Thực tế khẳng định mở rộng Thủ đô là chủ trương đúng

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Ảnh: VGP

Nhân dịp kỷ niệm 5 năm thực hiện Nghị quyết 15/2008/NQ-QH12 của Quốc hội (khóa XII) về điều chỉnh địa giới hành chính Thủ đô Hà Nội (1/8/2008-1/8/2013), Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã dành cho Báo Điện tử Chính phủ cuộc trả lời phỏng vấn về những thành tựu của Hà Nội trong 5 năm qua.

Thưa Phó Thủ tướng, trên cơ sở đề nghị của Chính phủ, Quốc hội khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 15/2008/NQ-QH12 ngày 29/5/2008 về việc điều chỉnh địa giới hành chính thành phố Hà Nội và một số tỉnh có liên quan. Xin Phó Thủ tướng cho biết sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết, nhìn lại việc Quốc hội thông qua Nghị quyết 15 có ý nghĩa như thế nào?

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Việc Quốc hội thông qua Nghị quyết mở rộng địa giới hành chính Hà Nội là sự kiện có ý nghĩa chiến lược và tầm vóc lịch sử, đã tạo điều kiện tiên quyết cho việc xây dựng và thông qua quy hoạch phát triển Hà Nội xứng tầm với đất nước ta, dân tộc ta.

Với phạm vi được mở rộng, Hà Nội đã có quy mô địa giới hành chính phù hợp, bảo đảm cho sự phát triển bền vững, ổn định, lâu dài của một thành phố đóng vai trò là trung tâm đầu não về chính trị-hành chính quốc gia; là trung tâm lớn về văn hóa, khoa học kỹ thuật, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế. Đồng thời bảo đảm được yêu cầu phát triển của Thủ đô cho giai đoạn trước mắt và trong tương lai khi Việt Nam trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

Sau khi địa giới hành chính được mở rộng, Hà Nội cũng có điều kiện thuận lợi để quy hoạch với đầy đủ chức năng của một Thủ đô hiện đại, phù hợp với định hướng quy hoạch phát triển vùng Thủ đô Hà Nội.

Địa giới Thủ đô mở rộng phù hợp với điều kiện địa lý, lịch sử, văn hóa truyền thống; bảo đảm quốc phòng, an ninh; có diện tích đủ lớn để xây dựng các khu chức năng như: Trung tâm chính trị-hành chính quốc gia, văn hóa, khoa học kỹ thuật, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế, các khu công nghiệp công nghệ cao, các khu đô thị mang tính chất vệ tinh, để giảm áp lực về dân số, môi trường đối với khu vực nội thành cũ và trung tâm Thành phố; có điều kiện phát triển các vành đai xanh, không gian mở, phát triển các vùng thực phẩm, rau quả cung cấp cho Thủ đô và thuận lợi cho việc ổn định nhanh, không gây xáo trộn lớn về cơ cấu hành chính đối với địa phương xung quanh.

Việc mở rộng địa giới hành chính vừa bảo đảm không gian cho Hà Nội phát triển bền vững trong giai đoạn trước mắt cũng như trong tương lai lâu dài, vừa tạo điều kiện cho Hà Nội phát triển toàn diện, xứng đáng là trung tâm đa chức năng là yêu cầu cấp thiết hiện nay. Đây là vinh dự lớn nhưng cũng là trách nhiệm hết sức nặng nề với Hà Nội.

Xin Phó Thủ tướng cho biết đánh giá của Chính phủ về những kết quả mà Hà Nội đã đạt được trong việc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ triển khai thực hiện tốt Nghị quyết 15 của Quốc hội?

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Ngay sau khi có Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo Hà Nội và các địa phương liên quan tổ chức bàn giao và xác định địa giới hành chính mới. Chính phủ cũng đã chỉ đạo Hà Nội chuẩn bị tốt những việc cấp thiết về hợp nhất tổ chức bộ máy để hình thành bộ máy lãnh đạo mới của thành phố Hà Nội.

Cùng với đó, Chính phủ chỉ đạo Hà Nội triển khai ngay vào việc xây dựng chiến lược, quy hoạch và cơ chế chính sách phát triển Thủ đô; nghiên cứu, xây dựng “Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030”; “Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”; "Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050"; Quy hoạch sử dụng đất Thành phố đến năm 2020 và Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2011-2015); chỉ đạo thành phố phối hợp với các bộ, ngành Trung ương nghiên cứu, xây dựng Luật Thủ đô.

