Kết luận phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Chủ tịch Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng chủ trì phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: TTXVN

Chúng ta đã dành hai ngày rưỡi để tiến hành chương trình báo cáo giám sát về những kiến nghị, khiếu nại của cử tri rồi nghe Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân trình bày báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về chất vấn hai kỳ họp trước, đồng thời chúng ta đã tiến hành chương trình chất vấn đối với bốn vị Bộ trưởng, Trưởng ngành, nghe Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trình bày thêm về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước, bổ sung vào báo cáo đầu kỳ họp.

Trong quá trình triển khai hoạt động chất vấn tại phiên họp này đã có tới 7 vị Bộ trưởng, Trưởng ngành và hai Phó Thủ tướng cũng tham gia đăng đàn trong quá trình này. Nhìn chung Quốc hội chúng ta đánh giá cao và rất hoan nghênh những nỗ lực của Chính phủ, của các Bộ trưởng trong triển khai nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước. Đã cùng với các cấp, các ngành, các doanh nghiệp và cử tri, đồng bào trên cả nước phấn đấu nỗ lực vượt qua những khó khăn và đạt được một số kết quả tích cực trong giai đoạn khó khăn chung này đó là những kết quả đáng trân trọng.

Đồng thời chúng ta cũng hoan nghênh và đánh giá cao báo cáo bổ sung của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và báo cáo trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội. Các kỳ họp trước và kỳ họp này đều nói lên được một quyết tâm phấn đấu để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao và trực tiếp năm 2013 phấn đấu để có thể giải quyết được những tồn tại, khó khăn đang hiển hiện và thúc đẩy, giữ được ổn định kinh tế vĩ mô tốt hơn, tăng trưởng tốt hơn, bảo đảm an sinh xã hội tốt hơn và hoàn thành tốt nhất các chỉ tiêu kinh tế - xã hội mà Quốc hội đã đặt ra cho năm 2013.

Trong phiên chất vấn này liên quan tới các Bộ trưởng thì Quốc hội yêu cầu các Bộ trưởng, yêu cầu Chính phủ và các Bộ trưởng liên quan đã trả lời chất vấn tại kỳ họp này, một số nội dung quan trọng sau đây.

Đối với từng vị Bộ trưởng và trưởng ngành, chúng tôi đều đã có tóm tắt và trình bày khá kỹ công việc và yêu cầu của Quốc hội đối với các vị đó. Bây giờ tôi xin nêu một cách vắn tắt.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, Quốc hội yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các Bộ, các ngành ở Chính phủ và dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, của Chính phủ thì sau phiên chất vấn này tiến hành các giải pháp cần thiết để tiếp tục đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, giải quyết cả về lượng, cả về chất để đảm bảo cho ngành nông nghiệp của chúng ta phát triển toàn diện và bền vững.

Trong đó chú ý vào công tác quy hoạch vùng, ngành và các sản phẩm nông nghiệp, cả trồng trọt, cả chăn nuôi, cả thủy hải sản, cả rừng và các ngành liên quan trong sản phẩm nông nghiệp. Tiến hành tái cơ cấu mô hình sản xuất nông nghiệp, xây dựng những mô hình cần thiết để nâng cao chất lượng và hiệu quả cả trồng trọt, cả chăn nuôi, cả rừng, cả biển, cả kết cấu liên kết giữa các ngành trong nông nghiệp và với các ngành khác.

Phải thực hiện yêu cầu thúc đẩy công nghiệp hóa và đưa khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp để nâng cao chất lượng, tăng năng suất và có hiệu quả, hạ giá thành, tăng sức cạnh tranh cho nông nghiệp.

