Phát hiện dấu hiệu sóng thần cổ ở Việt Nam

Viện Vật lý địa cầu - Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã thực hiện một số công trình nghiên cứu khoa học về cổ sóng thần tại Việt Nam, phát hiện một số cồn điệp và bãi sò ở xã Quỳnh Văn, Nghi Tiến và thị trấn Diễn Châu (Nghệ An).

Không thể giải thích sự hình thành các bãi sò cồn điệp này là do người cổ ăn và chất vỏ thành đống, hoặc do vận động kiến tạo. Một số điều tra mới đây nhất cho thấy có thể đã xuất hiện 3 trận sóng thần từng xảy ra vào các khoảng thời gian: 4.500 - 4.300; 4.100- 3.900 và 900- 600 năm trước.

Cụ thể, sự xuất hiện của các cồn điệp có độ tuổi hàng ngàn năm ở khu vực này là những "bất thường" về địa chất bởi loài điệp chỉ sống dưới mực nước biển từ 9- 10m. Vì vậy, khi cồn điệp xuất hiện tại khu vực này, mực nước biển thời gian đó phải đạt đến độ cao 10 - 15m và hơn. Do vậy, các nhà khoa học đã khẳng định nguồn gốc cồn điệp là do sóng lớn có khả năng quét sâu đến đáy biển - đó là kiểu sóng thần.

Theo các nhà khoa học, từ những phát hiện và nghiên cứu ban đầu về cổ sóng thần tại Nghệ An, có thể rút ra một số khả năng và cấp độ thiên tai động đất sóng thần có thể xảy ra tại Việt Nam.

PGS.TS Cao Đình Triều - Viện Vật lý địa cầu - cho rằng, trong trường hợp động đất lớn nhất xảy ra tại đới hút chìm Manila (Philippines), với cấp 9 độ richter, có thể gây sóng thần tối đa tới bờ biển Nghệ An có độ cao tối đa 7m.

Đối với vùng nguồn là đới đứt gãy Baram và với động đất 8 độ richter, sóng thần có thể ập tới bờ biển Nghệ An với độ cao chỉ trên 1m.

Nếu xảy ra động đất có cấp 7,5 độ richter ngoài khơi Bắc Trung Bộ dọc đứt gãy sông Cả, sẽ có sóng thần đạt tới 10m tại bờ biển thị trấn Diễn Châu.

Cổ sóng thần là một định hướng nghiên cứu mới mẻ ở Việt Nam, được khởi đầu từ năm 2005 bằng những chuyến khảo sát vết tích sóng thần cổ giữa các nhà khoa học Viện Vật lý địa cầu và các chuyên gia Viện Vật lý trái đất thuộc Liên Bang Nga.

Hà Phương