời, 23 giây có 1 người qua đời và 52 giây thì có một cặp kết hôn.

Các số liệu về dân số tự nhiên này không bao gồm công dân nước ngoài sinh sống tại Nhật, vốn chiếm khoảng 1% trong dân số 125 triệu người.

Theo một thống kê công bố hồi tháng 7, tỷ lệ người trên 65 tuổi hiện chiếm 27,2% - mức cao nhất được ghi nhận từ trước tới nay, trong khi tỷ lệ trẻ dưới 14 tuổi giảm xuống mức thấp kỷ lục là 12,7%.

Sự suy giảm dân số chóng mặt như vậy được nhận định có thể ảnh hưởng đến mọi phương diện ở Nhật, từ nền kinh tế cho tới khả năng cung cấp lương hưu và vấn đề an ninh-quốc phòng.

Chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe đã đặt việc tăng tỷ lệ sinh lên hàng ưu tiên. Hôm thứ Sáu, Tokyo đã thông qua một kế hoạch ngân sách trong đó có những bước đi đầu tiên hướng tới miễn học phí mẫu giáo, trung học tư thục và đại học nhằm đảo ngược sự suy giảm tỷ lệ sinh.

Trừ phi tỷ lệ sinh ở Nhật tăng lên, lựa chọn duy nhất để nước này tăng dân số là mở cửa đón người nhập cư. Dù có một lượng lao động nước ngoài cao đang sinh sống và làm việc tại Nhật, các chính trị gia nước này đến nay vẫn chưa bàn đến chủ đề nhập cư.

Thay vào đó, Chính phủ Nhật đặt mục tiêu tăng tỷ lệ sinh tổng lên 1,8. Giới chức nước này hy vọng rằng nền kinh tế phục hồi vững, cùng với các biện pháp tạo điều kiện cho phụ nữ vừa đi làm vừa chăm con sẽ khuyến khích các gia đình sinh thêm con.

An Bình