Phát huy vai trò tư vấn, giám sát của người cao tuổi

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao những kết quả trong công tác chăm sóc, phát huy, chăm lo đời sống cho người cao tuổi. Ảnh: VGP/Đình Nam

Sáng 19/12, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Chủ tịch Uỷ ban quốc gia về người cao tuổi đã chủ trì cuộc họp của Uỷ ban.

Năm 2019 cả nước có khoảng 11,41 triệu người cao tuổi (NCT), chiếm khoảng 12% dân số; 7.294.100 NCT sông ở khu vực nông thôn (chiếm 64%). Hơn 1,7 triệu NCT được nhận trợ cấp hàng tháng; hơn 1,4 triệu NCT nhận trợ cấp người có công với cách mạng, trên 3,1 triệu người cao tuổi đang hưởng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội.

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Lê Tấn Dũng cho biết ngân sách Nhà nước đã dành hơn 17.517 tỷ đồng trợ giúp xã hội cho NCT (bao gồm trợ cấp hàng tháng và mua thẻ bảo hiểm y tế), khoảng 10.000 NCT đang được nuôi dưỡng, chăm sóc tại các cơ sở bảo trợ xã hội. Đồng thời, có khoảng 1,4 triệu NCT hưởng trợ cấp người có công; hơn 3,1 triệu người NCT đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội.

Nhiều địa phương đã tổ chức, phối hợp khám sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho NCT, với hơn 11,313 triệu NCT có thẻ bảo hiểm y tế (chiếm khoảng 99% tổng số NCT). Đến nay, cả nước có 106 bệnh viện cấp trung ương và cấp tỉnh có khoa Lão khoa: 957 khoa khám bệnh có buồng khám riêng hoặc bố trí bàn khám riêng cho NCT; 10.183 giường điều trị nội trú ưu tiên cho NCT; 1.791 nhân viên y tế được đào tạo về lão khoa, hơn 1,57 triệu NCT được lập hồ sơ theo dõi sức khỏe.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, đến nay cả nước có 22,6% số công trình y tế, 20,8% số công trình giáo dục, 13,2% số nhà triển lãm, nhà trưng bày, 11,3% trung tâm hội nghị, trụ sở cơ quan, 5,7% siêu thị, 3,8% nhà thi đấu, bưu điện, nhà ga, cửa khẩu, 7,5%, nhà dưỡng lão, câu lạc bộ hưu trí và 2% ngân hàng đảm bảo tiếp cận đối với NCT.

Trong năm 2019, hơn 112.000 lượt NCT được giảm giá vé đường bộ với số tiền giảm hơn 2,2 tỷ đồng; 59.498 lượt NCT được giảm giá vé đường thủy với số tiền giảm hơn 2,1 tỷ đồng; 653.864 lượt NCT được giảm giá vé đường sắt với số tiền giảm hơn 44,7 tỷ  đồng; 6.876 lượt NCT được giảm giá vé đường hàng không với số tiền hơn 1,8 tỷ đồng. Thành phố Hà Nội đã quyết định miễn phí hoàn toàn cho người cao tuổi đi xe buýt công cộng.

Cả nước có 8 di sản thế giới, 85 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 3.424 di tích quốc gia và gần 10.000 di tích cấp tỉnh; 124 bảo tàng công lập đã thực hiện miễn giảm giá vé đối với NCT. Các rạp chiếu phim thương mại tại các thành phố, các công ty phát hành phim và chiếu phim lớn đều thực hiện giảm giá vé cho NCT trên 55 tuổi từ 5.000 - 25.000 đồng/vé xem phim.

Theo báo cáo của các địa phương, có gần 80.000 câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao thu hút trên 3 triệu NCT tham gia, trong đó có khoảng trên 53.000 câu lạc bộ thể dục thể thao trên địa bàn cấp xã hoạt động thường xuyên. Tỷ lệ NCT tham gia các hoạt động thể dục thể thao ở khu vực nông thôn đạt khoảng trên 30%, ở khu vực thành thị đạt khoảng trên 68%.

Đến nay, cả nước đã có 56/63 tỉnh, thành phố phê duyệt Đề án, kế hoạch thành lập Câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau (chỉ tiêu Đề án là 45/63 tỉnh), vượt 17,5%; xây dựng được trên 1.900 Câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau, đạt 95% so với chỉ tiêu của Đề án.

Đến cuối năm 2019, cả nước có hơn 1,24 triệu NCT tham gia công tác Đảng, chính quyền, mặt trận tổ quốc, tổ chức đoàn thể; có địa phương có đến 70-80 % người cao tuổi làm Bí thư chi bộ, trưởng thôn, trưởng bản.

Các loại quỹ của NCT ở các cấp tiếp tục có sự tăng trưởng, góp phần tích cực chăm sóc, phát huy vai trò NCT. Đến nay, cả nước có 62/63 tỉnh, thành phố triển khai xây dựng Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT ở 9.453 xã, phường, thị trấn, đạt 84% So với tổng số xã, phường, thị trấn cả nước. Nhiều tỉnh triển khai tốt như Tuyên Quang, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Hà Tĩnh, Tây Ninh.

Ảnh: VGP/Đình Nam

Tuy nhiên, nhiều thành viên Uỷ ban cho rằng công tác NCT tại khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa còn rất khó khăn. Một số cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở coi công tác NCT chỉ là hoạt động phong trào.

Các bộ, ngành, địa phương chậm lồng ghép các chỉ tiêu về NCT vào kế hoạch hoạt động của đơn vị mình.

Cơ sở vật chất tại các cơ sở trợ giúp NCT còn thiếu thốn, chưa được quan tâm đầu tư đúng mức, số lượng NCT được chăm sóc trong các cơ sở trợ giúp xã hội còn ít.

Đáng chú ý, số NCT không nơi nương tựa, rối loạn tâm thần gần đây gia tăng nhưng cơ sở công lập không đủ khả năng tiếp nhận. Vì vậy, một số ý kiến đề nghị cần có các chính sách cơ chế khuyến khích tư nhân đầu tư các cơ sở chăm sóc NCT như hỗ trợ miễn giảm thuế, ưu tiên cho thuê đất, cấp đất; ban hành khung giá dịch vụ…

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung khắc phục những hạn chế; tăng cường giám sát, kiểm tra việc thực hiện công tác chăm sóc NCT, chỉ rõ những nơi làm chưa tốt, có biện pháp xử lý, nhắc nhở, thực hiện theo luật định.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu chính sách thu hút các nguồn lực xã hội vào hoạt động chăm sóc NCT, khuyến khích tham gia đầu tư các cơ sở chăm sóc và các hoạt động phát huy vai trò NCT.

Trong thời gian tới, các cấp, các ngành cần tăng cường phát huy vai trò của NCT, cựu chiến binh trong hoạt động tư vấn, giám sát hoạt động, thực hiện chủ trương, chính sách của các cấp uỷ Đảng, chính quyền. “Thực tế, nhiều địa phương khi có sự tư vấn, giám sát của hội cựu chiến binh, NCT thì nhiều công trình dân sinh ở nông thôn có giá thành hợp lý, chất lượng tốt”, Phó Thủ tướng nói.

Đình Nam