Tạo ra cho được quản lý hệ thống doanh nghiệp trong sản xuất nông nghiệp, cả trong khâu sản xuất, cả trong khâu phân phối, cả khâu lưu thông. Và quản lý chặt chẽ theo pháp luật để kiên quyết chống những hiện tượng tiêu cực, bất cập hiện nay trong sản xuất nông nghiệp, trong lưu thông các sản phẩm đầu vào cũng như đầu ra của sản xuất nông nghiệp. Giải quyết cho được quan hệ lợi ích giữa nhà sản xuất, người lưu thông và người tiêu dùng sản phẩm nông nghiệp. Ba quan hệ, lợi ích chưa được hài hòa. Nhà sản xuất là người nông dân cũng thiệt, người tiêu dùng thì cũng thiệt mà không biết cái tiền đó, cái lợi đó đến những đâu. Như vậy quản lý cần nghiêm hơn, chặt chẽ hơn, kể cả biện pháp hành chính và biện pháp pháp luật cần thiết khác. Buôn gian, bán lận, hàng lậu, hàng giả vừa không bảo đảm an toàn cho đầu vào của nông nghiệp, đồng thời cả thức ăn cho gia súc và thức ăn cho con người, có thể nói rất phức tạp, cái này phải tạo ra một chuyển biến tích cực, phải ngăn chặn được, đẩy lùi được hiện tượng đó. Bây giờ các hàng lậu từ biên giới vào đất nước của chúng ta, từ cuối năm ngoái đến đầu năm nay tôi thấy chống việc này rất quyết liệt, đồng chí Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân năm ngoái cũng đã có trả lời trước Quốc hội và đã thực hiện được quyết tâm đó, nay cũng đã tương đối kiểm soát được tình hình, nhưng vẫn còn rất phức tạp. Sản phẩm trên thị trường của chúng ta về nông nghiệp còn rất phức tạp, cho nên quản lý sản xuất, kinh doanh, từ khâu sản xuất đến khâu lưu thông và khâu dự trữ đều phải tính toán.

Chúng ta phải xây dựng thương hiệu, xây dựng thị trường, mở rộng hội nhập quốc tế và tranh thủ cho được những kinh nghiệm của quốc tế. Cuối cùng rà soát lại, bổ sung thêm, có những cơ chế cần thiết để hỗ trợ cho sản xuất nông nghiệp của người nông dân gián tiếp và trực tiếp. Thống đốc NHNN đã có báo cáo bổ sung về vấn đề này (công cụ tín dụng) và các đồng chí Bộ trưởng khác liên quan cũng cần có quan tâm để phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm tốt công việc này.

Mục đích cuối cùng của chúng ta là xây dựng ngành nông nghiệp, thế mạnh của đất nước ta trong thời gian tới có được một ngành nông nghiệp phát triển bền vững, có sức cạnh tranh và xuất khẩu được hàng hóa, cạnh tranh được trên thương trường khu vực, thế giới và quan trọng nhất là đem lại đời sống cho người nông dân tốt hơn, có lợi hơn cho người nông dân, nông dân làm ruộng, chăn nuôi, nông dân làm rừng, nông dân làm biển đều phải có chính sách, biện pháp cần thiết.

Thứ hai, về trồng rừng, bảo vệ rừng và trồng mới rừng, đặc biệt quan tâm tới rừng phòng hộ, 5 triệu ha rừng phòng hộ, đi liền với nó là giải quyết vấn đề thủy điện, rừng mà do làm thủy điện bị ngập, mất rừng, chưa trồng bù được thì phải có kế hoạch trồng bù. Ba Bộ trưởng đã cùng cam kết với Quốc hội sẽ có chương trình, kế hoạch để làm tốt việc này. Đi theo đó là giải quyết chính sách đặc thù cho người dân ở các vùng lòng hồ di dời.

Kỳ họp tới chúng ta sẽ nghe quy hoạch và nghe rà soát lại quy hoạch, rà soát lại các dự án thủy điện nhỏ, vừa, lớn để Quốc hội cho ý kiến chủ trương tiếp tục việc này thế nào đến cuối năm nay. Hiện nay đã rà, đã loại, đã ngừng một số và đồng chí Bộ trưởng Bộ Công Thương đã trình bày với Quốc hội, cuối năm chúng ta sẽ nghe kỹ hơn và sẽ căn cứ vào Tờ trình của Chính phủ để xem xét, quyết định chủ trương liên quan tới việc này, Đồng Nai 6, Đồng Nai 6A cũng vào cuối năm. Rừng sản xuất, rừng phòng hộ, rừng đặc dụng và rừng chưa có chủ, rừng có chủ, để có tổ chức lại các nông - lâm trường, đánh giá lại và tiến hành giao đất cho có chủ.

