Hoạt động của các Phó Thủ tướng Chính phủ

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam dự tọa đàm về KHCN trong thời kỳ Cách mạng 4.0

Ngày 03/01, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã dự buổi tọa đàm về định hướng và giải pháp để khoa học và công nghệ (KHCN) trở thành động lực trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0.

Cùng dự có nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Gia Khiêm, đại diện Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính…

Tại tọa đàm, ý kiến của các đại biểu đều thống nhất khẳng định, KHCN là quốc sách hàng đầu. Quan điểm này đã được khẳng định xuyên suốt trong nhiều văn kiện của Đảng, pháp luật của Nhà nước và thực tế thời gian qua, KHCN đã có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế, xã hội nước nhà.

Tuy nhiên trong kỷ nguyên 4.0, để KHCN tiếp tục khẳng định được vai trò quan trọng của mình với tinh thần “đã tiến bộ rồi, phải tiến bộ hơn nữa”, KHCN thực sự trở thành động lực để đất nước đi lên và doanh nghiệp phải trở thành trung tâm của Hệ thống sáng tạo quốc gia như kỳ vọng, chúng ta cần phải có những giải pháp đột phá cả về nhận thức và hành động như: Nâng cao nhận thức về vai trò động lực có tính quyết định của KHCN, tháo gỡ khó khăn vướng mắc về cơ chế, thúc đẩy doanh nghiệp nghiên cứu, ứng dụng KHCN theo hướng gắn nghiên cứu với sản xuất và thị trường để doanh nghiệp thực sự trở thành trung tâm của hệ thống sáng tạo quốc gia.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh yêu cầu cần nghiên cứu giải pháp đột phá để doanh nghiệp thực sự trở thành trung tâm của Hệ thống đổi mới sáng tạo. Cần có đột phá trong chính sách phân bổ nguồn lực (đặc biệt là chính sách thuế) để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào KHCN. Thay vì xây dựng chính sách theo hướng “bắt buộc” lập Quỹ KHCN đầu tư cho nghiên cứu và triển khai thì cần có chính sách mà cụ thể nhất là chính sách thuế theo hướng tạo lợi ích để doanh nghiệp tự thấy cần phải tăng đầu tư cho nghiên cứu, phát triển.

Chúng ta không nên bắt buộc doanh nghiệp phải trích lập bao nhiêu phần trăm doanh thu cho Quỹ KHCN. Điều này dễ dẫn đến cách hành xử theo kiểu “đối phó”. Cần có chính sách để doanh nghiệp “đua nhau” đầu tư vào nghiên cứu, phát triển. Doanh nghiệp nào đầu tư nhiều cho KHCN sẽ được ưu đãi về thuế, được ưu tiên phân bổ nguồn lực. “Nền khoa học công nghệ của Đất nước phải dựa trên một chính sách kinh tế minh bạch về phân bổ nguồn lực, tiếp cận thị trường… để thúc đẩy KHCN phát triển” – Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng lưu ý Bộ KHCN đã xây dựng, đề xuất và thực hiện nhiều chính sách về công tác quản lý nhà nước về KHCN, vừa qua có nhiều tiến bộ nhưng cần chú ý hơn một số vấn đề, ví dụ như:

Việc cần đổi mới mạnh mẽ hơn về cơ chế quản lý tài chính đối với KHCN theo nguyên tắc nghiên cứu khoa học là có rủi ro; khắc phục cho được tình trạng dùng tiền nghiên cứu KHCN để “tăng thu nhập” cũng như thực tế cán bộ nghiên cứu phải rất vất vả quyết toán đề tài.

Hay việc cần tăng cường thông tin khoa học nhằm kết nối, tạo mạng lưới chia sẻ kết quả nghiên cứu, ứng dụng. Bởi nếu có được mạng lưới chia sẻ sẽ tiết kiệm được rất nhiều kinh phí do không phải nghiên cứu lại từ đầu, cũng như hạn chế được tình trạng trùng lặp đề tài. Kinh phí dành cho nghiên cứu KHCN sẽ được sử dụng hiệu quả hơn.

Mặt khác cần lưu ý, Việt Nam cũng như nhiều quốc gia đang phát triển mới tập trung vào vấn đề nghiên cứu KHCN, còn việc phổ biến, chia sẻ chưa được quan tâm đúng mức. Cần xây dựng tri thức tổng hợp trong mọi lĩnh vực vừa phổ biến tri thức khoa học công nghệ vừa để xây dựng một xã hội học tập suốt đời.

