Một phản ứng đa phương mạnh mẽ là cần thiết

Đó là nhấn mạnh của Luật sư Paul J. Leaf, một bình luận viên về chính sách đối ngoại của Mỹ và là cựu biên tập tạp chí Stanford Law Review trong bài “The South China Sea Standoff: The U.S must get-off the sidelines” (Tranh chấp trên Biển Đông: Mỹ đừng đứng ngoài lề nữa) trên trang Daily.caller.com.

Bài báo viết: Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama kết thúc chuyến thăm châu Á, nhằm tái củng cố lời hứa dấn thân của Mỹ với châu lục này, trước sự đe dọa từ Trung Quốc ngày càng tăng.

Trung Quốc ngang ngược bành trướng quyền kiểm soát Biển Đông và biển Hoa Đông, gây bất đồng với các nước trong hai khu vực này. Bằng các hành động đó, Bắc Kinh đang đo độ cương quyết của Washington trong việc ngăn chặn chủ nghĩa bành trướng bá quyền của họ. Trung Quốc muốn kiểm soát nguồn tài nguyên tự nhiên trong vùng biển tranh chấp và tuyến thương mại đầy giá trị. Trung Quốc muốn thâu tóm các tài nguyên này bằng cách bắt nạt Việt Nam, đồng thời buộc Mỹ đứng bên lề, để khoe khoang rằng họ có thể thực hiện một loạt hành động thù địch mà Mỹ cùng các đối tác không thể ngăn chặn.

Trò đối đầu lì lợm của Trung Quốc sẽ tiếp tục cho đến khi họ đoạt thế thượng phong ở châu Á, hoặc khi họ gặp phải một khối cân bằng đầy quyết tâm. Một phản ứng đa phương mạnh mẽ là cần thiết để tránh khủng hoảng tăng thêm, chứng minh tính hung hăng của Trung Quốc chỉ khiến các nước chống lại nước này sáp lại gần nhau và gần Mỹ hơn.

Trung Quốc phải nhận ra rằng việc gia tăng căng thẳng sẽ rất tốn kém. Mỹ nên tuyên bố rằng nếu Trung Quốc tiếp tục sử dụng vũ lực, Mỹ sẽ triển khai hỗ trợ hải quân và không quân ở gần giàn khoan, để phục hồi hòa bình và xem xét khả năng trừng phạt các công ty năng lượng Trung Quốc.

Mỹ nên sớm đạt thỏa thuận thương mại tự do Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) với Việt Nam, Nhật Bản cùng 9 quốc gia khác vốn chiếm 1/3 thương mại thế giới và khoảng 40% sản lượng toàn cầu. TPP sẽ giúp các nước tham gia ký thỏa thuận có được nhiều hoạt động thương mại và đầu tư hơn. Khi các nước thành viên TPP thịnh vượng, họ có thể tăng khoản chi quân sự. Bằng cách tạo ra một thị trường lớn như vậy, thỏa thuận sẽ giúp các nước thành viên giảm lệ thuộc vào Trung Quốc, cho họ tự do hơn để phản ứng chống lại tham vọng bá quyền của Trung Quốc.

Mỹ và Nhật cùng viện trợ quân sự cho các nước Đông Nam Á có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc. Nhật đã tăng chi quân sự, soạn chiến lược an ninh quốc gia nhằm ngăn chặn Trung Quốc. Hàn Quốc mở rộng Vùng nhận diện phòng không (ADIZ) gồm các khu vực mà Trung Quốc tuyên bố là của họ. Từ đó, Bắc Kinh đã im tiếng về ADIZ và không theo đuổi việc tuyên bố sẽ lập ADIZ ở Biển Đông.

Bài báo kết luận: Mỹ và các đối tác châu Á nên chứng tỏ họ có thể thường xuyên phản ứng cương quyết với thái độ khiêu khích của Trung Quốc. Nếu không, Bắc Kinh sẽ xem thường sự dấn thân của Mỹ và sẽ tiếp tục âm mưu thống trị châu Á.

                                                                             Nguyễn Chiến (Tổng hợp)