Nông nghiệp hướng tới tăng trưởng chất lượng

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải phát biểu tại Hội nghị trực tuyến tổng kết hoạt động, xây dựng kế hoạch năm ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn. Ảnh: VGP/Nguyên Linh

Nông nghiệp đạt thắng lợi lớn

Với nhiều yếu tố tương đối thuận lợi, nông nghiệp năm 2014 đạt nhiều kết quả tích cực và tương đối toàn diện. Các phân ngành: Trồng trọt, chăn nuôi, lâm, thủy hải sản... lấy lại đà tăng trưởng mạnh mẽ khi thiên tai bão lụt ít hơn, dịch bệnh cơ bản được kiểm soát, sức mua các sản phẩm nông nghiệp nói chung gia tăng và được giá.

Tốc độ tăng tổng giá trị sản lượng toàn ngành năm 2014 đạt 3,6%, tốc độ tăng giá trị GDP đạt 3,3% trong khi năm 2012, 2013 đều đạt mức 2,67, 2,68%.

Trong đó, sản xuất lúa được mùa cả 3 vụ, sản lượng đạt 45 triệu tấn, tăng 2,3%, ngô, sắn, cà phê, chè, tiêu... đều tăng từ 4,8-7,2%. Chăn nuôi tăng sản lượng, được giá với nhiều cơ sở kiểu công nghiệp, áp dụng công nghệ cao. Thủy sản tăng mạnh về khai thác xa bờ, tăng 3,9%, nuôi trồng tăng 4%.

Tổng kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm nông lâm nghiệp năm qua đạt 30,86 tỷ USD, tăng 11,2% với trên 10 mặt hàng trên 1 tỷ USD.

Chuyển dịch, tái cơ cấu ngành nông nghiệp đạt những kết quả tích cực. Trong trồng trọt, việc chuyển đổi đất lúa và các cây trồng kém hiệu quả sang các cây trồng có giá trị cao, phù hợp với lợi thế của nhiều địa phương và nhu cầu thị trường được triển khai trên diện rộng. Diện tích cao su đã được ổn định, cà phê, điều được đẩy mạnh tái canh…

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và các chương trình phát triển nông thôn khác được triển khai mạnh mẽ. Đến nay đã có 97% số xã phê duyệt quy hoạch nông thôn mới, 87% phê duyệt đề án, 9.000 mô hình được đưa vào sản xuất. Đến hết năm, bình quân mỗi xã đạt 10 tiêu chí, trong đó gần 1.000 (8,8%) xã đạt chuẩn.

Tại Hội nghị, bên cạnh việc đánh giá những kết quả tích cực, các ý kiến từ các địa phương, các phân ngành tập trung phân tích, đưa ra những vấn đề cũng như giải pháp cho những tồn tại hiện nay của ngành. Trong đó, tập trung chủ đề chưa đồng bộ trong chủ trương tái cơ cấu ngành, chất lượng sản phẩm còn thấp, nhiều lĩnh vực còn khó khăn như cá tra, cao su, mía đường... Việc đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất còn chậm, công tác quản lý chất lượng và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phầm còn bất cập, đời sống một bộ phận người dân vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn...

Nâng cao giá trị, sản xuất hướng tới thị trường

Phát biểu tại Hội nghị, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải ghi nhận và đánh giá cao những kết quả, thành tích trên các mặt của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn trong năm 2014 vừa qua.

“Đây là năm hồi phục có nhiều ý nghĩa của nông nghiệp, chặn đứng đà suy giảm trong giai đoạn vừa qua với mức tăng trưởng trung bình chỉ đạt 2,6-2,7%. Nông nghiệp có đóng góp quan trọng trong kết quả duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, đà tăng trưởng kinh tế-xã hội ổn định của đất nước đạt được trong năm qua”, Phó Thủ tướng đánh giá.

Hội nghị trực tuyến tổng kết hoạt động, xây dựng kế hoạch năm ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn. Ảnh: VGP/Nguyên Linh

Phó Thủ tướng đặc biệt ấn tượng với những kết quả về kim ngạch cũng như giá trị gia tăng trong xuất khẩu nhiều sản phẩm nông nghiệp, trong việc đa dạng các mô hình triển khai xây dựng nông thôn mới và trong công tác phòng chống thiên tai, chống biến đổi khí hậu, nước biển dâng...

Cơ bản tán thành với các ý kiến phân tích, tham luận cũng như đề xuất, kiến nghị từ các nhóm ngành, địa phương đối với hoạt động ngành, Phó Thủ tướng nêu rõ. Tuy tăng trưởng đạt mức cao kỷ lục, nhưng tính chung thì giá trị gia tăng, thu nhập của nông nghiệp còn thấp. Tính chung, nông nghiệp cả nước đạt mức trung bình 3.100 USD/ha, và “so với người ta” thì còn thấp và nhiều dư địa như con số so sánh của Đài Loan là 12.000 USD, Hà Lan 40.000 USD, thậm chí có mô hình đặc biệt đạt 2 triệu EUR/ha.

Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng cho rằng trong các nhóm nhiệm vụ và giải pháp của ngành cần tập trung xoay quanh mục tiêu lấy lại đà hồi phục sau giai đoạn khó khăn, suy giảm để hướng tới tăng trưởng chất lượng, đột phá nâng cao giá trị gia tăng cho các sản phẩm nông nghiệp.

Để làm được điều đó, trước tiên cần nâng cao hiệu quả quản lý ngành, cải cách hành chính, tháo gỡ cho lực lượng doanh nghiệp trong ngành vốn còn ít và chưa đạt quy mô tương xứng. Tiếp theo, trong vấn đề tái cơ cấu ngành, quán triệt sâu hơn nữa vấn đề nhận thức không lấy giá rẻ để cạnh tranh, xây dựng chất lượng để khẳng định thương hiệu theo tinh thần “bám sát thị trường, thị trường cần gì thì ta làm và làm ở mức đạt giá trị gia tăng tối ưu”.

Phó Thủ tướng cũng cho rằng ngành nông nghiệp cần đẩy mạnh xây dựng những mô hình nông-công nghiệp chế biến, đưa ra những mô hình tiên tiến, tổ hợp tác, tập đoàn lớn sản xuất nông nghiệp sử dụng công nghệ cao. Đổi mới công nghệ, nhập khẩu giống, trong xây dựng nông thôn mới chú ý vấn đề xử lý chất thải, các công trình phòng chống thiên tai...