Cũng liền với rừng là rừng phòng hộ liên quan tới chương trình nông nghiệp, nông dân, nông thôn thì cần có chương trình ứng phó và biến đổi khí hậu. Chúng ta hiện nay đã có quy hoạch về đê biển từ Bắc tới Nam và đang làm quy hoạch về ứng phó biến đổi khí hậu, cả các vùng thì triển khai quy hoạch, triển khai kế hoạch, chúng ta từng bước giải quyết các công việc này.

Việc thứ ba, trong lĩnh vực nông nghiệp là chương trình xây dựng nông thôn mới, phong trào xây dựng nông thôn mới cần phải được đẩy mạnh và rút kinh nghiệm tổng kết, sơ kết, sơ kết mấy năm từ đó để chúng ta có chương trình, có điều chỉnh kế hoạch để triển khai cho tập trung. Đây là một chương trình rất lớn và tác động rất rộng, nếu ở nông thôn có thể tới 70 - 80% dân số, cho nên cần tích cực. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chịu trách nhiệm chính về chương trình này, cho nên đồng chí Bộ trưởng có trách nhiệm sơ kết, tổng kết, đánh giá và đề xuất những biện pháp để tiếp tục làm tốt. Tập trung làm quy hoạch cho tốt, tập trung làm giáo dục cho đạt chuẩn, tập trung làm y tế chăm sóc sức khỏe cho đạt chuẩn và theo đó là văn hoá, đồng thời quan trọng hơn cả là quan tâm tới sản xuất, đời sống của người dân, cây gì, con gì, mua gì, ở tất cả các vùng nông thôn mới để đảm bảo đời sống. Cuối cùng an ninh, trật tự an toàn xã hội của hệ thống chính trị và của bà con, phải ăn no, phải mặc ấm, được học hành, được chữa bệnh và được hưởng cuộc sống yên bình ở nông thôn. Gọi là 19 tiêu chí nhưng tóm lại có 5 - 6 việc, tập trung giải quyết cho được. Cũng phải rút kinh nghiệm để xem phong trào này, đồng chí Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc cần rút kinh nghiệm xem đã chỉ đạo tốt chưa.

Sau kỳ họp này mặt trận nông nghiệp, nông dân, nông thôn của sẽ đẩy mạnh một số việc trọng tâm như vậy và sẽ tạo ra một bước chuyển biến tích cực hơn đến cuối năm và sang năm sau, giúp cho tình hình kinh tế - xã hội của đất nước ổn định hơn.

Đối với Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh, trong lĩnh vực văn hoá, thể thao và du lịch, Quốc hội yêu cầu và lưu ý một số điểm: Các chiến lược, kế hoạch, dự án, chương trình để xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc như Bộ trưởng đã báo cáo ở Quốc hội, cần làm cho rõ để lần sau báo cáo với Quốc hội xem thực hiện đến mức nào. Nhưng đặc biệt lưu ý tại kỳ họp này, tại phiên chất vấn này, những tồn tại trong lĩnh vực văn hoá, trong lĩnh vực du lịch, trong lĩnh vực thể thao mà Bộ trưởng có trách nhiệm là người đứng đầu ngành văn hoá, thể thao và du lịch cần quan tâm để khắc phục cho được. Trong văn hoá, gắn liền với nó là tư tưởng, biểu hiện về đạo đức và đạo đức xã hội có nhiều biểu hiện suy thoái, trong gia đình có vấn đề, quan hệ bố mẹ, cha con, anh em ruột thịt trong gia đình cũng có vấn đề; trong trường học có vấn đề, quan hệ thầy trò, học sinh, bạn bè với nhau; trong xã hội có vấn đề, trong công chức, công sở có vấn đề tiêu cực, tham nhũng, nhũng nhiễu văn hoá, trong doanh nghiệp v.v... cũng có vấn đề. Tóm lại trong nhà cho đến ngoài xã hội, ngoài đường đều có những biểu hiện tiêu cực xuống cấp, trong sáng tác các sản phẩm văn học nghệ thuật cho tới biểu diễn các tác phẩm văn học nghệ thuật đều có vấn đề. Trong sản xuất sản phẩm, lưu hành sản phẩm và buôn gian bán lận sản phẩm, ăn cắp sản phẩm đều có vấn đề về văn hóa. Tất cả những biểu hiện tiêu cực này tác động vào đạo đức đời sống của xã hội. Chúng ta nghe Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo nói một câu rất cảm động: "Chấm bài thi hầu hết rất nhiều các bài thi đã nhòe, các cháu viết, các cháu khóc". Các cô giáo thầy giáo chấm cũng khóc. Nếu chúng ta có những tác phẩm tốt, chúng ta có những biện pháp tốt, chúng ta có cách làm tốt thì văn hóa truyền thống dân tộc của chúng ta sẽ tốt. Đây chính là trách nhiệm của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các bộ, ngành khác. Đồng thời phải xây dựng cho được phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, mặt trận văn hóa đang tiến hành trên diện rộng như vậy, từ đó bài trừ những tệ nạn. Chỗ này Quốc hội muốn một tinh thần để Bộ trưởng khẳng định, quyết tâm rất cao, tìm mọi biện pháp và phải ngăn chặn và đầy lùi tất cả những biểu hiện này.

