Về công chứng văn bản thoả thuận phân chia di sản

Luật sư Trần Văn Toàn, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng - Đoàn Luật sư Hà Nội trả lời câu hỏi của ông Thanh như sau:

Quyền sử dụng đất của người chết là tài sản thừa kế để lại cho những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc. Để đăng ký biến động, chuyển quyền sử dụng đất cho người được hưởng di sản, cần thiết phải thực hiện các thủ tục công chứng liên quan.

Tại Điều 49 và Điều 50, Luật Công chứng quy định: Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì họ có quyền yêu cầu công chứng văn bản thoả thuận phân chia di sản.

Trong văn bản thoả thuận phân chia di sản, người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần quyền hưởng di sản của mình cho người thừa kế khác.

Đối với người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật hoặc những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó có quyền yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản.

Căn cứ để chuyển quyền tài sản

Trong trường hợp di sản là quyền sử dụng đất hoặc tài sản pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì người yêu cầu công chứng phải xuất trình giấy tờ để chứng minh quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản đó.

Trong trường hợp thừa kế theo pháp luật, người yêu cầu công chứng còn phải xuất trình giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế.

Trong trường hợp thừa kế theo di chúc, người yêu cầu công chứng còn phải xuất trình di chúc.

Công chứng viên phải kiểm tra để xác định người để lại di sản đúng là người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản và những người yêu cầu công chứng đúng là người được hưởng di sản; nếu thấy chưa rõ hoặc có căn cứ cho rằng việc để lại di sản và hưởng di sản là không đúng pháp luật thì từ chối yêu cầu công chứng hoặc theo đề nghị của người yêu cầu công chứng, công chứng viên tiến hành xác minh.

Văn bản thoả thuận phân chia di sản hoặc Văn bản khai nhận di sản đã được công chứng là một trong các căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản.

Theo thủ tục, những người thừa kế (bao gồm tất cả con đẻ, con nuôi hợp pháp của người để lại di sản) phải ký tên, điểm chỉ vào văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế (đối với trường hợp thỏa thuận phân chia di sản) hoặc ký tên, điểm chỉ vào văn bản khai nhận di sản (đối với trường hợp những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản) trước mặt công chứng viên thực hiện việc công chứng. Văn bản đã được công chứng là một trong những căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản.

Luật sư Trần Văn Toàn

VPLS Khánh Hưng – Đoàn Luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.

Tin liên quan:

- Trường hợp cần thỏa thuận phân chia di sản thừa kế

- Việc tặng cho quyền sử dụng đất cần phải có chứng thực

- Trường hợp không có tên trong di chúc vẫn có thể được hưởng thừa kế

- Chia thừa kế khi không có di chúc