Bảo hiểm toàn dân - ‘Chìa khóa’ xây dựng lưới an sinh bền vững

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị BHXH Việt Nam xây dựng chiến lược, bước đi dài hơi, bài bản, đầu tư dài hạn để duy trì và tăng độ bao phủ các loại hình bảo hiểm. Ảnh: VGP/Đình Nam

Phó Thủ tướng cho rằng, những năm vừa qua, nỗ lực đổi mới của ngành bảo hiểm đã tạo chuyển biến rõ nét. Những công việc BHXH Việt Nam đã triển khai rất thiết thực, tập trung và cụ thể để đổi mới, hiện đại hóa bộ máy, cải cách thủ tục hành chính, tinh giảm đầu mối, phân công trách nhiệm rõ ràng. Đặc biệt, BHXH Việt Nam đã mạnh dạn tin học hóa dựa trên những yêu cầu thiết thực, đặt ra các mục tiêu thiết thực phục vụ cho công tác của ngành, và trở thành một “nút” rất quan trọng trong mạng lưới hệ thống công nghệ thông tin về quản trị đất nước.

Đổi mới thiết thực, mục tiêu cụ thể

Phó Thủ tướng nhắc lại, năm 2014, Chính phủ ban hành nghị quyết đầu tiên (Nghị quyết 19/NQ-CP) về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, BHXH và thuế; điện lực được chọn là hai khâu đột phá. Sau một thời gian rất ngắn, BHXH đã vượt qua rất nhiều khó khăn, để có những bước tiến mạnh mẽ. Qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của ngành bảo hiểm, mang lại niềm tin cho quyết tâm thực hiện đổi mới, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Đơn cử, năm 2014, khi nhiều ý kiến cho rằng ngành bảo hiểm rất khó đạt mục tiêu 75% dân số tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) vào năm 2015 và 80% vào năm 2020 theo Nghị quyết số 68/2013/QH13 ban hành ngày 23/11/2013, thì bằng nhiều giải pháp, cách làm mới, năm 2015 tỷ lệ người dân tham gia BHYT đã đạt 80%, và đến năm 2020 cả nước có khoảng 88 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ 90,85%. Trong khi các nước thường mất khoảng 40 năm đến 80 năm để đạt tỷ lệ bao phủ BHYT từ 90% trở lên thì Việt Nam chỉ mất 17 năm.

“Đây là sự nỗ lực vào cuộc của cả hệ thống. Sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, lực lượng truyền thông để thay đổi nhận thức của người dân nhưng không thể không ghi nhận vai trò nòng cốt của BHXH Việt Nam”, Phó Thủ tướng nói.

BHXH Việt Nam đã hợp tác với Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (VN-Post) hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu về BHYT của hơn 90 triệu người dân Việt Nam. Nhờ có tin học hóa nên hàng năm công tác giám định thông tin thanh toán đã giúp chống thất thoát, tiết kiệm khoảng 10.000 tỷ đồng, dù số lượng người khám chữa bệnh tăng qua các năm (năm 2020 là hơn 167 triệu lượt) với trên 20.000 loại thuốc, hơn 8.000 dịch vụ kỹ thuật.

Lĩnh vực BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), BHXH tự nguyện cũng có chuyển biến mạnh mẽ. Diện bao phủ BHXH được mở rộng với hơn 16,1 triệu người tham gia, đạt 32,6% lực lượng lao động trong độ tuổi. Trong đó, số người tham gia BHXH tự nguyện gần 1,1 triệu người, tăng 494 nghìn người, gần gấp đôi so với năm 2019 là nông dân và lao động khu vực phi chính thức; gần 13,3 triệu người tham gia BHTN (đạt khoảng 27% lực lượng lao động trong độ tuổi).

Hội nghị trực tuyến triển khai nhiệm vụ năm 2021 tại điểm cầu chính BHXH Việt Nam và 63 điểm cầu tại BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cùng 646 điểm cầu tại BHXH các quận, huyện. Ảnh: VGP/Đình Nam

Chiến lược dài hạn, bước đi bài bản

Trong thời gian tới đây, BHXH Việt Nam cần nỗ lực, cố gắng hơn nữa, tìm tòi cách làm mới để tiếp tục duy trì, mở rộng độ bao phủ BHYT, đặc biệt là tăng nhanh tỷ lệ người lao động tham gia BHXH (bắt buộc và tự nguyện), BHTN. Trước hết phải thay đổi thói quen của người dân tự tiết kiệm, tích trữ phòng lúc khó khăn sang mua bảo hiểm, đóng góp vào hệ thống an sinh xã hội chung.

Phó Thủ tướng đề nghị BHXH Việt Nam phải xây dựng chiến lược, bước đi dài hơi, bài bản, đầu tư dài hạn; nhìn thẳng vào các hạn chế, bất cập trong phát triển BHYT, BHXH, BHTN; linh hoạt, sáng tạo khi triển khai thực hiện.