Thứ hai, ngăn chặn đẩy lùi những biểu hiện tiêu cực trong du lịch. Chúng ta làm sản phẩm du lịch, quảng bá du lịch và cơ sở hạ tầng cho du lịch để phát triển, nhưng những biểu hiện tiêu cực trong du lịch hiện nay làm mất hình ảnh du lịch Việt Nam, chúng ta phải ngăn chặn cho được, phải phấn đấu đưa ngành du lịch đuổi kịp, xứng đáng với tiềm năng. Bộ trưởng chưa khẳng định có đuổi kịp không, có vượt không, mình có tiềm năng hơn, 5 năm tới chưa được, 10 năm tới phải đuổi kịp các nước kém và phải vượt.

Thể thao gắn liền với đời sống và sức khỏe của người dâm, thúc đẩy xây dựng phong trào thể thao quần chúng, thể thao theo các lĩnh vực, các bộ môn và xây dựng cho được phong trào thúc đẩy thể thao chất lượng cao. Đi theo đó cũng là chống những tiêu cực trong ngành thể thao hiện nay, cho nên có thể nói ba lĩnh vực của ngành văn hóa, thể thao và du lịch đều còn có tiêu cực cả. Bên cạnh đó thì thông tin cũng còn có những tiêu cực tác động vào văn hóa, phải khắc phục cho được. Trong nhà trường, trong công tác giáo dục đào tạo cũng còn có biểu hiện, đây là sự phối hợp rất rộng của ba Bộ, của các ngành, các cấp thì mới có thể giải quyết đồng bộ được.

Đối với Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thì Quốc hội đặt ra có bốn vấn đề lớn, một là đào tạo nghề, bao gồm cả nghề cho người có quan hệ lao động và cả người chưa có quan hệ lao động và nhất là ở nông thôn để giải quyết công ăn việc làm, kể cả đồng bào thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, để có công ăn, có việc làm, để giảm nghèo và tiến tới có điều kiện để phát triển kinh tế xã hội. Rất nhiều biện pháp các đại biểu Quốc hội đã đặt ra từ cơ sở đào tạo, từ chương trình chất lượng giáo dục, từ đó hướng đào tạo theo nhu cầu, từ liên kết, đến xã hội hóa trong lĩnh vực này, cần phải có triển khai quyết liệt hơn. Việc thứ hai là hợp tác nước ngoài để đưa lao động Việt Nam ra nước ngoài phải đảm bảo thực hiện được luật pháp của ta, bảo vệ được người của ta và thực hiện luật pháp của bạn. Cho nên cũng phải quản lý các công ty cho chặt hơn, rút giấy phép ngay những công ty làm ăn bậy bạ, mất hình ảnh người Việt Nam.

Thứ hai là lo đào tạo để nâng cao chất lượng lao động xuất khẩu nước ngoài. Mở rộng thị trường, đồng thời để tăng thêm số lượng có thể xuất khẩu. Xuất khẩu lao động sau này trở về có nghề, sẽ phục vụ được sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước của chúng ta. Trong xuất khẩu lao động ưu tiên từ chính sách, từ đào tạo, hỗ trợ để con em đồng bào nghèo, khó khăn có thể đi được, tiếp cận được lĩnh vực này.

