Hợp tác biển bắt đầu từ lòng tin

Các đại biểu tham dự EAMF-3. Ảnh: VGP/Thế Phong

Ngày 28/8, Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng lần thứ 3 (EAMF-3) đã diễn ra tại Đà Nẵng với sự tham gia của hơn 100 đại diện chính phủ, các chuyên gia, học giả và nhà nghiên cứu đến từ 18 nước thuộc khuôn khổ Cấp cao Đông Á (EAS) gồm các nước ASEAN và Đối tác (Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Nga và Mỹ). Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh, Trưởng đoàn Việt Nam tham dự Diễn đàn.

ASEAN và Trung Quốc cần sớm có tiếng nói chung

EAMF-3 hướng đến tăng cường bảo đảm hòa bình, an ninh, an toàn và tự do hàng hải ở Biển Đông. Để làm được như vậy, các nước cho rằng cần đề cao việc tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) cũng như các cam kết khu vực, đặc biệt là thực thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không đe dọa hay sử dụng vũ lực.

Theo đó, các đại biểu hoan nghênh việc ASEAN và Trung Quốc sớm cụ thể hóa các quy định tại Điều 5 của DOC về thực hiện kiềm chế và không có hành động làm phức tạp tình hình ở Biển Đông; đồng thời thúc đẩy thương lượng thực chất để sớm có Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC).

Phát huy vai trò EAMF trong ứng phó thách thức

Về vai trò của EAMF, các đại biểu cho rằng trong bối cảnh tình hình các vùng biển trong khu vực gần đây tiếp tục diễn biến phức tạp, EAMF đã và đang phát huy vai trò là Diễn đàn thúc đẩy đối thoại và xây dựng lòng tin về an ninh biển.

Tuy nhiên, để thực sự đóng góp hữu hiệu hơn nữa, nhiều ý kiến cho rằng Diễn đàn cần chủ động, tích cực đề xuất những khuyến nghị chính sách thiết thực, sát với các những nội dung hợp tác của ASEAN với các đối tác, góp phần hỗ trợ khu vực trong việc ứng phó kịp thời với những thách thức đặt ra, bảo vệ được môi trường hòa bình, ổn định và tạo dựng được lòng tin.

Diễn đàn lần này kế thừa và phát huy những mục tiêu đã đặt ra từ trước như tạo môi trường hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở khu vực; xác định những lĩnh vực hợp tác và tạo khung chính trị cho hợp tác biển. Đối với các lĩnh vực hợp tác cụ thể, Diễn đàn tập trung vào một số lĩnh được nhiều nước quan tâm và có tác dụng tích cực trong việc tăng cường xây dựng lòng tin, cứu trợ nhân đạo, tìm kiếm cứu nạn, trong đó có việc hỗ trợ và đối xử nhân đạo với ngư dân và thiết lập cơ sở đường dây nóng cũng như các hoạt động nghiên cứu khoa học, bảo vệ môi trường biển và nguồn lợi hải sản, hợp tác đánh bắt cá...

Lòng tin- cơ sở quan trọng thúc đẩy hợp tác biển

Phát biểu tại Diễn đàn, Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình, ổn định, an ninh an toàn và tự do hàng hải, cũng như đánh giá cao nỗ lực của các nước, nhất là trước các diễn biến phức tạp ở khu vực.

Thứ trưởng chia sẻ với phát biểu của các nước về sự cần thiết của việc tăng cường xây dựng lòng tin, thực hiện kiềm chế, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không đe dọa hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, tuân thủ luật pháp quốc tế và UNCLOS, ngăn ngừa và quản lý các sự cố trên biển...

Thứ trưởng cho rằng xây dựng lòng tin là cơ sở quan trọng cho việc thúc đẩy hợp tác biển, trong đó có các lĩnh vực như quản lý thảm họa, hỗ trợ nhân đạo, tìm kiếm và cứu nạn…

Đồng thời, Diễn đàn Biển (AMF) và EAMF cần tiếp tục phát huy vai trò là kênh bổ trợ cho các diễn đàn hiện có, đặc biệt trong các vấn đề chiến lược và liên ngành, với ASEAN đóng vai trò trung tâm. Theo đó, các kết quả và kiến nghị của các diễn đàn cần được chia sẻ và gắn kết với các kênh chính thức của ASEAN.

Thế Phong