Ghép thận tự thân cứu nam bệnh nhân tắc động mạch thận giờ thứ 24

Film trước mổ của bệnh nhân, thận phải mất 1/2 chức năng, thận trái mất hoàn toàn. Ảnh: VGP/Kim Oanh

Ghép thận tự thân mở ra nhiều cơ hội điều trị cho những người bệnh bị tổn thương thận thay vì phải cắt bỏ hoặc ghép thận. Bên cạnh đó, phương pháp này còn giúp người bệnh giảm rất nhiều chi phí điều trị, bảo tồn được các chức năng thận còn lại, hạn chế giảm sút  sức khỏe do mất đi quả thận lành tính, tăng thêm tuổi thọ cho người bệnh.

Mới đây, các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã phẫu thuật thành công cho một nam bệnh nhân L.V.D 57 tuổi, bị tai nạn xe máy ở Kim Thành (Hải Dương). Sau khi được chẩn đoán chấn thương cột sống ở bệnh viện tỉnh, bệnh nhân được chuyển tới Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, thực hiện chụp chiếu phát hiện thận bên phải có huyết khối động mạch cực trên, mất phần cấp máu cho cực trên, thận bên trái thiếu máu hoàn toàn, chức năng thận giảm, có biểu hiện suy thận.

Người bệnh đã được hội chẩn liên chuyên khoa Tiết niệu – Tim mạch – Ghép tạng, các bác sĩ quyết định mổ cấp cứu để thăm dò cố gắng cứu sống thận bên trái tối đa, tránh suy thận do đa chấn thương.

Thông thường với những tổn thương tắc động mạch thận, phẫu thuật sớm từ 6-8 tiếng sau tai nạn mới có thể cứu được thận, tuy nhiên ở trường hợp bệnh nhân này khi được chuyển vào phòng mổ đã bước sang giờ thứ 24, quá thời gian vàng cho một ca ghép thận tự thân. Do tình trạng huyết khối và tổn thương nội mạc của động mạch thận, các bác sĩ đã phải phẫu tích tỉ mỉ để lấy tối đa chiều dài động mạch thận.

Động mạch thận được lấy sát gốc của động mạch chủ bụng để kiểm tra toàn bộ chiều dài động mạch, nếu đoạn nào đã tổn thương nội mạc thì cắt bỏ, đoạn động mạch thận còn lại hy vọng đủ chiều dài để nối vào động mạch chậu của bệnh nhân.  Nhóm phẫu thuật đã thực hiện theo đúng kế hoạch đề ra, tiến hành song song hai kíp rửa-ghép thận trái và kiểm tra các tạng trong bụng, cơ hoành và bảo tồn thận phải. Sau khi lấy nguyên vẹn quả thận trái ra khỏi cơ thể, thận đã được rửa bằng dung dịch custodiol theo đúng quy định. Đồng thời các bác sĩ đã tiến hành bơm dung dịch tiêu huyết khối để đẩy máu cục trong các mạch máu nhỏ bên trong quả thận. Mất khoảng 30 phút sau khi rửa, thận có màu trắng và đã được ghép vào hố chậu trái.

Với trường hợp bệnh nhân không có biểu hiện suy thận có thể để nguyên không ghép thận tự thân và sống bằng thận còn lại, nhưng trường hợp anh D đã có dấu hiệu suy thận nên các bác sĩ bắt buộc phải tiến hành ghép thận tự thân để 2 thận vẫn bổ sung chức năng cho nhau. Ca phẫu thuật diễn ra trong 6 tiếng, đã kết thúc thành công tốt đẹp, mặc dù tổn thương tắc động mạch thận đã bước sang giờ thứ 24 - quá thời gian vàng cho một ca ghép thận tự thân. Sau 10 ngày phẫu thuật, chức năng thận của người bệnh đã trở lại bình thường.

TS. Lê Nguyên Vũ, Trung tâm Ghép tạng, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, người trực tiếp tham gia ca phẫu thuật cho biết, ghép thận tự thân mang lại nhiều ưu điểm, là giải pháp tối ưu khi thận bị tổn thương do chấn thương, tổn thương mạch máu, niệu quản. Sau phẫu thuật, người bệnh không phải dùng thuốc thải ghép, không phải sử dụng thuốc điều trị ức chế miễn dịch suốt đời.

Theo PGS. Đỗ Trường Thành, Trưởng khoa Phẫu thuật Tiết niệu, người chỉ huy ca mổ, trường hợp này thật sự là điều kỳ diệu, quả thận của bệnh nhân mặc dù bị thiếu máu rất lâu nhưng các mạch máu trong thận không bị tắc lại, thận sau khi rửa không tím đen. Đây là một may mắn cho bệnh nhân có thể giữ lại được quả thận bảo đảm chức năng sống lâu dài.

Hiền Minh