Đối với người có công thì tiếp tục rà soát, thúc đẩy thực hiện những chính sách đã có, cải cách thủ tục hành chính để thực hiện cho được. Có rất nhiều tồn đọng, tồn tại về vấn đề này, từ văn bản hướng dẫn chậm cho tới thủ tục hành chính, khó có thể tiếp cận được chính sách. Ngay như người có công mà không có hồ sơ gốc, chúng ta cũng chưa giải quyết được.

Thứ hai là rà lại những chủ trương, chính sách và nếu cần có kiến nghị bổ sung, trong đó chú ý đến lực lượng thanh niên xung phong, chú ý tới người nhiễm chất độc da cam, đồng thời chúng ta tiến hành rà soát để cải cách thủ tục hành chính. Nhưng đồng thời phải chống được tiêu cực, trong lĩnh vực nào cũng có tiêu cực, cũng có tham nhũng và gây ra bất bình, mất đoàn kết trong nội bộ nhân dân.

Thứ tư là giảm nghèo, giảm chênh lệch giàu, nghèo, chương trình mà Bộ Lao động - Thương Binh và Xã hội trực tiếp quản lý và các chương trình của các bộ, ngành mà Quốc hội đã duyệt, 16 chương trình đều liên quan tới giảm nghèo, chúng ta phải tích cực triển khai và nghiên cứu để hoàn thiện bổ sung, chúng ta rất tự hào là mình đã đạt mục tiêu thiên niên kỷ, đã được tổ chức quốc tế công nhận, nhưng đấy là công nhận mức đó thôi, còn chúng ta vẫn nghèo lắm, có lẽ 30 năm nữa, 50 năm nữa vẫn còn nghèo. Bởi vì lúc đó người ta tiến lên thì mình so với người ta cũng còn khó khăn và nông dân, miền núi so với thành phố thì vẫn còn nghèo. Cho nên câu chuyện chênh lệch giàu, nghèo là lâu dài.

Đối với Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao thì có 2 yêu cầu trực tiếp đối với Viện trưởng và ngành kiểm sát thì sáng nay đã nêu một loạt các chỉ tiêu trong Nghị quyết 37 của Quốc hội, trong đó đặc biệt nhấn mạnh chức năng, nhiệm vụ, vai trò công tố và chức năng, nhiệm vụ, vai trò kiểm sát tư pháp của Viện, tăng cường kiểm sát tư pháp để đảm bảo hoạt động tư pháp thực sự tuân thủ pháp luật. Thứ hai là xây dựng giám sát đội ngũ làm công tác tư pháp để đảm bảo lực lượng này có năng lực, được đào tạo, có phẩm chất vững vàng trước mọi cám dỗ.

Thứ ba là từ năm nay thì Viện Kiểm sát phải chấn chỉnh lực lượng của mình để có thể báo cáo được với Quốc hội, với Đảng toàn bộ công tác tư pháp, chứ không riêng gì công tác của ngành tư pháp... chúng ta phấn đấu thực hiện Nghị quyết 37 của Quốc hội, là nghị quyết về công tác tư pháp cho năm 2013 và một số năm tiếp theo. Cuối năm nay chúng ta triển khai được việc thực hiện và báo cáo Quốc hội, chúng ta sẽ thảo luận kỹ thêm, để xây dựng nền tư pháp Việt Nam ngày càng trong sạch, vững mạnh, dân chủ, công bằng, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, đúng như chức năng, nhiệm vụ của ngành tư pháp chúng ta.

Đến kỳ họp sau, các bộ trưởng, trưởng ngành được Quốc hội chất vấn, đặt câu hỏi lần này tiếp tục có báo cáo với Quốc hội về kết quả thực hiện. Cuối kỳ họp này Quốc hội sẽ ban hành nghị quyết về chất vấn, chúng ta đã có 23 nghị quyết rồi, kỳ họp này chúng ta lại có nghị quyết, kỳ họp sau lại lên báo cáo việc thực hiện nghị quyết đối với Quốc hội.

(Nguồn: Biên bản ghi âm phiên chất vấn chiều 14/6 của Văn phòng Quốc hội)