Doanh nghiệp FDI đóng thuế chưa tương xứng hoạt động kinh doanh

Hiện, số doanh nghiệp FDI do ngành Thuế quản lý là hơn 11.110 đơn vị, có tỷ trọng đóng góp trong tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) các năm gần đây như sau: năm 2008 là 10,2%; năm 2009 là 11,5%; năm 2010 là 11,2%. Trong khi đó, khối doanh nghiệp Nhà nước, hiện có khoảng 7.400 đơn vị, đóng góp cho NSNN tương ứng là 16,7%; 19%; 20%.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên một phần là do các doanh nghiệp FDI được áp dụng chính sách ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp khi mới đầu tư vào Việt Nam. Một số doanh nghiệp FDI sử dụng hình thức chuyển giá khi hết thời hạn ưu đãi đầu tư để trốn tránh nghĩa vụ thuế.

Các hành vi chuyển giá đã và đang được doanh nghiệp FDI thực hiện tại Việt Nam như: nâng khống giá trị hàng hóa, dịch vụ đầu vào; giảm giá trị đầu ra của hàng hóa, dịch vụ hoặc tạo ra tính đặc thù của sản phẩm hàng hóa hay đặc thù của giao dịch liên kết để tránh sự điều tra và so sánh của cơ quan chức năng.

Tại hội thảo kéo dài 3 ngày (27/2 – 1/3) do Phái đoàn Liên minh Châu Âu (EU) tại Việt Nam, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD ) và Công ty Tài chính quốc tế (IFC) đồng tổ chức, các chuyên gia quốc tế và Việt Nam đã chia sẻ khía cạnh thực tế của vấn đề chuyển giá tại Việt Nam, kinh nghiệm xử lý của các quốc gia khác. 

Ông Bryan Fornari, đại diện Phái đoàn EU tại Việt Nam, cho biết EU đặc biệt quan tâm đến vấn đề chống chuyển giá, đặc biệtlà chống trốn thuế xuyên quốc gia thông qua chuyển giá. Qua đó, đề cao sự cần thiết phải hỗ trợ năng lực cho các nước đang phát triển trong việc huy động các nguồn thu trong nước phục vụ phát triển.

Các hoạt động chuyển giá mang tính lạm dụng thường xảy ra khi các công ty đa quốc gia với một mạng lưới các công ty thành viên tại các nước khác nhau khai báo giá thành và giá bán cao hơn nhằm báo lỗ trong những lĩnh vực phải chịu thuế nhất định và như vậy giảm nộp thuế.

Do đó, Phái đoàn EU tại Việt Nam đã hợp tác với Ngân hàng Thế giới và OECD để xây dựng các khóa đào tạo theo yêu cầu cho lực lượng chống chuyển giá của Tổng cục Thuế và các cán bộ thuế tại các cục thuế địa phương.

Tại hội thảo, các đại biểu đã trao đổi, chia sẻ các kinh nghiệm nhằm phát hiện và xử lý hành vi chống chuyển giá trong các lĩnh vực cụ thể như dệt may và công nghiệp ô tô.

Huy Thắng