Xung quanh việc đăng ký khai sinh có chữ ký cha, mẹ

Tờ khai đăng ký khai sinh có cả chữ ký của cả cha và mẹ để đảm bảo cha và mẹ đã thống nhất về các nội dung khai sinh

Khó khăn phát sinh

Chị Nguyễn Thanh Quý, giáo viên cấp 1 tại tỉnh Thái Bình hiện đang mang thai tháng thứ 7. Chồng chị vừa đi xuất khẩu lao động bên Hàn Quốc được 2 tháng. Chị Quý băn khoăn: “Trường hợp của tôi thì sẽ làm giấy khai sinh cho con như thế nào? Chồng tôi đi xuất khẩu lao động với thời hạn 2 năm mới được về nước”.

Còn trường hợp của chị Hoàng Ngọc Bích, nhân viên Ngân hàng Techcombank, Hà Nội vừa mới sinh con được 2 tuần. Chị Bích có hộ khẩu ở Nam Định còn chồng chị có hộ khẩu ở Bắc Giang. “Nếu giấy khai sinh phải có cả chữ ký của cha, mẹ thì đồng nghĩa với việc tôi và chồng tôi sẽ phải về Nam Định làm giấy khai sinh cho cháu. Để đăng ký được giấy khai sinh cho con, chồng tôi sẽ phải nghỉ làm ít nhất 1 ngày, còn tôi vừa mổ đẻ xong nhưng phải cùng chồng về Nam Định, thực sự rất bất tiện”, chị Bích bày tỏ.

Là người trực tiếp làm ở bộ phận đăng ký khai sinh, bà Nguyễn Thị Chi, cán bộ Tư pháp – Hộ tịch xã Phương Công, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình cho hay, Phương Công là địa phương có số người đi làm ăn xa khá lớn, quy định mới về việc cha mẹ phải ký tên trong tờ khai đăng ký khai sinh đã gây một số khó khăn cho công tác khai sinh trên địa bàn. Khi cán bộ xã yêu cầu phải có chữ ký cha mẹ của trẻ, người dân đề nghị được mang tờ khai về nhà để khai.

“Mặc dù cán bộ xã biết có trường hợp chữ ký của cha mẹ trên tờ khai là chữ ký khống, nhưng cũng không thể chứng minh được và nếu làm khắt khe thì việc khai sinh sẽ bị chậm trễ”, bà Chi nói.

Từ thực tế công việc chuyên môn, bà Trịnh Thị Nhâm, cán bộ xã Hòa Lễ, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk chia sẻ, xã Hòa Lễ có đặc trưng của địa hình cao nguyên, có những khu vực chủ yếu là núi cao, giao thông đi lại không thuận tiện. Dân cư đa dạng, chủ yếu là người Ê Đê, Chàm, Cao Lan, Tày, Nùng, Thái… do đó, từ trước đến nay, công tác khai sinh, vận động khai sinh cho con em các dân tộc này cũng đã gặp khó khăn.

Đồng quan điểm cho rằng nếu bắt buộc phải có cả chữ ký của cha, mẹ thì việc khai sinh sẽ mất thời gian hơn trước, nên theo ông Hoàng Việt Cường, cán bộ Tư pháp – Hộ tịch xã Lại Thượng, huyện Thạch Thất, TP. Hà Nội và bà Trần Thị Hoa, cán bộ phường Thanh Bình, quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng, có thể quy định chỉ cần có chữ ký của mẹ hoặc của cha trên tờ khai đăng ký khai sinh.

Quy định nhằm thống nhất các nội dung khai sinh

Trao đổi với phóng viên Cổng TTĐT Chính phủ về một số vướng mắc nêu trên, ông Nguyễn Công Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Hành chính Tư pháp - Bộ Tư pháp cho biết: Về nguyên tắc, Tờ khai đăng ký khai sinh phải có cả chữ ký của cả cha và mẹ để đảm bảo cha và mẹ đã thống nhất về các nội dung khai sinh như: Việc đặt tên cho con, việc chọn họ cho con (theo họ cha hoặc mẹ), việc chọn quốc tịch cho con (theo quốc tịch của cha hoặc mẹ).

Tuy nhiên, trong những trường hợp cha hoặc mẹ vì lý do khách quan (đi công tác, làm ăn xa, cha hoặc mẹ bị mất năng lực hành vi dân sự...) không thể trực tiếp ký vào Tờ khai thì chỉ cần chữ ký của một người, nhưng người ký phải cam đoan về việc đã trao đổi và thống nhất về nội dung khai sinh.

Trường hợp trẻ em là con ngoài giá thú chưa xác định được người cha thì trong Tờ khai phải có chữ ký của người mẹ, trường hợp người mẹ vì những lý do khách quan (như đã nêu trên) không thể trực tiếp ký vào Tờ khai thì người đi khai sinh ký vào Tờ khai.

Nhiều trường hợp được ký cam đoan

Thực tế tại Sở Tư pháp TP. Hà Nội, ông Nguyễn Hoài Nam, Trưởng Phòng Hành chính Tư pháp cho biết, ngay sau khi Thông tư 05/2012/TT-BTP được ban hành, Sở đã tổ chức các đợt tập huấn cho cán bộ Tư pháp - Hộ tịch cấp cơ sở và cũng nhận được phản ánh của cán bộ về những khó khăn khi yêu cầu cả cha, mẹ phải ký tên trên tờ khai đăng ký khai sinh.

Đối với những vướng mắc khi không có đủ chữ ký của cha và mẹ, Sở Tư pháp đã đề nghị cán bộ cơ sở hướng dẫn người cha hoặc mẹ làm đơn trình bày lý do và cam đoan các thông tin trong tờ khai đăng ký khai sinh đã có sự thống nhất của cả cha và mẹ.

Ông Nam cho rằng việc yêu cầu cha, mẹ phải ký tên trên giấy khai sinh là cần thiết để tạo sự thống nhất trong nội dung kê khai, bởi trước đây đã có nhiều trường hợp vừa thực hiện khai sinh xong lại phải đi cải chính thông tin trên giấy khai sinh, rất mất thời gian và phức tạp khi thực hiện thủ tục cải chính.

Ông Nguyễn Công Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Hành chính Tư pháp - Bộ Tư pháp cũng nhận định, hướng dẫn đăng ký khai sinh đã có độ mở, đó là việc cha mẹ có thể ký trước trong Tờ khai đăng ký khai sinh, không cần chứng thực chữ ký, người đi khai sinh tự chịu trách nhiệm tính xác thực về chữ ký của cha, mẹ. Người đi khai sinh chỉ phải ký trong trường hợp người đi khai sinh không phải là cha, mẹ.

Thúy An – Thu Hằng thực hiện