VN góp phần nâng cao hiệu quả hợp tác Mekong-Nhật Bản

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dự Hội nghị Cấp cao Mekong-Nhật Bản lần thứ 4, tháng 4/2012. Ảnh VGP

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 12 (Philippines, tháng 1/2007), Nhật Bản đưa ra Chương trình quan hệ đối tác Nhật Bản-Mekong, tập trung vào 3 lĩnh vực ưu tiên, gồm: Hội nhập kinh tế tiểu vùng; mở rộng thương mại-đầu tư giữa Nhật Bản với khu vực Mekong; theo đuổi các giá trị phổ cập và mục tiêu chung của khu vực.

Đến nay Nhật Bản và các nước Mekong (gồm Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam) đã tiến hành 6 cuộc họp cấp Bộ trưởng và 4 cuộc họp cấp cao.

Trong giai đoạn 2008-2012, hợp tác Mekong-Nhật Bản hình thành vào năm 2008 với mục tiêu xây dựng “Quan hệ đối tác vì sự thịnh vượng chung” giữa các nước Mekong và Nhật Bản. Trên cơ sở Tuyên bố Tokyo, Kế hoạch hành động 63, Sáng kiến hợp tác thương mại, công nghiệp và Sáng kiến Mekong xanh, hợp tác Mekong-Nhật Bản đã triển khai nhiều dự án quan trọng trong các lĩnh vực phát triển cơ sở hạ tầng, môi trường, giao lưu văn hóa và hợp tác công tư.

Đến nay, hợp tác Mekong-Nhật Bản phát triển tương đối thuận lợi do có lợi ích chiến lược ở khu vực; tính bổ trợ lẫn nhau do Nhật Bản là đối tác phát triển có tiềm lực kinh tế và công nghệ, trong khi các nước Mekong có tiềm năng lớn về nguồn lực tài nguyên, nhân công và thị trường; Nhật Bản là quốc gia gần về địa lý, khá trung lập và ôn hòa về mặt chính trị, do đó việc hợp tác với tất cả các nước Mekong cũng dễ dàng.

Trong giai đoạn 2013-2015, tại Hội nghị cấp cao Mekong-Nhật Bản lần thứ 4 (4/2012, Tokyo), các nhà lãnh đạo đã thông qua “Chiến lược Tokyo”, theo đó xác định ba trụ cột hợp tác mới giai đoạn 2013-2015 gồm: Tăng cường kết nối khu vực Mekong và giữa Mekong với các nước bên ngoài; thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại giữa Nhật Bản và các nước Mekong; hợp tác về môi trường và an ninh con người.

Cũng tại Hội nghị này, Thủ tướng Nhật Bản đã nêu cam kết tiếp tục dành 600 tỷ yên ODA hỗ trợ các nước Mekong giai đoạn 3 năm tới và đưa ra danh sách 57 dự án mà Nhật Bản mong muốn hỗ trợ thực hiện (tổng giá trị khoảng 2.300 tỷ Yên). Để triển khai ba trụ cột hợp tác nêu trên, Hội nghị Bộ trưởng Mekong-Nhật Bản lần thứ 5 đã thông qua “Kế hoạch hành động Mekong-Nhật Bản nhằm thực hiện Chiến lược Tokyo 2012” với các chương trình, dự án hợp tác cụ thể.

Trong tiến trình hội nhập quốc tế mạnh mẽ, kể từ khi tham gia quan hệ đối tác vì sự thịnh vượng chung giữa các nước Mekong và Nhật Bản, Việt Nam đã có nhiều đóng góp tích cực vào quan hệ hợp tác này.

Việt Nam là nước tham gia tích cực, chủ động, tranh thủ được sự hỗ trợ của Nhật Bản cho nhiều dự án, chương trình hợp tác, nhất là các dự án phát triển cơ sở hạ tầng.

Hội nghị Cấp cao Mekong-Nhật Bản lần thứ 4, tháng 4/2012 tại Tokyo. Ảnh: VGP

Trong các Hội nghị, lãnh đạo cấp cao nước ta đã đưa ra các sáng kiến nhằm nâng cao hiệu quả của cơ chế hợp tác Mekong-Nhật Bản.

Gần đây, tại Hội nghị Mekong-Nhật Bản lần thứ 4 ở Tokyo (tháng 4/2012), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đưa ra sáng kiến “Tăng cường kết nối các hành lang kinh tế tại Tiểu vùng Mekong qua thúc đẩy vận tải đa phương thức”. Sáng kiến nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của Hội nghị.

Sáng kiến giúp tận dụng mạng lưới sông ngòi, kết hợp và hỗ trợ cho vận tải đường bộ và đường biển; tăng cường kết nối giữa các hành lang kinh tế; tạo thuận lợi cho du lịch, lưu thông thương mại hàng hóa nhờ cắt giảm chi phí và thời gian vận tải và góp phần bảo vệ môi trường thông qua cắt giảm khí thải giao thông.

Trong chuyến thăm chính thức Nhật Bản (từ 12-15/12) theo lời mời của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam sẽ tham dự Hội nghị Cấp cao Mekong-Nhật Bản lần thứ 5, qua đó, Việt Nam tiếp tục có những đóng góp thiết thực, góp phần nâng cao hiệu quả cơ chế hợp tác Mekong-Nhật Bản trong giai đoạn tới.

Nguyễn Hoàng