Để các thương vụ mua bán, sáp nhập doanh nghiệp thực sự hiệu quả

Ảnh: VGP/Huy Thắng

Một kênh đầu tư đáng chú ý

Năm 2011 là năm có nhiều thương vụ lớn được ghi nhận, qua đó có thể thấy nhà đầu tư nước ngoài đang có xu hướng mua lại các doanh nghiệp chất lượng của Việt Nam.

Riêng quý I/2012, giá trị các thương vụ M&A tại Việt Nam đạt 1,5 tỷ USD, trong tổng giá trị 92,4 tỷ USD của cả khu vực châu Á - Thái Bình Dương (không bao gồm Nhật Bản). Theo đánh giá, Việt Nam đứng thứ 8 trong số các quốc gia có hoạt động M&A sôi động nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Dự kiến tốc độ tăng trưởng của hoạt động này trong thời gian tới sẽ tiếp tục ở mức trên 30%, trong đó, các ngành thuộc lĩnh vực tài chính - ngân hàng, tiêu dùng và bất động sản tiếp tục là mục tiêu M&A hấp dẫn nhất.

Theo đánh giá, ngành hàng tiêu dùng được đánh giá là thu hút nhất với tổng giá trị thương vụ lên đến 1 tỷ USD, chiếm 25% tổng giá trị M&A tại Việt Nam. Các thương vụ nổi bật và mua tỷ lệ cổ phần chi phối cho thấy xu hướng các nhà đầu tư nước ngoài đang thực hiện mở rộng chuỗi giá trị và tiếp cận thị trường thông qua M&A như các thương vụ Mario - ICP, Carlsberg - Bia Huế.

Lĩnh vực tài chính - ngân hàng được các nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục quan tâm. Các thông tin về Mizuho - Vietcombank, IFC - VietinBank, PVI - Talant... cũng cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài vẫn mong muốn được đầu tư chiến lược vào các tổ chức tài chính lớn cổ phần hóa.

Riêng với bất động sản, chính những khó khăn trong năm 2011 khiến cho hoạt động M&A trong lĩnh vực này diễn ra tương đối sôi động. Nhiều giao dịch liên quan đến bất động sản cũng đã diễn ra nhưng chưa được công bố mà chủ yếu là đối tác trong nước bán cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Đáng chú ý, Nhật Bản đang dẫn đầu các quốc gia có doanh nghiệp thực hiện M&A ở Việt Nam xét cả về số lượng và giá trị. Hiện các nhà đầu tư Nhật Bản đang có xu hướng đầu tư mạnh vào ngành hàng tiêu dùng và tài chính. Các thương vụ được nói đến nhiều nhất là Mizuho trở thành đối tác chiến lược của Vietcombank hay thương vụ Unicham mua 95% cổ phần của Diana.

Nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp

Vấn đề quan trọng trong các thương vụ M&A mà các nhà đầu tư quan tâm nhất đó là giá trị của thương vụ có phản ánh được đúng giá trị thực của công ty được mua và quyền kiểm soát của nhà đầu tư với công ty được mua. Đây cũng là những vấn đề mà bên bán quan tâm.

Tổng biên tập Báo Đầu tư Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, bên cạnh những thương vụ thành công, có thương vụ không thành công, điều ban tổ chức mong muốn là diễn đàn này chỉ ra được giá trị thành công, tạo ra giá trị cộng hưởng.

Ngoài ra, là các vấn đề thị trường, kinh nghiệm, các giải pháp quản trị doanh nghiệp, công nghệ cũng rất đáng quan tâm. Diễn đàn M&A năm 2012 sẽ tiếp tục chia sẻ các bài học kinh nghiệm thành công và không thành công, đâu là yếu tố quyết định thương vụ thành công của MA, đâu là yếu tố cảnh báo…

Ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, hệ thống pháp lý quy định về M&A còn rời rạc, hoàn thiện còn chậm,  trong khối ngân hàng cũng có những quy định riêng về M&A, dẫn đến một số khó khăn khi  triển khai. 

Ông Chu Việt Cường, thành viên HĐQT ngân hàng HDBank cho rằng: Việc phân tích tìm hiểu trước khi M&A là quan trọng nhưng việc, quản lý “hậu M&A” thế nào là hợp lý là bài toán không đơn giản đảm bảo “cuộc hôn nhân” giữa các công ty hiệu quả. Thực tế có nhiều những bài học M&A không thành công, như ở Hoa Kỳ những năm 90, để Việt Nam tham khảo.

Huy Thắng