"Tư lệnh" ngành Kiểm sát trả lời chất vấn về án treo tham nhũng

Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Binh. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Cũng trong phiên chất vấn, các vấn đề “nóng” của công tác tư pháp, bảo đảm an ninh trật tự được các đại biểu đặt ra cho Viện trưởng Nguyễn Hòa Bình như nhiều “án treo” với tội danh tham nhũng, các vụ án kinh tế kéo dài, chậm trễ trong thi hành án tử hình bằng tiêm thuốc độc,...

Các đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng), Đỗ Thị Hoàng (Quảng Ninh), Trương Thái Hiền (Kiên Giang) chất vấn người đứng đầu Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao về những giải pháp đột phá nhằm khắc phục tình trạng nhiều vụ tham nhũng, kinh tế được xét xử án treo gây bức xúc trong nhân dân.

Viện trưởng Nguyễn Hòa Bình cho biết, số lượng xử án treo” đối với án tham nhũng và kinh tế chiếm khoảng 30,8%, cao hơn các loại án khác là 21%. Ngành Kiểm sát đã chỉ đạo đối với các kiểm sát viên tham gia phiên tòa không được áp dụng 2 tình tiết giảm nhẹ đối với án tham nhũng và kinh tế là tình tiết thân nhân tốt và mới phạm tội lần đầu.

Tuy nhiên, số lượng “án treo” nhiều cũng tạo ra băn khoăn trong nhân dân về quyết tâm của các cơ quan trong chống tham nhũng. Vì thế, ngành Kiểm sát đang bàn bạc với các cơ quan để hạn chế án treo đối với nhóm tội phạm này.

Về án treo, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Trương Hòa Bình giải trình thêm là các Tòa địa phương, Tòa chuyên trách phải gửi bản án đó về Tàn án Nhân dân Tối cao để kiểm tra xem việc cho hưởng án treo có đúng hay không.

“Nhìn chung là đúng pháp luật, chỉ có một số ít (0,65%) là không đúng pháp luật. Tới đây chúng tôi sẽ xây dựng Thông tư liên tịch nhằm bảo đảm các biện pháp chấp hành “án treo” đúng pháp luật, nhất là án tham nhũng và kinh tế”, Chánh án Trương Hòa Bình cho biết.

Trả lời chất vấn của đại biểu Đào Thị Xuân Lan (đoàn Hưng Yên) về tiến độ xử lý chậm các vụ án điểm về kinh tế hiện nay, Viện trưởng Nguyễn Hòa Bình và Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang cho rằng, có nguyên nhân từ việc phát hiện chậm, xảy ra từ nhiều năm, đối tượng đông người, án khó, quá trình giám định thiệt hại về vật chất, công trình xây dựng lâu, phức tạp, thủ đoạn đối phó của các đối tượng phạm tội lại tinh vi. Do đó, cần thay đổi các quy định về giám định, tránh kéo dài thời gian, công tác phối hợp liên ngành tốt hơn nhằm khắc phục tình trạng kéo dài hiện nay.

Nhận diện vấn đề kiểm sát viên

Đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (đoàn Lâm Đồng). Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Đề cập đến việc thực hiện tranh tụng trước Tòa của các cơ quan tố tụng và người tham gia tố tụng hiện nay, ông Nguyễn Hòa Bình khẳng định đây là yêu cầu mạnh mẽ để xây dựng nền công lý. Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận rằng chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên chưa được sắc sảo.

Mặt khác, môi trường tranh tụng còn hạn chế. Số vụ án hình sự trong toàn quốc chỉ có 21% có luật sư bào chữa (trong đó một nửa là luật sư chỉ định, một nửa là luật sư do yêu cầu của bị can, bị cáo mà thôi).

“Sắp tới chúng tôi sẽ tổ chức rút kinh nghiệm trên quy mô toàn quốc đối với ngành kiểm sát về các vụ án tranh tụng điểm”, Viện trưởng Nguyễn Hòa Bình nói.

