Bệnh sốt rét có nguy cơ quay lại

Tránh bị muỗi đốt để phòng chống bệnh sốt rét.

PGS.TS Trần Thanh Dương, Viện trưởng Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương cho biết, thời gian gần đây Việt Nam không xảy ra dịch sốt rét, tỉ lệ mắc và tử vong do sốt rét liên tục giảm hàng năm. Cụ thể, tỉ lệ mắc sốt rét trên 1.000 dân năm 2017 so với năm 2013 giảm hơn 77%, số bệnh nhân sốt rét giảm hơn 76%, số ký sinh trùng sốt rét giảm 72,6%.

Mỗi năm có hàng triệu người dân sống trong vùng sốt rét lưu hành được bảo vệ bằng biện pháp phòng chống muỗi sốt rét (phun tồn lưu và tấm màn bằng hóa chất diệt muỗi) và hàng chục nghìn bệnh nhân được cấp thuốc điều trị sốt rét miễn phí.

Tuy nhiên, hiện nay, tình hình bệnh sốt rét lại đang có nguy cơ quay lại tại một số tỉnh như: Bình Phước, Gia Lai, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Đăk Lăk, Đăk Nông, Kon Tum, Quảng Nam, Quảng Bình, Quảng Trị… do có nhiều người mang ký sinh trùng sốt rét.

“Đây là nguyên nhân dễ khiến bệnh sốt rét có nguy cơ quay trở lại, gia tăng số mắc, số tử vong và có thể gây thành dịch”, ông Trần Thanh Dương cho biết.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, dịch bệnh sốt rét vẫn diễn biến phức tạp và khó dự báo tại một số địa phương trên do có sự di dân rất lớn. Đặc biệt, sốt rét kháng thuốc có nguy cơ lan rộng, thậm chí cả quần thể muỗi cũng đã kháng lại hóa chất. Đó là những thách thức cản trở việc loại trừ sốt rét ở Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Y tế cũng bày tỏ lo ngại trước tình trạng sốt rét kháng thuốc từ những người đi lao động ở một số nước châu Phi mang ký sinh trùng sốt rét về nước đang có xu hướng gia tăng. Cụ thể, trong số 9.000 ca sốt rét mỗi năm thì có đến một nửa là sốt rét ngoại lai. Điều này xảy ra trong bối cảnh các kết quả đạt được trong công tác phòng chống sốt rét ở Việt Nam chưa bền vững, nguy cơ sốt rét gia tăng vẫn còn rất cao ở một số địa phương trên.

Cũng theo lãnh đạo Bộ Y tế, tình trạng di biến động dân cư giữa các vùng, hoạt động giao lưu qua biên giới với các nước có dịch sốt rét lưu hành hiện nay rất cao, người dân có tập quán đi làm rừng, rẫy thường ngủ lại trong rừng nhưng không sử dụng màn tránh muỗi đốt. Muỗi truyền bệnh sốt rét cũng thay đổi tập tính, thường trú đậu và đốt người ở ngoài nhà làm gia tăng số lượng người có nguy cơ mang ký sinh trùng sốt rét. Đặc biệt ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc điều trị sốt rét Artemisinin có nguy cơ lan rộng gây khó khăn trong điều trị bệnh.

Bệnh sốt rét lây truyền từ người này sang người khác khi bị muỗi đốt. Biểu hiện ban đầu của bệnh là rét run - sốt nóng - sau đó vã mồ hôi. Nhưng có nhiều trường hợp mắc sốt rét không có cơn sốt điển hình, người bệnh chỉ cảm thấy ớn lạnh hoặc gai rét.

Bệnh sốt rét gây thiếu máu, gan to, lách to, trẻ em bị bệnh cơ thể còi cọc, chậm lớn, kém thông minh. Phụ nữ có thai mắc sốt rét dễ sảy thai, đẻ non hoặc khi sinh dễ mắc phải những tai biến.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo để phòng chống bệnh sốt rét, người dân cần tránh bị muỗi đốt. Những người đi làm ở vùng rừng núi cần mang theo màn để ngủ, trước khi đi nên đến cơ sở y tế để được cấp thuốc uống phòng và khi trở về từ vùng rừng núi nên đến cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm, nếu có bị sốt rét sẽ được điều trị kịp thời.

Khi thấy các triệu chứng của bệnh sốt rét như rét run, sốt nóng sau đó vã mồ hôi hoặc cảm thấy ớn lạnh, gai rét, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Thúy Hà