Thông cáo báo chí về hoạt động của các Phó Thủ tướng Chính phủ

Ngày 20/10, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam dự Hội nghị tổng kết thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động đối với các cơ sở giáo dục đại học công lập theo Nghị quyết số 77/NQ-CP. Hội nghị do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức.

Lắng nghe các ý kiến tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng việc thực hiện tự chủ đại học (ĐH) ở Việt Nam dù có tính tới đặc thù thì về cơ bản vẫn theo xu thế, quy luật phát triển của thế giới.

Về những khó khăn trong thực hiện tự chủ ĐH, Phó Thủ tướng nhấn mạnh vấn đề nhận thức, trong đó có nhiều điểm liên quan đến lợi ích, trách nhiệm. Thực trạng đào tạo, hoạt động nghiên cứu khoa học ở các trường ĐH đặt ra yêu cầu phải thay đổi.

“Đây không còn là lúc bàn có cần tự chủ hay không mà phải làm với trách nhiệm rất cao của các bộ, đặc biệt của các trường đại học. Chúng ta phải đặt lợi ích của dân tộc lên trên hết. Đất nước chỉ có thể phát triển nhanh hơn, bền vững hơn khi có nguồn nhân lực chất lượng cao”, Phó Thủ tướng nói.

Nói đến các cơ chế, chính sách liên quan đến các trường ĐH, Phó Thủ tướng dùng hình ảnh hình ảnh “1 khóa, 2 chìa và 4 nấc”.

Nấc đầu tiên là trường không được tự chủ chút nào, nhà nước bao cấp hết thì khóa rất chặt. Nấc thứ hai cho trường tự chủ một phần chi thường xuyên, khóa sẽ mở ra thêm một chút. Nấc thứ ba là trường tự chủ toàn bộ chi thường xuyên thì nới ra chút nữa. Phải đợi đến khi tự chủ toàn bộ, kể cả chi đầu tư và chi thường xuyên thì "khoá" mới nới hết ra.

Còn 2 chìa là của cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan chủ quản, các bộ, các tỉnh.

Để “tháo khoá”, Phó Thủ tướng cho rằng cần hiểu đúng về tự chủ là tự quản trị. Tự chủ trước hết là về chuyên môn, học thuật trong giảng dạy và nghiên cứu; bỏ can thiệp hàng ngày, có tính hành chính, áp đặt vào trong nội bộ các trường ĐH. Từ đó xác định, ra các quyền về bộ máy, về nhân sự, bao gồm cả thành lập, bổ nhiệm, miễn nhiệm, chế độ đãi ngộ.

Liên hệ đến thực tế nhiều trường ĐH tiên tiến trên thế giới, có kinh phí từ ngân sách nhà nước nhưng vẫn tự chủ, Phó Thủ tướng nhấn mạnh tự chủ tài chính là được tự chủ về thu, chi theo quy định pháp luật.

Nguồn ngân sách nhà nước trước đây cấp cho các trường ĐH theo đầu vào, tính số biên chế, hay tính số chỉ tiêu đăng ký, không phụ thuộc vào chất lượng đầu ra. Giờ nguồn ngân sách nhà nước phải theo giao nhiệm vụ, đặt hàng đào tạo và căn cứ vào chất lượng đầu ra.

Đồng thời bảo đảm công bằng về cơ hội tiếp cận giáo dục ĐH ở chất lượng cao cho tất cả mọi người, trong đó lưu ý các đối tượng chính sách. Mục đích cuối cùng là nâng cao chất lượng giáo dục ĐH, góp phần có tính quyết định vào chất lượng nhân lực trình độ cao.

“Không nâng cao chất lượng giáo dục ĐH, chúng ta không hoàn thành trách nhiệm với đất nước, với xã hội. Bị thua trong cạnh tranh với các trường ĐH khác, ĐH nước ngoài. Gây lãng phí cho xã hội, người dân”, Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Để tạo điều kiện cho các trường tự chủ, Phó Thủ tướng yêu cầu trước hết Bộ Giáo dục và Đào tạo tháo gỡ tối đa, bỏ các quy định hành chính, cứng nhắc như tỷ lệ sinh viên/giảng viên, tỷ lệ giảng viên cơ hữu - vốn để ngăn chặn tiêu cực tại những trường yếu kém nhưng vô hình trung lại kìm hãm các trường đã tự chủ tốt.

