UBTVQH thảo luận Luật Căn cước

Ngày 12/3, UBTVQH đã thảo luận về dự án Luật Căn cước công dân do lãnh đạo Bộ Công an báo cáo.

Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về căn cước công dân phù hợp với tình hình thực tiễn của từng giai đoạn. Tuy nhiên, các quy định này còn tản mạn, chủ yếu được ban hành dưới hình thức Nghị định của Chính phủ nên hiệu lực thi hành thấp, cần được quy định trong văn bản có hiệu lực pháp lý cao là luật.

Mặt khác, quá trình phát triển hiện nay đòi hỏi vừa phải đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quản lý căn cước công dân vừa phải bảo đảm các quyền bí mật đời tư cá nhân. Ngoài ra, kỹ thuật, công nghệ cấp giấy tờ chứng minh căn cước công dân hiện lạc hậu, không đáp ứng được yêu cầu ngày càng tăng của nhân dân.

Do đó, Chính phủ đề nghị cần phải ban hành Luật Căn cước công dân để khắc phục các bất cập này.

Dự thảo luật trình UBTVQH cho ý  kiến gồm 5 chương, 34 điều. Trong đó, cơ sở dữ liệu căn cước công dân được quy định theo hướng xây dựng một cơ sở dữ liệu chuyên ngành được kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do Bộ Công an quản lý phục vụ công tác cấp, đổi, cấp lại CMND và quản lý Nhà nước về an ninh, trật tự.

Do cơ sở dữ liệu căn cước công dân có một số trường thông tin trùng với một số trường thông tin của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, nên Dự thảo Luật được quy định theo hướng đối với những trường thông tin mà một trong hai cơ sở dữ liệu này đã có thì không cần thu thập nữa nhằm giảm bớt thủ tục và tránh gây phiền hà cho người dân.

Về CMND, Dự thảo quy định CMND là thẻ căn cước của công dân Việt Nam và là giấy tờ tùy thân duy nhất có giá trị chứng nhận căn cước của người từ 15 tuổi trở lên, do cơ quan có thẩm quyền cấp từ cơ sở dữ liệu căn cước công dân để sử dụng trong giao dịch, đi lại trên lãnh thổ Việt Nam.

Các thành viên UBTVQH đồng tình với sự cần thiết ban hành Luật Căn cước công dân, cũng như tên gọi của Luật và đề nghị khi ban hành thì thay đổi khái niệm “Chứng minh nhân dân” thành “Thẻ căn cước công dân”.

Bên cạnh đó, trên CMND có thông tin về nơi thường trú của công dân và do đó về lâu dài, có thể nghiên cứu tiến tới dùng CMND thay cho sổ hộ khẩu.

Góp ý Dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý cho rằng Chính phủ tiếp tục rà soát những quy định của Dự thảo luật về trách nhiệm thu thập và cung cấp thông tin cá nhân, những giấy tờ và thủ tục cần thiết khi làm căn cước công dân... để bảo đảm đúng các quy định của Hiến pháp về quyền và nghĩa vụ của công dân, trách nhiệm của Nhà nước, nhất là thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo hộ theo quy định của Hiến pháp.

Một số thành viên UBTVQH đề nghị Chính phủ cần làm rõ mối quan hệ giữa việc cấp CMND với việc thực hiện cấp số định danh cá nhân và phát triển ứng dụng thẻ công dân điện tử để giảm giấy tờ công dân trong lĩnh vực quản lý hộ tịch, quản lý cư trú, quản lý trật tự xã hội và các lĩnh vực khác có liên quan để bảo đảm thống nhất, hiệu quả, khả thi trong các điều luật. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng Ban soạn thảo cần phải cân nhắc quy định “CMND là thẻ căn cước của công dân Việt Nam và là giấy tờ tùy thân duy nhất có giá trị chứng nhận căn cước của người từ 15 tuổi trở lên” trong Dự thảo Luật.

Bởi, thực tế hiện nay, ngoài CMND, công dân còn có nhiều loại giấy tờ khác (hộ chiếu, giấy chứng minh sĩ quan quân  đội và công an nhân dân, thẻ công chức, viên chức, thẻ học sinh…), nếu xác định CMND là giấy tờ “duy nhất” có thể sẽ dẫn đến các loại giấy tờ nói trên mất tác dụng, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.