Đặc biệt Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chức năng, đồng thời mời các chuyên gia tư vấn quốc tế phối hợp với các chuyên gia trong nước nghiên cứu lập Đồ án quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội và chỉ đạo việc lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân, các nhà khoa học và xin ý kiến của các đại biểu Quốc hội.

Tôi đánh giá rất cao tinh thần nỗ lực, quyết tâm, đoàn kết, thống nhất và đồng thuận cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Hà Nội đã bám sát những chỉ đạo của Trung ương, của Chính phủ, triển khai thực hiện tốt Nghị quyết 15 của Quốc hội (khóa XII) về mở rộng địa giới hành chính Thủ đô Hà Nội.

Một góc Hà Nội nhìn từ trên cao. Ảnh: VGP

Sau 5 năm mở rộng địa giới hành chính theo Nghị quyết của Quốc hội, mặc dù gặp không ít khó khăn thách thức do quy mô dân số lớn, yêu cầu phải giải quyết khối lượng công việc nhiều, đan xen phức tạp, phát triển kinh tế trong điều kiện suy giảm kinh tế trong và ngoài nước, nhưng Đảng bộ, chính quyền Hà Nội đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, lựa chọn xác định công việc trọng tâm, trọng điểm, những khâu đột phá, điều hành quyết liệt để tổ chức thực hiện thắng lợi Kết luận Hội nghị TƯ 6 (khóa X) của Trung ương Đảng và Nghị quyết của Quốc hội về điều chỉnh mở rộng địa giới Thủ đô Hà Nội.

So với năm 2008, năm đầu tiên thực hiện mở rộng địa giới hành chính Thủ đô Hà Nội, GRDP bình quân đầu người tăng 1,33 lần, tổng vốn đầu tư xã hội tăng 1,86 lần, thu ngân sách tăng 2 lần vào năm 2012; lĩnh vực văn hóa xã hội, giáo dục-đào tạo, y tế, khoa học công nghệ tiếp tục phát triển; công tác xây dựng và quản lý quy hoạch, xây dựng và quản lý đô thị, đất đai trên địa bàn có nhiều chuyển biến tích cực; hạ tầng giao thông và vệ sinh môi trường đô thị được cải thiện; ùn tắc giao thông cơ bản được giải quyết; tình hình chính trị ổn định, an ninh, quốc phòng được giữ vững, củng cố và tăng cường; công tác đối ngoại được tăng cường mở rộng; công tác xây dựng hệ thống chính trị được củng cố ngày càng hoàn thiện. Bộ mặt đô thị, nông thôn có nhiều thay đổi, tạo diện mạo mới cho Thủ đô sau 5 năm phát triển. 70% số xã, phường của Thành phố đạt chuẩn quốc gia về y tế. Quan hệ hợp tác của Hà Nội với các tỉnh, thành phố trong nước và quốc tế ngày càng được mở rộng.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu quan trọng này, cũng cần nhìn nhận một thực tế rằng, kinh tế Thủ đô tuy có tốc độ tăng trưởng cao nhưng vẫn còn bộc lộ những yếu tố thiếu bền vững. Công tác quy hoạch, quản lý đô thị, quản lý đất đai có những chuyển biến tiến bộ song vẫn còn hạn chế. Tình trạng quản lý trật tự giao thông, vệ sinh môi trường chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Cải cách hành chính đã đạt được những kết quả ban đầu song còn một số mặt hạn chế: Thủ tục hành chính chưa thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, ý thức trách nhiệm trong thực thi công vụ của một bộ phận công chức còn hạn chế, năng lực một bộ phận cán bộ trong cơ quan công quyền chưa đáp ứng được yêu cầu. Lĩnh vực văn hóa xã hội có một số bất cập...

Những khó khăn này đòi hỏi Hà Nội cần phải nỗ lực, quyết tâm hơn mới có thể thực hiện tốt chủ trương mở rộng địa giới hành chính.

Thưa Phó Thủ tướng, trong thời gian tới, Hà Nội cần làm gì để tiếp tục triển khai thành công những mục tiêu đã đặt ra trong Nghị quyết mở rộng địa giới hành chính?