Từ kết quả hợp tác với VN-Post khi mở rộng BHXH tự nguyện trong 2 năm 2019-2020, Phó Thủ tướng cho rằng BHXH Việt Nam cần chủ động mở rộng hợp tác với các doanh nghiệp khác, trước hết là trong lĩnh vực bảo hiểm sức khỏe, cùng nhau xây dựng các gói bảo hiểm đa dạng, phù hợp với từng phân khúc thị trường. Đồng thời giúp cho công tác quản lý nhà nước về bảo hiểm minh bạch, vì lợi ích của nhân dân.

Trong phát triển BHXH tự nguyện, BHTN, Phó Thủ tướng cho rằng bên cạnh việc giao chỉ tiêu cho địa phương như BHYT, quan trọng nhất là phải thay đổi suy nghĩ, thói quen của người lao động.

“Các đồng chí cần nghiên cứu phương án đưa ra các gói bảo hiểm có mệnh giá rất thấp, rất nhỏ về giá trị trong một số năm để thay đổi thói quen của người dân, đồng thời kết hợp với một số chương trình hỗ trợ an sinh xã hội. Chỉ khi nào chúng ta có một hệ thống bảo hiểm với độ bao phủ lớn, cơ bản toàn dân thì hệ thống an sinh xã hội mới bền vững”, Phó Thủ tướng gợi mở và tin tưởng BHXH Việt Nam sẽ đạt được các mục tiêu đề ra.

Tại hội nghị, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế tiếp tục phối hợp chặt chẽ với BHYT (BHXH Việt Nam), “không được coi mình là cấp trên của BHYT” để bàn bạc, thảo luận thẳng thắn, cởi mở, đưa ra giải pháp phù hợp,

Từ kinh nghiệm phối hợp giữa BHYT và ngành y tế, Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ LĐ-TB&XH phối hợp chặt chẽ với BHXH Việt Nam trong xây dựng, liên thông cơ sở dữ liệu về BHXH. Đây là điều kiện vô cùng thuận lợi để ngành LĐ-TB&XH bước vào nhóm dẫn đầu cả nước về cải cách hành chính và công nghệ thông tin.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trao Huân chương Lao động các hạng cho tập thể, cá nhân thuộc BHXH Việt Nam có thành tích xuất sắc trong công tác từ năm 2015 đến năm 2019. Ảnh: VGP/Đình Nam

Xứng đáng với vai trò ngày càng quan trọng

Nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của BHXH Việt Nam trong hệ thống an sinh xã hội và giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, Phó Thủ tướng cho biết trong quá trình phát triển, nhiều nước vì sức ép tăng trưởng kinh tế nên thường không chú ý vấn đề môi trường, xã hội, đặc biệt là các lưới an sinh xã hội, y tế, giáo dục, văn hóa. Đến lúc nhận ra thì các nước này phải mất hàng chục năm để giải quyết ô nhiễm môi trường, và hàng thế hệ để khắc phục những bất cập xã hội. Tuy nhiên, ngay từ đầu, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đã dành sự quan tâm, thành quả phát triển nhiều hơn cho người dân, nhất là các đối tượng yếu thế. Vì vậy, dù thu nhập bình quân GDP theo đầu người tính theo sức mua của Việt Nam mới ở khoảng 100, nhưng các chỉ số liên quan đến giáo dục, văn hóa, xã hội… thấp nhất cũng khoảng ở vị trí 70 đến 80, đặc biệt năm 2020 chỉ số phát triển bền vững của chúng ta xếp thứ 49.

Điều đó thể hiện sự ưu việt của chế độ và con đường phát triển của Việt Nam là đúng, tương đồng với 17 nhóm tiêu chí và 169 tiêu chí cụ thể của Chương trình nghị sự phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc thể hiện khát vọng chung của nhân loại như: Xây dựng môi trường hòa bình, hợp tác, phát triển kinh tế, chăm lo cho tất cả mọi người đặc biệt là những người yếu thế, bảo vệ thiên nhiên, môi trường…

Phó Thủ tướng tin tưởng BHXH Việt Nam tiếp tục có những bước tiến mạnh mẽ, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh hơn, bền vững hơn, người dân có mức thu nhập cao và được sống trong một xã hội an bình, tràn đầy tình yêu thương, luôn quan tâm đến nhau…

* Tại hội nghị, thừa uỷ quyền của Chủ tịch nước, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã trao tặng: Huân chương Lao động hạng Nhất cho Ban Thu (BHXH Việt Nam); Huân chương Lao động hạng Nhì cho ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam; Huân chương Lao động hạng Ba cho Vụ Thanh Tra - Kiểm tra (BHXH Việt Nam).

Đình Nam