Xung đột khí đốt “vùi dập” thương mại tự do

Ảnh minh họa

Tuy nhiên, theo ông Yakov Berger, chuyên gia của Viện Viễn Đông, tranh chấp khí đốt tiếp tục diễn ra giữa Trung Quốc và Nhật Bản ở biển Hoa Đông có thể gây thêm phức tạp cho việc thành lập khu vực thương mại tự do.

Khu vực thương mại tự  do được thiết kế để loại bỏ phần lớn các rào cản thuế quan trong thương mại. Nhưng hiện tại, cuộc đàm phán vẫn vấp phải sự ích kỷ kinh tế. Tokyo không sẵn sàng nhượng bộ Seoul để giảm thuế đối với các sản phẩm nông nghiệp. Điều đó cản trở việc vạch ra một lập trường thống nhất chống chủ nghĩa bảo hộ.

Ngoài ra, các đối tác thương mại lớn nhất lôi kéo nhau vào cuộc xung đột biển đảo gay gắt. Tranh chấp lãnh thổ tỏ ra là quả cân chính trị nặng ký hơn những lợi ích chung khi lập ra một không gian thương mại tự do.

Ông Yacob Berger nói: “Ý tưởng tạo ra một khu vực kinh tế tự do đã có từ lâu. Nhưng không thể nói rằng ý tưởng đó đã được thúc đẩy tích cực, bởi vì có những tuyên bố về tranh chấp biển đảo ở Biển Hoa Đông. Bây giờ Nhật Bản lo ngại rằng Trung Quốc sẽ bắt đầu khai thác dầu khí trong vùng biển mà Nhật Bản tuyên bố chủ quyền. Tất cả các quan hệ chính trị trong tam giác là rất phức tạp, vì vậy, khó có thể hy vọng rằng ba nước sẽ thúc đẩy mạnh mẽ và nhanh chóng việc giải quyết vấn đề thành lập khu thương mại tự do trong vòng đàm phán mới này”.

Nhật Bản không chấp nhận bất kỳ hành động đơn phương nào của Trung Quốc về khai thác khí đốt trong khu vực tranh chấp  ở biển Hoa Đông. Tổng Thư ký nội các Nhật Bản Yosihide Suga đã tuyên bố như vậy về  kế hoạch các công ty dầu khí nhà nước Trung Quốc bắt đầu thăm dò khai thác 7 mỏ khí đốt trong khu vực. Hai mỏ trong số đó nằm gần khu vực tranh chấp lãnh thổ giữa Nhật Bản và Trung Quốc.

Ông Valery Kisan, chuyên gia của Viện Viễn Đông cho biết: “Đây là vấn đề rất nhạy cảm. Hơn nữa, chuyện này lại xảy ra trong bối cảnh leo thang căng thẳng giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Ngay cả thay đổi chính quyền ở cả hai nước cũng không giúp cho sự căng thẳng đó giảm xuống. Leo thang không chỉ không giảm, mà ngược lại, còn tăng lên. Quan hệ Nhật Bản với Hàn Quốc cũng sẽ gặp khó khăn do tranh chấp đảo Dokdo, hay Takeshima”.

Khu vực thương mại tự  do Trung Quốc-Nhật Bản-Hàn Quốc là dự án  đầy tham vọng. Tổng cộng, ba nước này chiếm 20% GDP toàn cầu, 17,5 % tổng thương mại thế giới và 22% dân số thế giới. Vấn đề gì lớn hơn, biển đảo hoặc thương mại tự do? Tranh chấp lãnh thổ chỉ mang lại lợi ích chính trị. Trong khi đó, thương mại tự do hứa hẹn lợi ích kinh tế lớn lao và đảm bảo cơ hội chưa từng có để tăng cường vị thế trong thương mại toàn cầu. Hiện tại, có vẻ là chính trị đang chiếm ưu thế. Đảo ngược xu hướng này trong các vòng đàm phán mới ở Thượng Hải là điều khó có thể xảy ra.

Huyền Anh

(Theo báo chí Pháp)