Gỡ vướng khi triển khai hệ thống thông quan tự động

Theo Tổng cục Hải quan, từ ngày 1/4/2014, Hệ thống thông quan tự động tập trung và Cơ chế một cửa quốc gia (VNACCS/VCIS) chính thức triển khai tại 2 chi cục thuộc Hải quan Hải Phòng và Hải quan Hà Nội, sau đó tiếp tục được triển khai mở rộng ra các đơn vị khác. 

Cụ thể, ngày 14/4, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh chính thức triển khai Hệ thống này tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Lân. Việc triển khai vận hành chính thức hệ thống tại Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh được các DN đánh giá tích cực.

Đại diện Công ty Vietmindo Energitama cho biết công ty đã tham gia tập huấn, vận hành thử và đã nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ cơ quan Hải quan. Còn tại Bình Dương, Chi cục Hải quan KCN Mỹ Phước (Cục Hải quan Bình Dương) chính thức triển khai hệ thống thông suốt, không làm ảnh hưởng, gián đoạn hoạt động quản lý hải quan cũng như hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu của các DN.

Tuy nhiên vẫn có những vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, những vấn đề vướng mắc liên quan đến quá trình triển khai hệ thống VNACCS/VCIS. Do đó, ngày 23/4, Tổng cục Hải quan đã tổ chức giải đáp trực tuyến vướng mắc của DN xuất nhập khẩu liên quan đến thực hiện chính sách thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và các lĩnh vực khác có liên quan đến công tác quản lý hải quan.

Tại buổi đối thoại trực tuyến, một số DN phản ánh, sau khi làm thủ tục XNK trên Hệ thống, DN đến Chi cục Hải quan cửa khẩu làm thủ tục để nhận hàng thì thấy có một bộ phận cán bộ giám sát hải quan chưa sử dụng thành thạo Hệ thống VNACCS/VCIS, gây chậm trễ cho việc thông quan của DN.

Một số ý kiến băn khoăn hiện tại Hệ thống VNACCS đang làm việc quá thủ công do việc phải kết hợp Ecus 5, VCIS, biên bản giấy quá thủ công và phức tạp.

Ông Vũ Ngọc Anh- Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết việc chậm trễ một phần là do hệ thống chưa được triển khai trong tất cả các chi cục trong toàn quốc, bên cạnh đó, hệ thống mới có giao diện mới khác so với hệ thống cũ dẫn đến thao tác nghiệp vụ của công chức chưa được thành thục.

Bản thân Hệ thống VNACCS/VCIS đã là hệ thống tự động hóa việc xử lý dữ liệu khai hải quan, tuy nhiên, để phục vụ cho việc xử lý dữ liệu tự động này thì chỉ có hệ thống VNACCS là chưa đủ mà còn cần tới rất nhiều các hệ thống hỗ trợ (gọi là các hệ thống vệ tinh như ECUS 5, hệ thống cơ sở dữ liệu về giá, mã, hệ thống kế toán thuế, hệ thống quản lý rủi ro...).

Tăng cường đào tạo thông quan điện tử

Về giải pháp khắc phục, ông Vũ Ngọc Anh cho biết nếu DN gặp phải việc chậm trễ trong khâu giám sát thì cần phản ánh ngay với cơ quan Hải quan qua các số điện thoại, đường dây nóng 04. 37824754 để được kịp thời giải quyết hoặc vào website của Tổng cục Hải quan: customs.gov.vn.

Hiện nay, do hệ thống mới triển khai thực hiện ở giai đoạn đầu và đang thực hiện kết nối với các hệ thống vệ tinh hiện có chứ chưa được nâng cấp, chỉnh sửa theo đúng yêu cầu của Hệ thống VNACCS. Vì vậy, ngành Hải quan sẽ tiến hành nâng cấp các hệ thống hiện có để nhanh chóng đáp ứng được yêu cầu đồng bộ với hệ thống.

Dự kiến, trên cơ sở các vướng mắc phát sinh cũng như ý kiến đóng góp của DN, Tổng cục Hải quan sẽ nhanh chóng giải quyết vấn đề đồng bộ hóa hệ thống để tiến tới nâng mức tự động hóa của Hệ thống VNACCS/VCIS lên cao hơn đáp ứng yêu cầu của DN và yêu cầu quản lý Nhà nước.

Về hiện tượng tình trạng ùn tắc thông quan xuất hiện ở Hải Phòng là do người dùng chưa quen với hệ thống hải quan điện tử mới (VNACCS/VCIS),

Ông Sakurai Hiroki, Cố vấn trưởng, Dự án hợp tác kỹ thuật về thực hiện hải quan điện tử Việt Nam khi trả lời báo chí tại buổi họp báo cùng ngày (do Cơ quan hợp tác quốc tế  Nhật Bản -JICA tổ chức) cho biết Hệ thống VNACCS/VCIS ở Việt Nam được xây dựng dựa trên hệ thống hải quan điện tử mới nhất của Nhật Bản. Tốc độ thông quan sẽ nhanh chóng được cải thiện và độ ổn định của hệ thống mới có thể lên tới 99,99%.

Liên quan chữ ký số, ông Sakurai Hiroki nói việc sử dụng chữ ký số tuy có thể khiến việc làm thủ tục hải quan phức tạp hơn nhưng lại có ưu điểm là chặt chẽ hơn trong việc thẩm định hồ sơ, xác định rõ một bộ hồ sơ cụ thể có đúng của DN đó nộp hay không.

Ngoài ra, ông Sakurai Hiroki cho rằng để tăng cường tính hiệu quả của thông quan tự động, cần đẩy nhanh cải thiện hệ thống đường truyền, tăng cường kết nối các phần mềm liên quan như kế toán, thuế, xử lý mang tính đồng bộ từ khâu đầu đến các khâu cuối cùng.

Huy Thắng