Cuối cùng, nguyên Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm và Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đều nhấn mạnh, Bộ Khoa học và Công nghệ cần phát huy vai trò quan trọng là cơ quan chủ trì, nghiên cứu, tham mưu cho Chính phủ các chính sách đột phá để KHCN thực sự trở thành nguồn động lực cho phát triển trong thời kỳ CMCN 4.0.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng dự Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2018 của Tập đoàn Điện lực

Ngày 3/1, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã dự Hội nghị tổng kết thực hiện kế hoạch 2018 và triển khai nhiệm vụ năm 2019 của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Phát biểu tại Hội nghị, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương cán bộ, công nhân viên và người lao động toàn Tập đoàn đã đoàn kết, nỗ lực lao động, khắc phục khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ, góp phần quan trọng cùng cả nước thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2018.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, ngành điện nói chung, EVN nói riêng, đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong sản xuất, cung ứng đủ điện. “Nguy cơ thiếu điện cục bộ trong những năm tới là rất rõ ràng nếu chúng ta không có các giải pháp hữu hiệu để phát triển nguồn, lưới điện. Đây là thách thức lớn nhất đối với toàn ngành”, Phó Thủ tướng khẳng định. Thách thức lớn đối với ngành điện còn đến từ sự mất cân đối giữa nguồn cung và nhu cầu sử dụng của từng vùng.

Nhấn mạnh năm 2019 được xác định là năm bứt phá để hoàn thành các mục tiêu, kế hoạch 5 năm, trong đó trọng tâm là bứt phá về hoàn thiện thể chế, bứt phá về đổi mới sáng tạo, bứt phá về huy động nguồn lực để phát triển đất nước, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đề nghị ngành điện nói chung, EVN nói riêng phải xác định trọng tâm “bứt phá” của mình.

“EVN phải xác định bứt phá về đầu tư phát triển nguồn điện và hệ thống truyền tải điện, bảo đảm không để thiếu điện trong bất kỳ tình huống nào”, Phó Thủ tướng nói.

Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh một số nhóm nhiệm vụ trọng tâm của EVN trong năm 2019. Trước hết, EVN phải tiếp tục khẳng định vai trò là Tập đoàn nhà nước bảo đảm cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế và sinh hoạt.

EVN chủ động tham mưu cho Bộ Công Thương, cho Chính phủ hoàn thiện quy hoạch điện, trước hết điều chỉnh, bổ sung, cập nhật quy hoạch điện 7; xây dựng Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn đến 2030, tầm nhìn 2050.

Bên cạnh đó, toàn ngành phải tập trung nguồn lực để hoàn thành các dự án điện chậm tiến độ; triển khai các dự án nguồn mới. Tập trung đầu tư mạng lưới truyền tải giải toả công suất các khu vực phát triển năng lượng tái tạo.

Toàn ngành phải vận hành an toàn hệ thống (nguồn, mạng lưới, phụ tải…), đặc biệt là việc vận hành an toàn các nhà máy thủy điện; thực hiện có hiệu quả các giải pháp giảm tổn thất điện; đẩy mạnh tuyên truyền, thực hiện các chương trình sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả.

Bộ Công Thương khẩn trương nghiên cứu đầu tư các cảng trung chuyển than, hệ thống kho - cảng khí hóa lỏng cho sản xuất điện; sớm hoàn thành việc đàm phán, mua điện từ nước ngoài. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu EVN phải tiếp tục cơ cấu lại Tập đoàn, nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng và sản xuất kinh doanh…

Là một doanh nghiệp cung ứng dịch vụ thiết yếu cho người dân, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu EVN phải đẩy mạnh cải cách, nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Nhấn mạnh yêu cầu bảo vệ môi trường, Phó Thủ tướng đề nghị EVN phải tiên phong trong việc quy hoạch nguồn, lựa chọn công nghệ thân thiện môi trường, phù hợp với trình độ, điều kiện của đất nước. Kiên quyết không đầu tư, triển khai các dự án không bảo đảm tiêu chuẩn môi trường, có nguy cơ gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến môi trường sinh thái.

“Phải tập trung cho công tác xử lý tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện. Yêu cầu Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương phối hợp chặt chẽ với các hộ sản xuất nhiệt điện, tiêu thụ than xỉ để giải quyết triệt để”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Phó Thủ tướng, Việt Nam không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế. Nhưng các nguồn năng lượng tái tạo hiện chi phí quá cao, vượt quá khả năng chi trả của người dân. Do đó, để phát triển và bảo đảm sinh hoạt cho người dân, Việt Nam cần nhiệt điện. “Làm nhiệt điện, nhưng phải sạch. Kiên quyết không triển khai các dự án ô nhiễm môi trường”, Phó Thủ tướng khẳng định.

“Muốn như vậy, phải có cơ cấu nguồn điện hợp lý, kết hợp thủy điện, nhiệt điện than, nhiệt điện khí và các nguồn nhiệt điện khác, các nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo”, Phó Thủ tướng nêu nhiệm vụ.

Phó Thủ tướng đề nghị ngành điện cần chủ động tăng cường thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu và đồng thuận với các nỗ lực của ngành nhằm bảo đảm đủ điện cho phát triển kinh tế và đời sống./.