Châu Phi cần giải phóng tiềm năng nông nghiệp

Ảnh minh hoạ

Đây là nội dung đáng chú ý trong báo cáo "Châu Phi đang phát triển: Giải phóng tiềm năng nông nghiệp" của Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố. Theo đó, ngành nông nghiệp châu Phi có thể đạt quy mô 1.000 tỷ USD vào năm 2030, nếu các chính phủ và khu vực tư nhân tính toán lại các chính sách và phương án hỗ trợ nông dân.

WB cho rằng nông dân châu Phi có cơ hội "vàng" khi nhu cầu của tầng lớp trung lưu phát triển mạnh và giá hàng hoá tăng. Cụ thể, nhu cầu đối với những sản phẩm đắt đỏ hơn dự kiến tăng gấp 4 lần tại các siêu thị ở khu vực đô thị châu Phi. Gạo, gia cầm, bơ sữa, dầu thực vật, rau quả, ngũ cốc và thực phẩm chế biến có thể là những phân khúc năng động nhất của thị trường buôn bán nông sản châu Phi.

Các nước như Kenya, Ghana, Cameroon, Malawi và Zambia đã bắt đầu chứng kiến thị trường nông nghiệp sôi nổi.

Cho dù được hưởng một thập niên kinh tế phát triển mạnh và hoạt động đầu tư vào khu vực tư nhân tăng, nhưng thị phần của châu Phi trong hoạt động xuất khẩu nông nghiệp toàn cầu lại sụt giảm. Ba nước Brazil, Indonesia và Thái Lan đã xuất khẩu nông sản nhiều hơn toàn bộ khu vực Cận Sahara. Trong khi đó, châu Phi chiếm hơn 50% diện tích đất nông nghiệp bỏ hoang của thế giới, với 450 triệu hécta không được trồng cây gây rừng, bảo vệ hay có nhiều dân ở.

Theo WB, thúc đẩy nông nghiệp cần trở thành ưu tiên hàng đầu của các chính phủ để nông dân có thể được hưởng lợi khi nhu cầu lương thực của thị trường thế giới, cùng giá lương thực đồng loạt tăng. Châu Phi cần tìm cách tăng cường hội nhập khu vực để thúc đẩy buôn bán lương thực xuyên biên giới, đối phó với nạn hối lộ tại các hành lang vận tải, giảm tệ quan liêu và chi phí giao dịch. Các vụ thu hoạch ở châu Phi thường cho năng suất thấp hơn tiềm năng và lương thực thường bị hỏng vì khâu dự trữ kém.

Tuy nhiên, theo WB, các chính phủ cần phải phân tích cẩn trọng và cảnh giác với khả năng chiếm đoạt đất đai để đầu tư. Thách thức đối với châu Phi đó là "lái" nhà đầu tư theo hướng kiến tạo việc làm, cung cấp cơ hội cho các chủ nông trại nhỏ, tôn trọng quyền lợi của các cộng đồng địa phương và bảo vệ môi trường.

Nguyễn Chiến