Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nói về hiệu quả 2 dự án bauxite

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải phát biểu làm rõ thêm hiệu quả hai dự án bauxite  ở Tây Nguyên, chiều 14/6. Ảnh: VGPNhật Bắc

Tại kỳ họp này, Bộ Công Thương đã có văn bản báo cáo Quốc hội rất chi tiết về hiệu quả tiến độ của hai dự án này, phân tích lý do, nguyên nhân về chậm tiến độ, các phương pháp tính hiệu quả. Phương án vận tải đường bộ cũng tương tự như vậy.

Đây là hai dự án Bộ Chính trị hết sức quan tâm và có sự chỉ đạo ngay từ đầu và thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị, Chính phủ đã có giao nhiệm vụ cho các bộ triển khai các nhiệm vụ thực hiện 3 nội dung: bảo đảm về môi trường, bảo đảm về hiệu quả, bảo đảm về công nghệ.

Bộ Công Thương được giao nhiệm vụ thẩm tra, đánh giá hiệu quả và chúng ta biết, trong quá trình đầu tư thường là chủ đầu tư phải thường xuyên xem xét đánh giá về điều kiện thị trường cũng như hiệu quả của dự án. Nếu như dự án phát hiện là không có hiệu quả thì phải có giải pháp để xử lý, nếu không xử lý được hiệu quả đó thì thậm chí là phải ngừng dự án để bảo đảm cho chủ đầu tư không bị thiệt hại hơn. Chính vì vậy trong quá trình đánh giá hiệu quả, Bộ Công Thương phối hợp với các bộ, ngành liên quan cũng đã thực hiện đánh giá hết sức cẩn thận, kỹ càng. Đánh giá đó cũng tính đến điều kiện về thị trường, nghĩa là chúng ta biết do khủng hoảng của nền kinh tế thế giới thì nhu cầu sử dụng nhôm, từ đó đến Alumin, của thế giới có giảm và đi cùng với đó là giá cũng giảm. Điều đó tác động đến hiệu quả của dự án.

Tuy vậy, như báo cáo của Bộ Công Thương đã nêu, với tính toán hết sức bảo thủ, tức là tính đến dự báo giá Alumin cho cuộc đời kinh tế của dự án là 30 năm, đối với Tân Rai là khoảng 379 đô la Mỹ trên một tấn thì vẫn thấp hơn dự báo của các công ty tư vấn trên thế giới là bình quân khoàng 450 đô la Mỹ. Như vậy, với dự báo mang tính bảo thủ như vậy, an toàn hơn như vậy, thì dự án Tân Rai vẫn còn hiệu quả, tuy là thời gian lỗ lũy kế của nó từ 3 năm bị kéo dài lên 5 năm và hiệu quả của dự án thu hồi vốn của nó cũng bị kéo dài như trong báo cáo đã nêu.

Về phương án vận tải đường bộ thì Chính phủ đã giao cho Bộ Giao thông vận tải, Tổng cục Đường bộ cùng Ủy ban nhân dân các địa phương lên phương án vận tải và từ đó lên phương án đầu tư để bảo đảm phương án vận tải cho các vật tư, nguyên vật liệu của hai dự án này bảo đảm được.

Trong thời gian vừa qua, các dự án này đang đầu tư cũng đã được triển khai hết sức khẩn trương và tuy có hơi chậm, lý do vì khó khăn về nguồn vốn, kể cả nguồn vốn từ than đóng góp cũng hơi chậm và nguồn vốn huy động từ các nhà đầu tư BT và nguồn vốn vay ngân hàng cũng bị chậm. Tuy vậy hiện nay Bộ Giao thông vận tải, Ủy ban nhân dân các địa phương cũng đang hết sức nỗ lực để bảo đảm cho tiến độ của dự án.

“Chính phủ sẽ tiếp thu ý kiến và sẽ chỉ đạo các bộ, đặc biệt là chủ đầu tư, phải theo dõi, đánh giá thường xuyên về dự án để thực hiện việc thi công tiết kiệm chi phí vừa bảo đảm chất lượng, vừa bảo đảm được thị trường và bảo đảm được hiệu quả của dự án”, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nói.

Phó Thủ tướng cho biết một dự án dài hạn như vậy có thể xảy ra rất nhiều điều trong quá trình 30 năm. Chủ đầu tư không có một phương pháp quản lý hết sức tốt và tiết kiệm, hiệu quả thì dự án có thể đổ bể, có thể trở thành lỗ bất cứ lúc nào.

"Như vậy, đối với dự án Alumin phải thường xuyên theo dõi đánh giá và tổ chức quản lý dự án một cách hiệu quả thì mới đảm bảo được hiệu quả 30 năm của dự án. Tại sao là 30 năm? Chúng tôi nêu đây là tuổi thọ kinh tế của dự án mà chúng ta sử dụng theo thông lệ quốc tế để đánh giá một dự án alumin, mỗi dự án công nghiệp có tuổi thọ khác nhau. Ví dụ nhà máy điện, điện than là 30 năm, nhưng điện khí chỉ có 20 năm tuổi thọ kinh tế. Mỗi dự án có một tuổi thọ kinh tế để chúng ta sử dụng nó để đánh giá. Khi chúng ta xây dựng dự án đầu tư của dự án alumin này, chúng ta lấy 30 năm thì bây giờ chúng ta tính để so sánh lại chúng ta cũng lấy thời hạn 30 năm. Nhưng thực tế một dự án như vậy có thể kéo dài đến 40, 50 năm, tùy theo khả năng quản lý hiệu quả của chủ đầu tư. Như vậy hiệu quả của dự án nếu kéo dài được thì sẽ tốt hơn, điều đó phụ thuộc vào năng lực quản lý của chủ đầu tư. Tóm lại, Chính phủ sẽ cùng các bộ chỉ đạo chủ đầu tư tiếp tục thực hiện hiệu quả các kết luận của Bộ Chính trị cũng như các giải pháp đã đưa ra của Chính phủ để bảo đảm dự án có hiệu quả", Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nói.

(Nguồn: Biên bản ghi âm phiên chất vấn chiều 14/6 của Văn phòng Quốc hội)