Các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh tế hợp tác

Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân dự và phát biểu tại Đại hội đại biểu toàn quốc Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam lần thứ V. Ảnh: VGP/Hoàng Long

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương và địa phương, cùng hơn 500 đại biểu, đại diện cho 13 triệu thành viên của hơn 20.000 HTX và liên hiệp HTX, 150.000 tổ hợp tác trên cả nước đã tới dự.

Phát biểu tại Đại hội, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân chúc mừng và biểu dương những kết quả quan trọng mà khu vực kinh tế hợp tác, HTX và hệ thống liên minh HTX đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua.

Ông Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, trong 5 năm qua, khu vực kinh tế hợp tác trong cả nước đã từng bước đổi mới về tổ chức, nội dung và phương thức hoạt động, thích ứng ngày càng tốt hơn trong cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế, khẳng định rõ hơn vai trò, vị trí của khu vực kinh tế hợp tác trong nền kinh tế; đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị. Đóng góp của khu vực kinh tế hợp tác vào GDP tăng từ 5,05% năm 2013 lên 6,5% năm 2015, cao hơn tỉ lệ đóng góp bình quân của khu vực kinh tế hợp tác vào GDP cả nước giai đoạn 2005-2010 (5,76%).

Tuy nhiên, theo Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, bên cạnh những kết quả tích cực, khu vực kinh tế hợp tác vẫn đứng trước một số thách thức, hạn chế cần tiếp tục khắc phục. Cụ thể, dù đã quá thời hạn đăng ký chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 (1/7/2016), nhưng đến nay mới chỉ có 7.260 HTX (40%) đã chuyển đổi, vẫn còn trên 60% HTX chưa đăng ký chuyển đổi.

Bên cạnh đó, với gần 30 triệu lao động tham gia vào kinh tế hợp tác, chiếm 55% lao động cả nước, song kinh tế hợp tác mới chỉ đóng góp trên dưới 6% GDP cả nước. Mặc dù tỉ trọng đóng góp vào GDP của khu vực kinh tế tập thể năm 2015 đã tăng lên 6,5%, nhưng vẫn còn thấp hơn tỉ lệ 8,5% trong giai đoạn 1995-2003 và chưa tương xứng với tiềm năng to lớn của khu vực kinh tế hợp tác.

Hơn nữa, đa số các HTX chưa coi tổ chức tiêu thụ sản phẩm của các thành viên là nhiệm vụ hàng đầu, chưa coi việc nâng cao thu nhập của các thành viên là tiêu chí hiệu quả hàng đầu. Quy mô của một số HTX còn lớn (trên 1.000 xã viên), trong khi cơ cấu tổ chức, năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý chưa tương thích với đòi hỏi của cạnh tranh và hội nhập quốc tế trong giai đoạn hiện nay. Nhiều cấp ủy, chính quyền địa phương chưa nhận thức đúng về vai trò quan trọng, lâu dài của kinh tế hợp tác trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nên chưa thực sự quan tâm, hỗ trợ cho kinh tế hợp tác phát triển.

Để đạt được các mục tiêu mà Đại hội lần thứ V của Liên minh HTX Việt Nam đề ra, ông Nguyễn Thiện Nhân đề nghị Liên minh HTX các cấp quan tâm đến 4 giải pháp chủ yếu như sau:

Thứ nhất, tổ chức chương trình tuyên truyền sâu rộng về Luật HTX 2012, vai trò tích cực của HTX kiểu mới để nâng cao hiệu quả sản xuất của các hộ sản xuất, kinh doanh cá thể và lo đầu ra cho sản phẩm của các thành viên. Tích cực giới thiệu sâu rộng các điển hình HTX kiểu mới trong các lĩnh vực nông nghiệp, vận tải, tiểu thủ công nghiệp, tín dụng để nhân dân tự tin, chủ động tự liên kết hình thành các HTX kiểu mới, tổ hợp tác để tự lo cho mình và phát huy tốt nhất các hỗ trợ của Nhà nước.

Ảnh: VGP/Hoàng Long

Thứ hai, Liên minh HTX các cấp, nhất là các tỉnh, cần triển khai quyết liệt các hoạt động tư vấn, huấn luyện cho lực lượng lãnh đạo các HTX, tổ hợp tác hiện nay, cũng như ban giám đốc tương lai của các HTX, tổ trưởng tổ hợp tác tương lai, nâng cao trình độ quản lý thực sự tương thích với đòi hỏi phát triển kinh tế hợp tác trong điều kiện hiện nay. Đây là điều kiện đầu tiên, quan trọng nhất để các HTX giải quyết những khó khăn cơ bản là tiêu thụ sản phẩm, đất đai, vốn và công nghệ.

Tiếp đến, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX các tỉnh cần phối hợp khẩn trương với ngành tài chính, với sự hỗ trợ của Chính phủ để hình thành các dịch vụ kiểm toán chi phí thấp cho tất cả các HTX trong cả nước, qua đó giúp các HTX đánh giá kịp thời, chính xác hiệu quả hoạt động của mình, khắc phục các bất hợp lý trong tổ chức sản xuất và các thành viên, góp phần quan trọng chấm dứt tình trạng HTX hoạt động hình thức, hiệu quả thấp.

Cuối cùng, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX các tỉnh cần chủ động triển khai các chương trình hỗ trợ kết nối các HTX, tổ hợp tác với các doanh nghiệp để cung cấp đầu vào với chi phí thấp, chất lượng cao và tiêu thụ sản phẩm ổn định, hiệu quả cho các HTX, tổ hợp tác.

Trên cơ sở 4 giải pháp này, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đề nghị Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX các địa phương phối hợp với các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố triển khai đồng bộ, quyết liệt Quyết định 445/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới tại vùng ĐBSCL giai đoạn 2016-2020” và Quyết định 2261/QĐ-TTg về phê duyệt chương trình hỗ trợ phát triển HTX giai đoạn 2015-2020.

Ngọc Quang