Trả lời chất vấn của đại biểu về án bị cấp trên hủy, cải sửa hiện nay và trách nhiệm của cơ quan công tố để xảy ra tình trạng án tuyên không rõ ràng, cơ quan thi hành án không thi hành được, Viện trưởng nhìn nhận, hiện mỗi năm có khoảng 1.000 vụ như vậy. Đồng thời cho biết đã chỉ đạo ngành Kiểm sát xem xét chặt chẽ quá trình xét xử, gửi bản án để thực thi. Nếu thấy có tình trạng trên cần kháng nghị đề nghị Tòa án xem lại, nhất là án dân sự.

Xung quanh vấn đề này, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Trương Hòa Bình cho hay, đã có văn bản chỉ đạo phân loại cho rõ từng loại án như án đã tuyên rõ mà có thể giải thích được thì giải thích để thi hành, tuyên không rõ thì kháng nghị xử lại và án tuyên mà chưa thi hành.

Cuối tháng 6: thi hành án tử hình bằng tiêm thuốc độc

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Văn Hiến (đoàn Bà Rịa-Vũng Tàu) về việc chậm thi hành án tử hình với hơn 500 bị án đang giam giữ hiện nay trong cả nước đang gây áp lực lớn cho cơ quan giam giữ và người thi hành án, Viện trưởng Nguyễn Hòa Bình và Bộ trưởng Trần Đại Quang cho biết hiện Bộ Công an đã ban hành quy trình về tiêm thuốc độc đối với các bị án tử hình và xây dựng 5 trung tâm tại 5 khu vực trong cả nước để thực hiện việc này.

Đặc biệt, vừa qua Chính phủ đã ban hành Nghị định số 47/2013/NĐ-CP ngày 13/5/2013 sửa đổi Nghị định 82/2011/NĐ-CP của Chính phủ quy định về thi hành án tử hình bằng tiêm thuốc độc.

Theo đó, từ ngày 27/6 khi Nghị định 47/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, việc thi hành án sẽ được thực hiện.

“Chốt” lại phiên chất vấn của Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh, công tác tư pháp và kiểm sát thời gian qua có những chuyển biến tích cực trong bảo đảm an ninh trật tự, góp phần vào ổn định và phát triển kinh tế-xã hội đất nước.

Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế như công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật như tham nhũng phát hiện còn chưa cao, hiệu lực răn đe thấp, tiến độ giải quyết kéo dài, chưa thật sự nghiêm minh, tranh tụng tại Tòa còn hạn chế, số bản án dân sự chưa được thi hành còn cao, nhiều cán bộ trong ngành còn tiêu cực, sa sút về đạo đức, phải xử lý hình sự.

Trên cơ sở đó, Quốc hội yêu cầu ngành cần thực hành tốt chức năng về công tố, kiểm sát vụ án ngay từ khi khởi tố, chống bỏ lọt tội phạm, không làm oan người vô tội và chống tiêu cực trong ngành. Việc ra quyết định truy tố định đúng thời hạn, bảo đảm truy tố bị can đúng tội, không để xảy ra sai sót, tuyệt đối không để sai. Nâng tỷ lệ các kháng nghị của Viện được Tòa chấp nhận đạt tỷ lệ cao, tiến tới 100% kháng nghị được Tòa chấp nhận.

Đặc biệt, năm 2013, Quốc hội yêu cầu Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao báo cáo đầy đủ tình hình vi phạm pháp luật trong các hoạt động tư pháp, đề xuất giải pháp phòng ngừa. Khẩn trương tổng kết Bộ Luật Tố tụng hình sự. Khối tư pháp từ nay đến cuối 2013 phấn đấu đạt các chỉ tiêu Quốc hội giao tại Nghị quyết 37/NQ-QH13 của Quốc hội.

Lê Sơn