Siết chặt thu thuế công ty nước ngoài có doanh thu tại Việt Nam

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh:VGP

Đây là một ý kiến tại diễn ra Diễn đàn Chính sách Tài khóa và Phát triển 2019 với chủ đề: “Hướng tới một hệ thống thuế công bằng" do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (Đại học Quốc gia Hà Nội) phối hợp với Tổ chức Oxfam tại Việt Nam vừa tổ chức tại Hà Nội.

Liên minh công bằng thuế Việt Nam và Oxfam công bố hai báo cáo nghiên cứu là Báo cáo Chi tiêu thuế ở Việt Nam, trường hợp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và Báo cáo chi tiêu qua thuế - kinh nghiệm quốc tế và khuyến nghị cho Việt Nam. 

Tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Thu Hương đến từ Tổ chức Oxfam Việt Nam cho hay: Nguồn thu ngân sách từ thuế ở Việt Nam qua các năm giảm dần, thu ngân sách đã giảm từ mức 27,3% GDP (2010), xuống 23,7 % GDP (năm 2016). Thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp giảm mạnh từ năm 2006, từ 6,9% GDP năm 2010, xuống còn 4,3% GDP năm 2017, điều này đặt ra những thách thức lớn cho Việt Nam.

Ông Johan Langerock, chuyên gia thuế của Tổ chức Oxfam cho rằng: Việt Nam cần xây dựng chính sách thuế hợp lý để không có tổn thất nguồn thu ngân sách, các chính sách thuế cần đặt trong bối cảnh chung trong khu vực. Chuyên gia thuế của Oxfam cho rằng: với vai trò Chủ tịch ASEAN trong thời gian tới, Việt Nam có thể nghiên cứu đề xuất những chính sách thuế chung trong khu vực.

Ông Jahan Lagerok cũng cho rằng, không thể kéo dài tình trạng các công ty đa quốc gia chuyển dịch lợi nhuận để tránh thuế.

Có cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) phân tích thêm, phải giành quyền thu thuế đối với các công ty nước ngoài có thu nhập tại Việt Nam mà không đóng thuế. Cần rà soát, sửa các điều khoản hiệp định liên quan đến nhận diện về cơ sở thường trú, bởi theo quy định hiện tại, cơ quan thuế chỉ có quyền đánh thuế đối với các công ty nước ngoài nếu như họ có hiện diện cơ sở thường trú ở Việt Nam.

Theo ông Phụng cho biết, hiện nay có quy định về thuế đối với nhà đầu tư nước ngoài, cơ quan thuế có quyền chặn thuế nhà đầu tư nước ngoài và thuế khấu trừ tại nguồn, nhưng các công ty đa quốc gia có nhiều cách khác nhau để đẩy khoản thuế lẽ ra phải đóng sang cho chính các đối tác là doanh nghiệp Việt Nam. Cho nên vừa qua, Luật Quản lý thuế có quy định, yêu cầu các công ty nước ngoài có thu nhập tại Việt Nam phải trực tiếp khai thuế, hoặc ủy nhiệm người khác khai thuế. Đến nay, Luật Quản lý thuế đang được chuẩn bị hướng dẫn và yêu cầu đặt ra là phải hướng dẫn như thế nào để “buộc” được các doanh nghiệp này với cơ quan quản lý.

Ngành thuế đang tích cực cùng với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước phối hợp thực hiện việc thu thuế các công ty nước ngoài có doanh thu tại Việt Nam, ông Nguyễn Văn Phụng cho hay.