Các cơ quan chủ quản phải thay đổi quan niệm lâu nay coi nhà trường như một vụ, như một trung tâm của mình mà quên mất đây là một trường ĐH. Hội nghị cần chỉ rõ những bất cập giữa mối quan hệ giữa cơ quan chủ quản và trường ĐH từ bộ máy tổ chức đến cơ chế thu, chi.

Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò, trách nhiệm của các hiệu trưởng trong thực hiện tự chủ. “Tinh thần tự chủ ĐH nói từ đầu đến giờ mới chỉ là xoá bỏ những can thiệp hành chính không cần thiết của cơ quan chủ quản, Bộ Giáo dục và Giáo dục vào hoạt động nhà trường. Nhưng tự chủ phải đi xuống từng trường đại học, phải xuống đến tận khoa, bộ môn, giảng viên một cách xuyên suốt”.

Theo Phó Thủ tướng, lãnh đạo các trường ĐH, trực tiếp nhất từ các hiệu trưởng phải thay đổi tư duy trong thực hiện tự chủ, đơn cử như việc thành lập hội đồng trường chưa được thực hiện nghiêm túc.

“Luật đã có quy định nhưng hội đồng trường phần lớn chưa lập, hoặc lập ra rồi nhưng chưa đúng là cơ quan quyền lực thì không được. Hội đồng trường phải có quyền quyết định tổ chức bộ máy nhân sự và tài chính. Có ý kiến lo ngại về sự chồng chéo trong phối hợp giữa Hội đồng trường với Đảng ủy trường khi thực hiện công tác nhân sự, lãnh đạo, chỉ đạo. Thực tế quyết định về nhân sự luôn phải có sự xem xét, cho ý kiến của Đảng ủy khi tiến hành quy trình bổ nhiệm theo quy chế hoạt động của trường”, Phó Thủ tướng làm rõ.

Điểm rất quan trọng được Phó Thủ tướng đề cập đến là yêu cầu cấp thiết phải có một bộ quy tắc ứng xử giống như “bộ luật” của mỗi trường ĐH. Bộ quy tắc này cần cụ thể, chi tiết nhất có thể về tất cả các mặt như quy trình tuyển người, phân bổ thu nhập, đánh giá thi đua, khen thưởng… “Bộ quy tắc này được xây dựng, thông qua tập thể cán bộ, giảng viên nhà trường, Hội đồng trường căn cứ vào đó để thực hiện giám sát nội bộ và giải trình trách nhiệm với xã hội”.

Điểm cuối cùng là đẩy mạnh kiểm định và xếp hạng các trường ĐH. Tự chủ phải đi với giải trình trách nhiệm với xã hội, để sao cho trường ĐH nơi thể hiện một môi trường làm việc sáng tạo, khoa học, văn minh.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng dự Hội nghị xúc tiến đầu tư Quảng Ngãi

Ngày 20/10, tại TP. Quảng Ngãi, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng dự và phát biểu tại Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Quảng Ngãi.

Phát biểu tại Hội nghị, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đánh giá cao và biểu dương sự nỗ lực phấn đấu và những kết quả đạt được về phát triển kinh tế-xã hội và thu hút đầu tư của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Ngãi, góp phần quan trọng vào thành tựu chung của cả nước.

Theo Phó Thủ tướng, bên cạnh kết quả đạt được, Quảng Ngãi vẫn còn những tồn tại, hạn chế và đang đứng trước những khó khăn, thách thức cần phải tập trung khắc phục trong thời gian tới.

Nhấn mạnh là một trong 5 tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng Quảng Ngãi có lợi thế về nhiều mặt để trở thành trung tâm kinh tế biển mạnh, tạo thế tiến ra biển nhằm bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Tỉnh hiện có hạ tầng giao thông khá đồng bộ, phục vụ tốt cho thu hút đầu tư và phát triển kinh tế-xã hội.

 Trên cơ sở phân tích tiềm năng, lợi thế của địa phương, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng lưu ý tỉnh Quảng Ngãi một số nhiệm vụ trọng tâm cần ưu tiên thực hiện.

