Phát huy những động lực tăng trưởng mới trong năm 2019

Đây là ý kiến các chuyên gia tại Hội thảo Tổng quan thị trường tài chính Việt Nam 2018 do Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia (NFSC) ngày 20/12.

Toàn cảnh Hôi nghị.VGP/Huy Thắng.

Thị trường tài chính lành mạnh, kinh tế vĩ mô ổn định

Phân tích về kinh tế vĩ mô, ông Trương Văn Phước, Quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, cho rằng kinh tế Việt Nam có thể tiếp tục duy trì trên 7% trong năm 2019, đồng thời lạm phát năm tới có thể chỉ 3,6%, tương đương mức lạm phát năm nay và thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu đã được Quốc hội thông qua.

Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia (NFSC) nhận định kinh tế Việt Nam ít nhiều chịu tác động bởi yếu tố quốc tế biến động khó lường như căng thẳng thương mại Hoa Kỳ - Trung Quốc. Tuy nhiên, nếu tiếp tục cải cách thể chế và môi trường kinh doanh mạnh mẽ hơn nhằm gia tăng đầu tư tư nhân; thực hiện mạnh mẽ tái cơ cấu kinh tế...,

Theo NFSC, năm 2018, kinh tế toàn cầu có dấu hiệu chững lại, thương mại tăng trưởng chậm hơn dự báo chủ yếu do căng thẳng địa chính trị, chiến tranh thương mại. Dù vậy, kinh tế Việt Nam vẫn tiếp tục đạt được một số thành tựu đáng ghi nhận. Cụ thể, tăng trưởng kinh tế ước đạt 6,9% - 7%.

“Đây là mức cao nhất 10 năm trở lại đây nhờ vào động lực chính là ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và ngành dịch vụ”, đại diện NFSC đánh giá.

Các chỉ số khác đều phản ánh kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì và củng cố. Lạm phát được kiểm soát dưới 3,6%, lạm phát cơ bản duy trì ổn định dưới 1,5%. Các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo như: cán cân thanh toán quốc tế thặng dư cao, nợ công và cân đối ngân sách được kiểm soát đảm bảo các mục tiêu Quốc hội đề ra.

Bên cạnh đó, nền tảng tài chính tiếp tục được củng cố, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Cung ứng vốn của thị trường tài chính chuyển biến tích cực theo hướng giảm dần sự phụ thuộc vào khu vực ngân hàng và gia tăng vai trò của thị trường vốn. Cung ứng vốn từ khu vực ngân hàng giảm nhưng hiệu quả và chất lượng hơn.

Ngoài ra, trong năm 2018, ngành ngân hàng có sự tăng trưởng tốt về mọi mặt như tổng tài sản của toàn hệ thống đạt 14 triệu tỷ đồng, thanh khoản hệ thống được đảm bảo, lãi suất và tỷ giá ổn định.

Trong khi đó, thị trường chứng khoán cũng ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc về quy mô với mức vốn hóa thị trường đạt 75% GDP, vượt chỉ tiêu đề ra của năm 2020.

“Dù xu hướng rút vốn tại các nền kinh tế mới nổi, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn mua ròng tại thị trường chứng khoán Việt Nam, thể hiện niềm tin vào ổn định vĩ mô”, NFSC nhận định.

Thích nghi tốt với tác động từ bên ngoài

Về năm 2019, ông Trương Văn Phước cho biết, các Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) dự kiến sẽ có hiệu lực năm 2019 cũng có thể mang đến tác động tích vực, có cơ hội thu hút dòng vốn cũng như cơ hội mới từ lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ sinh học.

Năm 2019, kinh tế Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng cao lên tới 7% nhưng cần cải cách thể chế và môi trường kinh doanh mạnh mẽ hơn; tái cơ cấu kinh tế cần phải thực hiện triệt để; chuyển đổi sâu và rõ nét hơn mô hình tăng trưởng nhằm tận dụng được những cơ hội đến từ yếu tố quốc tế

Phân tích về động lực tăng trưởng, ông Nguyễn Xuân Thành - Giám đốc Phát triển, giảng viên chính sách công của Đại học Fulbright Việt Nam phân tích, động lực tăng trưởng đến từ hai khu vực chính là công nghiệp chế biến và dịch vụ.

"Điểm khác trong năm nay nếu như năm 2017, Việt Nam phụ thuộc vào điện thoại và thiết bị điện tử với tốc độ tăng trưởng 20-30% thì nhóm ngành này chỉ tăng khoảng 11% trong 11 tháng năm 2018. Động lực cho sự tăng trưởng thay vào đó lại đến từ những ngành hưởng lợi từ chính sách để thay thế hàng nhập khẩu, như sản xuất ôtô và dược phẩm", ông Thành nói.

Điểm đáng chú ý là, tăng trưởng năm nay khá cao trong khi tốc độ tăng trưởng tín dụng lại không cao chỉ khoảng hơn 15%. Điểm này khác so với các năm trước khi tăng trưởng tín dụng khá nóng, có lúc lên tới hơn 18%, nếu điều này kéo dài sẽ không ổn.

Các áp lực về xử lý nợ xấu cũng không còn là gánh quá nặng, các ngân hàng đang có xu hướng tăng vốn đáp ứng các yêu cầu chuẩn Basel II. Được biết, Vietcombank và VIB là 2 ngân hàng đầu tiên đáp ứng chuẩn mực Basel II tại Việt Nam, điều này giúp ngân hàng tiếp tục nâng cao trình độ quản trị và kiểm soát rủi ro trong toàn hệ thống

Vấn đề được quan tâm hiện nay là tỉ giá trong nước sẽ biến động như thế nào sau tuyên bố nâng lãi suất cho vay qua đêm giữa các ngân hàng Mỹ thêm 0,25%, lên quanh mức 2,25-2,5% của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED).

Ông Lê Trọng Thành, Đại học quốc gia Hà Nội, phân tích, nguyên nhân FED tự tin tăng lãi suất ngày hôm qua là do nền kinh tế Hoa Kỳ tăng trưởng ấn tượng năm 2018.

“Hiện có nhiều dự báo nhưng theo tôi ít tác động đến tỷ giá VND, nhưng tôi nghĩ chúng ta nên thận trọng với các đồng tiền khác giao dịch với Việt Nam. Tôi tin tăng trưởng GDP cao, kiểm soát lạm phát tốt thì tỷ giá không đáng lo vào cuối năm”, ông Lê Trọng Thành nói.

Còn ông Hoàng Công Tuấn (Công ty chứng khoán MBS) bình luận tỷ giá trong nước vừa qua là một điểm sáng, dù các quốc gia trong khu vực đều mất giá đồng nội tệ 5-9% nhưng đồng Việt Nam năm qua chỉ giảm 2,6% .

“Thặng dư USD tốt trong ba năm qua, nên dự trữ ngoại hối rất cao. Cập nhật mới nhất là dự trữ ngoại hối đang ở mức gần 64 tỷ USD,  nền kinh tế không thiếu USD nên tác động tỉ giá không nhiều”, ông Hoàng Công Tuấn nói.

Huy Thắng