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Công cuộc xây dựng và phát triển Thủ đô Hà Nội luôn luôn là mối quan tâm hàng đầu của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Thực tế phát triển của Thủ đô trong 5 năm qua đã khẳng định tính đúng đắn, giá trị lịch sử, ý nghĩa thực tiễn lâu dài của chủ trương mở rộng địa giới hành chính đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô, nâng cao vai trò của Thủ đô ở một vị thế, tầm cao mới, hướng tới mục tiêu văn minh, hiện đại, giàu bản sắc.

Để Thành phố có điều kiện tiếp tục thực hiện tốt chủ trương của Trung ương về mở rộng địa giới hành chính, xây dựng Thủ đô văn minh hiện đại như những mục tiêu đã đặt ra trong Nghị quyết 15 của Quốc hội (khóa XII), Hà Nội cần chủ động tiếp tục xây dựng và phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển nhanh và bền vững, tái cơ cấu nền kinh tế, phát triển kinh tế tri thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả và tính bền vững của kinh tế Thủ đô.

Hà Nội phải huy động mọi tiềm năng, thế mạnh, nguồn lực và đẩy mạnh xã hội hóa để phát triển sự nghiệp văn hóa, giáo dục-đào tạo, y tế, khoa học-công nghệ đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô và cho sự phát triển chung của vùng và cả nước.

Hà Nội cũng cần tập trung đổi mới và nâng cao chất lượng công tác xây dựng và quản lý quy hoạch bảo đảm đồng bộ, hiện đại, ổn định và lâu dài. Trên cơ sở các quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đẩy nhanh việc xây dựng các quy hoạch chi tiết, phân khu chức năng, ngành, lĩnh vực và địa phương.

Khu đô thị mới Trung Hòa-Nhân Chính. Ảnh: VGP/Việt Hà

Đặc biệt, Hà Nội cần huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và chính quyền các cấp để đẩy mạnh hơn công tác giải phóng mặt bằng các dự án, công trình trọng điểm.

Ngoài việc tôn tạo, giữ gìn và phát triển khu trung tâm của Thành phố, Hà Nội cũng cần quan tâm xây dựng nông thôn mới, đặc biệt là một số huyện còn nhiều khó khăn.

Ngoài ra, Hà Nội cần tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; giữ vững ổn định chính trị-xã hội, bảo đảm an toàn tuyệt đối các cơ quan đầu não của Đảng và Nhà nước, các hoạt động đối ngoại quốc gia, các sự kiện chính trị lớn diễn ra trên địa bàn; chủ động, tích cực hội nhập quốc tế; tăng cường các hoạt động đối ngoại, nhất là với thủ đô các nước; mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác, liên kết và giao lưu với một số địa phương trong vùng và cả nước.

Các bộ, ngành Trung ương tích cực phối hợp với UBND thành phố Hà Nội, tạo điều kiện sớm ban hành các văn bản quy phạm pháp luật cụ thể hóa Luật Thủ đô để Hà Nội triển khai thực hiện Luật có hiệu quả.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng khi mở rộng Thủ đô Hà Nội là sắp xếp di dời cơ sở sản xuất kinh doanh, các trường đại học ra ngoài khu vực nội thành. Tuy nhiên việc triển khai còn chậm, chưa có lộ trình cụ thể. Vì thế, các bộ, ngành cần phối hợp đề ra lộ trình, giải pháp cụ thể để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ này.

Chính phủ sẽ quan tâm giải quyết kịp thời những khó khăn vướng mắc, kiến nghị của Hà Nội và chỉ đạo các bộ, ngành liên quan tập trung nguồn lực cho các công trình trọng điểm thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách Trung ương triển khai trên địa bàn, giao Thành phố thực hiện.

Với những kết quả quan trọng mà Hà Nội đã đạt được trong 5 năm qua, đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân Thủ đô cần tiếp tục phát huy truyền thống của Thủ đô Hà Nội nghìn năm văn hiến, đoàn kết, trí tuệ và quyết tâm cao thực hiện thắng lợi nhiệm vụ ổn định và phát triển kinh tế-xã hội, thực hiện tốt chủ trương của Trung ương về mở rộng địa giới hành chính, xây dựng Thủ đô Hà Nội thân yêu ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại xứng tầm dân tộc ta, đất nước ta.

Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng!

Việt Hà