Quốc hội Mỹ lật ngược phủ quyết của Tổng thống Obama về đòi bồi thường vụ 11/9

2.977 người thiệt mạng trong vụ khủng bố ngày 11/9/2001 khi 2 máy bay lao vào tòa tháp đôi của trung tâm thương mại thế giới (WTC) ở New York, Mỹ

Tổng thống Barack Obama ngày 23/9 phủ quyết Đạo luật Công lý chống bảo trợ khủng bố (JASTA), cho phép kiện Saudi Arabia liên quan đến vụ khủng bố ngày 11/9, đã được lưỡng viện thông qua trước đó.

Hạ viện và Thượng viện Mỹ ngày 28/9 bỏ phiếu bác bỏ sự phủ quyết của ông Obama, nghĩa là JASTA sẽ trở thành luật, Reuters đưa tin.

Cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện thu được kết quả 97 phiếu thuận và 1 phiếu chống. Chỉ có lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Thượng viện Harry Reid ủng hộ Tổng thống Obama. Trong khi đó, tại Hạ viện, số phiếu thuận và chống là 348 và 77. Trong đó có đến 123 thành viên đảng Dân chủ đi ngược lại quyết định của ông Obama.

Động thái trên được coi như một đòn giáng mạnh đối với Tổng thống Obama và Saudi Arabia, một trong những đồng minh lâu đời nhất của Mỹ ở khu vực Arab. Ông chủ Nhà Trắng cho rằng Quốc hội đã phạm sai lầm, tái khẳng định JASTA sẽ tạo ra tiền lệ nguy hiểm và nghi có động cơ chính trị sau cuộc bỏ phiếu.

"Bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống không phải vấn đề đơn giản nhưng điều quan trọng là cho phép gia đình các nạn nhân vụ khủng bố ngày 11/9 theo đuổi công lý, ngay cả khi nó sẽ tác động đến ngoại giao", Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Charles Schumer cho biết.

JASTA xóa bỏ miễn trừ tư pháp quốc gia cùng việc cấm kiện chính phủ, quốc gia nghi có liên quan đến các vụ tấn công khủng bố trên đất Mỹ. Nó còn cho phép người sống sót và thân nhân người thiệt mạng đòi bồi thường từ quốc gia khác. Mỹ nghi ngờ chính phủ Saudi Arabia có liên quan trong vụ khủng bố ngày 11/9 do 15 trong số 19 tên không tặc là người nước này. Riyadh bác bỏ cáo buộc trên.

Giám đốc CIA phản đối đòi Saudi Arabia bồi thường vụ 11/9

Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) John Brennan đã lên tiếng cho rằng việc cho phép gia đình các nạn nhân trong vụ khủng bố ngày 11/9/2001 kiện Saudi Arabia sẽ mang tới những “mối lo ngại lớn” cho an ninh quốc gia Mỹ.

Phát biểu khi Thượng viện Mỹ đang chuẩn bị bỏ phiếu lần nữa cho dự luật JASTA, ông John Brennan nói rằng hậu quả nghiêm trọng nhất sẽ là việc bảo vệ các quan chức đại diện cho chính phủ Mỹ làm việc ở nước ngoài.

Theo Giám đốc CIA, nguyên tắc miễn trừ pháp lý bảo vệ cho các quan chức chính phủ làm việc ở nước ngoài và nó được thực hiện “có đi có lại”. Nếu tiêu chuẩn này bị phá vỡ, giới chức đại diện cho Mỹ ở các nước sẽ bị đẩy vào tình thế nguy hiểm.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 23/9 đã phủ quyết dự luật này. Giống như tuyên bố của người đứng đầu Cơ quan Tình báo Trung ương, ông Obama cho rằng dự luật sẽ “gây phương hại cho các lợi ích quốc gia của Mỹ”. Nếu dự luật được ban hành, quan hệ đồng minh thân cận giữa Mỹ và Saudi Arabia có nguy cơ leo thang căng thẳng.

Lam An