Bài học từ thành công phòng chống dịch bệnh của xã Sơn Lôi

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long. Ảnh: VGP/Thuý Hà

Để tìm hiểu về những bài học, kinh nghiệm rút ra từ việc cách ly tại xã Sơn Lôi để các cơ quan quản lý cũng như lãnh đạo các địa phương sẵn sàng các phương án khi ghi nhận bệnh nhân mới, phóng viên đã phỏng vấn Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long. 

Thưa Thứ trưởng, từ ngày 13/2 đến nay, chúng ta không ghi nhận ca bệnh mới mắc COVID-19, đặc biệt tại xã Sơn Lôi, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc - nơi đã được coi là “tâm dịch”cũng không ghi nhận ca mới. Đây là điều rất đáng mừng, vậy xin ông chia sẻ những bài học, kinh nghiệm rút ra từ việc cách ly tại xã Sơn Lôi trong phòng chống dịch bệnh, thưa ông?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long: Có rất nhiều bài học từ việc khống chế dịch COVID-19 ở xã Sơn Lôi. 

Thứ nhất là chúng ta có sự chỉ đạo quyết liệt, mạnh mẽ từ Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu người đứng đầu các cấp ủy và chính quyền phải trực tiếp chỉ đạo vấn đề này. 

Tại Vĩnh Phúc, có sự chỉ đạo quyết liệt của cấp uỷ và chính quyền các cấp, cụ thể là đồng chí Bí thư tỉnh ủy và UBND các cấp đã vào cuộc mạnh mẽ, quyết liệt, cùng với sự phối hợp nhịp nhàng của các ban, ngành, đoàn thể áp dụng phương thức "bốn tại chỗ", không tập trung, chỗ nào có dịch bệnh thì địa phương đó phải triển khai ngay.

Bên cạnh đó, chúng ta đã huy động lực lượng công an và quân đội tham gia cách ly tập trung ngay từ những ngày đầu. Đó cũng là bài học rất lớn vì trước đây, trong các đợt phòng, chống dịch, chúng ta thường đi vào chuyên môn trước, sau đó mới huy động các lực lượng khác cùng tham gia.

Thứ hai, là sự hợp tác và sự phối hợp của người dân. Mặc dù trong vùng bị cách ly nhưng người dân vẫn rất bình tĩnh, hợp tác với các cơ quan chuyên môn, hàng ngày đều có khai báo và kiểm tra thân nhiệt. Sự hợp tác này rất quan trọng.

Thứ ba, có thể nói chúng ta đang đi đúng hướng, đó là việc cách ly. Ở Sơn Lôi, chúng tôi tạo ra 4 vòng cách ly. Đây là lần đầu tiên chúng ta áp dụng như vậy. Vòng thứ nhất, đối với trường hợp là người nhà bệnh nhân thì được coi như là bệnh nhân và được cách ly trong các cơ sở y tế. Vòng hai là những người tiếp xúc gần với người nhà bệnh nhân hoặc bệnh nhân cũng được cách ly tập trung. Vòng ba là người tiếp xúc với người tiếp xúc thì tiến hành cách ly tại nhà và có sự giám sát chặt chẽ của các ban, ngành, chính quyền sở tại. Vòng bốn là cách ly toàn bộ xã.

Chúng ta thực hiện cách ly không phải là tạo ra một vòng tròn dồn tất cả mọi người vào mà đưa ra các vòng cách ly khác nhau, để hạn chế tối đa khả năng phát tán mầm bệnh.

Đồng thời, đối với gia đình, người nhà của người mắc bệnh thì chúng tôi lập tức cho y tế tiến hành tiêu độc khử trùng, khóa niêm phong nhà, sau đúng thời gian cách ly thì mở cửa để người dân quay lại. Vì virus này có thể tồn tại trên bề mặt của các vật dụng khá dài và lây nhiễm qua bề mặt tiếp xúc rất lớn nên chúng tôi đã áp dụng như vậy để đảm bảo an toàn cho người dân.

Thứ tư, chúng tôi có sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan chuyên môn y tế từ trên xuống dưới và chúng ta cũng đã chủ động được việc điều trị cho bệnh nhân mắc COVID-19 ở tại tuyến huyện. Đây là hướng đi mà sau này, dù trong tình huống xấu ghi nhận nhiều ca mắc thì chúng ta cũng đã có sự chuẩn bị đầy đủ. 

