Giải quyết triệt để tình trạng án tồn đọng

Chánh án Toà án nhân dân Tối cao Trương Hoà Bình trá lời chất vấn trước UBTV Quốc hội sáng 22/3. Ảnh: VGP/Lê Sơn

Buổi chất vấn và trả lời chất vấn đề cập tới một số vấn đề đang được đại biểu và cử tri cả nước quan tâm như: giải pháp cho án quá hạn không được xét xử, trách nhiệm của việc các bản án tuyên không rõ ràng dẫn đến không thi hành được, những tiêu cực trong ngành Toà án và một số vụ án xét xử chất lượng chưa cao, gây mất niềm tin trong nhân dân.

Sẽ nỗ lực giải quyết các vụ án tồn đọng và các bản án tuyên không rõ ràng

Trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội về thực trạng nhiều vụ án kéo dài nhiều năm chậm được xét xử, nhất là đối với các vụ án có kháng nghị giám đốc thẩm hoặc đơn đề nghị giám đốc thẩm, Chánh án Trương Hoà Bình thừa nhận là có thực tế một số lượng lớn án có đơn hoặc kháng nghị giám đốc thẩm nhưng chậm được xét xử . Theo thống kê, mỗi năm có gần 400 vụ án cần được xét xử giám đốc thẩm của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân Tối cao nhưng Hội đồng này chỉ họp toàn thể để xét xử được hơn 200 vụ. Vì thế đã gây bức xúc trong nhân dân và đương sự của vụ án, đặc biệt các vụ án dân sự, hành chính, lao động…

Về giải pháp cho vấn đề này, Chánh án cho rằng cần tăng cường thời gian xét xử của Hội đồng Thẩm phán, bởi hiện nay Hội đồng mỗi tháng chỉ họp để xét xử một lần nên chưa giải quyết cấp bách được các vụ án tồn đọng. Tuy nhiên, về lâu dài phải nâng cao chất lượng xét xử ở các cấp dưới nhằm giảm số lượng án kháng nghị giám đốc thẩm, thành lập thêm các Hội đồng thẩm phán nhỏ gọn với khoảng 5 thẩm phán để xét xử giám đốc thẩm thay vì cứ phải họp đủ toàn bộ Hội đồng thẩm phán như hiện nay. Trước tình trạng còn gần 40% án quá hạn không được xét xử trên, Chánh án Trương Hoà Bình cho biết ngành đang nỗ lực đề ra các giải pháp khắc phục nêu trên.

Trả lời chất vấn về tình trạng các bản án tuyên không rõ ràng dẫn đến cơ quan thi hành án dân sự không thể thi hành, công lý không được thực thi và trách nhiệm của ngành Toà án của đại biểu Trương Thị Huệ (Thái Nguyên), Nguyễn Tuyết Liên (Sóc Trăng), Dương Ngọc Ngưu (Thanh Hoá), Chánh án Trương Hoà Bình cho biết đây là thực trạng mà ngành Toà án đang dần khắc phục và tình trạng này có chiều hướng giảm dần qua các năm.

Cụ thể, năm 2011 còn hơn 1.700 vụ án tuyên không rõ ràng, năm 2012 giảm xuống còn 1.100 vụ. để có được kết quả trên, Chánh án đã có nhiều văn bản đôn đốc, hướng dẫn và xem xét trách nhiệm cụ thể của từng ngành trong việc tuyên bản án không rõ ràng. Bên cạnh đó, Chánh án Trương Hòa Bình cũng nhận lỗi của ngành Toà án khi để xảy ra tình trạng bản án tuyên không rõ ràng. Hiện nay, ngành Toà án đang xem xét chủ trì ban hành Thông tư liên ngành để giải quyết vấn đề này.

“Để làm việc này, ngành Toà án cần nâng cao chất lượng xét xử bằng các giải pháp đột phá như nâng cao tranh tụng tại Toà án, nâng cao vai trò của đương sự và các bên có liên quan để làm rõ sự thực khách quan của vụ án để Toà án có phán quyết đúng”, Chánh án Trương Hoà Bình nhấn mạnh.

Về nhân lực cho ngành Toà án, ông Trương Hòa Bình cho biết, ngành đang ráo riết tuyển dụng đủ số biên chế được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giao để bảo đảm cho công tác của ngành tiến hành thuận lợi. Hiện toàn ngành còn thiếu khoảng 2.000 cán bộ, nhất là vùng đồng bằng sông Cửu Long. Vì vậy, ngành Toà án phấn đấu đến hết năm 2014 sẽ tuyển dụng đủ số lượng định biên, bảo đảm cho ngành Toà án hoàn thành nhiệm vụ của mình, hạn chế bất cập, tồn tại, tiêu cực trong ngành.

Xử lý nghiêm tiêu cực về án tham nhũng

Nêu lên một thực trạng nhiều án treo đối với tội danh tham nhũng hiện nay, các đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên), Nguyễn Văn Hiến (Bà Rịa – Vũng Tàu) đặt vấn đề có hay không tiêu cực trong các vụ án này?

Chánh án Trương Hòa Bình thừa nhận có tình trạng cho hưởng án treo không đúng pháp luật trong các vụ án tham nhũng và không loại trừ có tiêu cực. Hiện ngành Toà án có nhiều giải pháp để thanh tra, phát hiện và xét xử lại. Đặc biệt, đánh giá lỗi chủ quan của thẩm phán trong việc tuyên án đối với tội danh tham nhũng. Nếu phát hiện lỗi nặng sẽ không tái bổ nhiệm, làm rõ tiêu cực sẽ xử lý nghiêm, kể cả truy tố trước pháp luật.

Tuy nhiên, chất vấn “nặng ký” nhất được cử tri và đại biểu hoan nghênh do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đặt ra đối với Chánh án Trương Hoà Bình.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng chất vấn: Ngành Toà án có hoàn thành được 8 chỉ tiêu lớn mà Nghị quyết 37/NQ-QH13 đặt ra đối với ngành hay không. Đó là: không để xảy ra oan sai, chấm dứt việc trả hồ sơ điều tra bổ sung không đúng pháp luật, khắc phục triệt để tình trạng án quá hạn luật định, khắc phục bản án tuyên không rõ ràng, nâng tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giải quyết theo trình tự giám đốc thẩm và tái thẩm lên 60%, khắc phục việc ngành Toà án cứ trả lời đương sự “không có căn cứ để kháng nghị, kháng cáo”, bảo đảm việc ra quyết định thi hành án hình sự đúng thời hạn 100% và nâng tỷ lệ tranh tụng tại phiên Toà?

Trước chất vấn phản ánh toàn bộ những vấn đề lớn, cấp bách của ngành Toà án hiện nay của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Chánh án Trương Hoà Bình thay mặt ngành Toà án cam kết sẽ nỗ lực, cố gắng thực hiện với quyết tâm cao nhất Nghị quyết của Quốc hội về các chỉ tiêu được Chủ tịch Quốc hội đã nêu  trên. Ông Trương Hòa Bình xin chịu trách nhiệm trước Quốc hội nếu không đạt được các chỉ tiêu nêu trong Nghị quyết 37/NQ-QH13 về công tác tư pháp năm 2013 và những năm tiếp theo.

Lê Sơn