Làm rõ trách nhiệm đầu tư, kinh doanh vốn Nhà nước

Phó Trưởng đoàn đại biểu tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng. Ảnh: VGP/Thành Chung

Theo đại biểu Dương Quang Sơn (Bắc Kạn), vốn Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp tăng từ 136.000 tỷ đồng (năm 2006) lên tới 921.000 tỷ đồng (năm 2012) mà chỉ được điều chỉnh bằng các văn bản dưới luật là chưa ổn. Do đó, một luật (thay thế cho Luật Doanh nghiệp Nhà nước đã hết hiệu lực từ 2009) quản lý dòng vốn của Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh là cần thiết.

Dự án Luật quy định việc đầu tư vốn Nhà nước vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp nhằm mục tiêu thực hiện vai trò nòng cốt, để Nhà nước định hướng, điều tiết nền kinh tế và ổn định kinh tế vĩ mô mang tính chiến lược trong từng giai đoạn.

Nguyên tắc đầu tư vốn Nhà nước ở dự án luật này là để hình thành và duy trì doanh nghiệp ở những khâu, công đoạn then chốt trong một số ngành, lĩnh vực mà các thành phần kinh tế khác không tham gia, hoặc thuộc diện Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, duy trì cổ phần, vốn góp chi phối.

Đầu tư vốn Nhà nước vào doanh nghiệp phải đúng mục tiêu, tránh dàn trải, lãng phí, thất thoát, bảo toàn, có hiệu quả và gia tăng giá trị vốn Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp và phải đảm bảo công khai, minh bạch.

Tuy nhiên, Phó Trưởng đoàn đại biểu tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng cho rằng, quy định đầu tư tránh dàn trải chưa thể hiện quyết liệt trong quy định, bởi thời gian qua, nhiều doanh nghiệp Nhà nước đầu tư dàn trải, hiệu quả không cao. Đại biểu đề nghị cần quy định đầu tư nguồn vốn này có trọng điểm để đề cao ý thức sử dụng vốn.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Quốc Bình (Hà Nội) muốn dự án Luật phải quy định rõ hơn những ngành nào mà Nhà nước sẽ đầu tư vốn để sản xuất kinh doanh, hạn mức đầu tư như thế nào khi Thủ tướng đã có quyết định phân loại danh mục các doanh  nghiệp Nhà nước ứng với các lĩnh vực hoạt động.

Vẫn theo đại biểu này, việc quy định người đại diện vốn Nhà nước là một cổ đông góp vốn với những quyền hạn cụ thể nhưng chưa ràng buộc trách nhiệm pháp lý dễ dẫn đến khi vi phạm thì khó xử lý. Do vậy, đại biểu Nguyễn Quốc Bình cũng như một số đại biểu khác kiến nghị cần làm rõ trách nhiệm người đại diện vốn trong dự án luật.

Theo đại biểu Vũ Viết Ngoạn (Khánh Hòa), dự Luật chưa tách bạch được chức năng đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước và chức năng quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Đại biểu kiến nghị cần thành lập một cơ quan ngang bộ để quản lý vốn này thì sẽ tách bạch được hai chức năng trên. Theo đó, cơ quan này sẽ quản lý nhân sự và quản lý tài chính, đưa ra khuôn khổ hoạt động an toàn cho vốn Nhà nước đầu tư vào kinh doanh và doanh nghiệp.

Về thẩm quyền quyết định đầu tư vốn Nhà nước vào sản xuất, kinh doanh, ngoài các thiết chế hiện có là Thủ tướng Chính phủ, cơ quan đại diện chủ sở hữu thì một số ý kiến đề nghị Quốc hội cũng có trách nhiệm trong việc này để tăng tính giám sát.

Thành Chung