Trên cơ sở đó, Bộ Y tế sẽ tiếp tục tổng kết và rút kinh nghiệm, khi xảy ra bất kỳ tình huống nào thì áp dụng theo các vòng cách ly cụ thể như vậy, để hạn chế tối đa lây nhiễm ra cộng đồng.

Lần đầu tiên chúng ta huy động tất cả các lực lượng như quân đội, công an... tham gia phòng chống dịch bệnh, đặc biệt là thực hiện cách ly bệnh nhân ngay từ đầu. Ảnh: VGP/Tuấn Dũng

Như vậy, nếu trong tình huống xấu - dịch xảy ra trên các địa bàn khác, chúng ta cũng sẽ thực hiện giống như ở Sơn Lôi, thưa ông?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long: Về nguyên tắc chung thì sẽ thực hiện giống như ở Sơn Lôi, nhưng trường hợp chỉ có một vài ca thì chúng ta có thể cách ly ở một không gian hẹp hơn. Tóm lại, quan điểm của chúng tôi là cứ phải ở mức độ hẹp sau đó mới mở rộng để tạo ra nhiều vòng cách ly, nhằm bảo vệ những người dân ở các vị trí xung quanh, tránh ảnh hưởng tới đời sống của người dân ở những khu vực đó. Chúng ta khác với Trung Quốc, Trung Quốc cách ly cả  thành phố lớn, nhưng chúng ta không làm thế mà làm theo từng cấp độ. 

Tuy nhiên, đối với từng địa bàn như: đô thị, miền núi... chúng ta sẽ có những điều chỉnh về mặt thực tiễn để phù hợp với địa phương đó. 

Thưa  ông, đối với những địa phương đặc thù như Hà Nội thì sẽ như nào? 

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long: Ở Hà Nội như vừa rồi xảy ra trường hợp nghi nhiễm ở quận Nam Từ Liêm, ngay lập tức ngành y tế đã tiến hành các biện pháp cần thiết. Đó là tiêu độc trử trùng tại gia đình đó và đưa toàn bộ người thân trong gia đình vào bệnh viện cách ly, đồng thời khoanh vùng các nhà xung quanh liền kề đưa vào bệnh viện cách ly (khoảng 20 người). Sau khi có kết quả xét nghiệm âm tính thì đưa họ trở lại. Chúng ta phải áp dụng theo từng bối cảnh, diễn biến, từng trường hợp cụ thể. 

Ông có nhận định gì về tình hình và diễn biến dịch bệnh COVID-19 hiện nay, thưa ông? 

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long: Chúng tôi cho rằng, diễn biến dịch bệnh đang lan rộng ra nhiều nước trên thế giới, đã có hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ ghi nhận ca mắc, con số mắc và tử vong tiếp tục gia tăng. Đây chính là điều quan ngại đối với tất cả các quốc gia và những người làm công tác phòng, chống dịch bệnh. Chúng ta cũng cần phải ứng phó chống dịch trong tình huống mới.

Thời gian vừa rồi, chúng ta đã chuyển từ trạng thái ngăn chặn triệt để từ các vùng biên giới thì hiện tại và thời gian tới tiếp tục thực hiện nhưng phải xác định ngăn chặn cả trên bầu trời (ví dụ như máy bay) và cần phải có cách thức phù hợp. 

Ngay trong hôm qua, khi trường hợp hành khách Nhật Bản dương tính COVID-19 sau nhập cảnh vào Việt Nam, thì lập tức chúng tôi đã triển khai hệ thống theo dõi toàn bộ và cách ly toàn bộ, kể cả hành khách và phi hành đoàn cũng như những người có liên quan. Năm người bay từ Siem Riep (Camphuchia) về Việt Nam, chúng tôi cũng thực hiện đúng như thế.

Trong hôm nay (5/3), Bộ Y tế sẽ yêu cầu triển khai khai báo y tế điện tử cho khu vực biên giới giữa Việt Nam và Campuchia – đây là bước chúng ta đang chuyển sang trạng thái phòng, chống dịch bệnh ở mức độ cao hơn, quyết liệt và toàn diện hơn. 

Đặc biệt, tới đây chúng ta cũng phải xác định có thể có thêm ca nhiễm bệnh mới, và chúng ta phải có đủ tâm thế để đối phó, đây mới là điều quan trọng.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!

Thuý Hà (thực hiện)