“Trước hết, tỉnh cần phải chủ động rà soát, bổ sung, hoàn thiện quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội, tạo cơ sở hoàn thiện tất cả các quy hoạch ngành (quy hoạch sử dụng đất, sản xuất công nghiệp, sản xuất nông nghiệp, phát triển đô thị…) một cách khoa học; gắn quy hoạch với việc tái cơ cấu lại nền kinh tế nói chung, tái cơ cấu các ngành, sản phẩm trên cơ sở cân đối cung-cầu của thị trường quốc tế, khu vực, trong nước cả trong ngắn hạn và dài hạn”, Phó Thủ tướng nói.

Trên cơ sở quy hoạch, cần xây dựng kế hoạch, trong đó xác định rõ nguồn lực, thứ tự ưu tiên… để triển khai thực hiện. Tiếp đó, tỉnh cần xác định rõ các ngành, sản phẩm có thể mạnh để có chiến lược thu hút đầu tư phù hợp.

“Cần tiếp tục thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, trong đó chú trọng công nghiệp hỗ trợ, lọc hóa dầu, luyện kim, năng lượng, trong đó có năng lượng tái tạo. Đẩy mạnh phát triển tổng hợp kinh tế biển, nhất là vận tải biển, dịch vụ cảng biển, du lịch biển đảo, nuôi trồng đánh bắt hải sản”, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đề nghị.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý Quảng Ngãi cần tiếp tục có chính sách để hỗ trợ có hiệu quả ngư dân hiện đại hóa phương tiện đánh bắt xa bờ gắn với dịch vụ hậu cần và chế biến trên biển, góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo. Thu hút đầu tư phát triển nông nghiệp công nghệ cao; làm tốt hệ thống thủy lợi, bảo đảm tưới tiêu; chú trọng phát triển chuỗi giá trị từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ nông sản.

Theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Quảng Ngãi cần tăng cường phối hợp, kết nối với các địa phương trong việc hoạch định các định hướng và chính sách phát triển kinh tế-xã hội của vùng và từng địa phương, nhất là với thành phố Đà Nẵng. Các nhà đầu tư đến với Quảng Ngãi sẽ không chỉ được hưởng những lợi thế riêng có của tỉnh mà là của cả khu vực.

Cùng với đó, cần tập trung huy động nguồn lực đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, chú trọng phát triển hệ thống đường giao thông ven biển, phát triển hạ tầng các khu công nghiệp; khu kinh tế, khu du lịch…; tập trung đào tạo nhân lực và tăng cường ứng khoa học công nghệ. Có chính sách phù hợp hỗ trợ, thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ, nhất là trong các lĩnh vực năng lượng sạch, nông nghiệp, phát triển kinh tế biển.

Một nhiệm vụ rất quan trọng cũng cần được Quảng Ngãi tập trung triển khai là đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp. Đơn giản hóa thủ tục hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh, rút ngắn tối đa thời gian và tiết kiệm chi phí cho nhà đầu tư.

“Đặc biệt, tỉnh phải tạo được sự đồng thuận xã hội, tranh thủ sự ủng hộ, vào cuộc của người dân. Nếu người dân đồng thuận thì dự án triển khai thuận lợi, thành công, và đó chính là sự hấp dẫn của môi trường đầu tư-kinh doanh”, Phó Thủ tướng nhận xét.

Đối với các nhà đầu tư, doanh nghiệp, doanh nhân, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đề nghị cần có chiến lược kinh doanh lâu dài, đúng cam kết, đúng tiến độ; tập trung đầu tư các dự án thuộc các lĩnh vực ưu tiên thu hút đầu tư theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

“Doanh nghiệp phải đề cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường, trách nhiệm với xã hội và cộng đồng bảo đảm phát triển bền vững. Thực hiện tốt các chế độ đối với người lao động; quan tâm xây dựng môi trường lao động an toàn, thân thiện, hài hòa”, Phó Thủ tướng yêu cầu.

Nhà đầu tư cũng cần phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện đầu tư, sản xuất kinh doanh. Trường hợp cần thiết đề xuất, kiến nghị với các bộ ngành chức năng, Thủ tướng Chính phủ để giải quyết.

“Chính phủ cam kết sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo mọi thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân phát triển sản xuất kinh doanh. Đồng thời, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng kinh tế hợp lý, bảo đảm môi trường hòa bình, hữu nghị, hợp tác cho phát triển”, Phó Thủ tướng khẳng định.

Đối với Quảng Ngãi, Chính phủ sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để địa phương phát triển toàn diện, sớm trở thành một trong những tỉnh công nghiệp, góp phần quan trọng vào sự phát triển của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và của cả nước./.