“Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75”

Cuốn sách được ấp ủ trong gần 40 năm của nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh vừa ra mắt bạn đọc.

Đúng dịp kỷ niệm 39 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2014), Nhà xuất bản chính trị quốc gia-Sự thật giới thiệu với bạn đọc cuốn “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75”.

Cuốn sách như một biên niên sử sống động về những giờ phút sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa (chính quyền Sài Gòn) do nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh  ấp ủ thực hiện ra đời sau gần 40 năm, kể từ giờ phút lịch sử trưa 30/4/1975 ở Dinh Độc Lập mà ông may mắn được chứng kiến và viết bài tường thuật đầu tiên của báo chí Việt Nam về giờ phút lịch sử trọng đại của dân tộc.

Cuốn sách dày gần 500 trang, gồm 19 chương: 1-Lễ giáng sinh cuối cùng. 2-Sài Gòn nơm nớp đón Tết Ất Mão. 3-Nước cờ định mệnh. 4-“Trên bốn phương trời đi tìm sự thật”. 5-“Chương bi thảm nhất của chiến tranh”. 6-“Người Mỹ nghĩ gì đây”. 7-Huế ngộp thở. 8-Thiệu lên gân trong cô độc sợ hãi. 9-Đà Nẵng điên loạn và sụp đổ. 10-Nha Trang tắt thở. Quân đoàn II bị xoá sổ. 11-Sài Gòn bên bờ sụp đổ. Cuộc đấu với Uây-en. 12-Cuộc phòng thủ sinh tử. 13-Chính quyền bán đấu giá. 14-Thiệu như ngọn đèn trước gió. 15-Giờ tận số đã điểm. 16-Thiệu cuốn gói. 17-Sức kháng cự cuối cùng bị nghiền nát. Sài Gòn trống rỗng về chính trị. 18-Chiếc trực thăng cuối cùng. 19- Phút tắt thở của Bộ tổng tham mưu quân đội Sài Gòn và chính thể Việt Nam Cộng hòa.

Cuối mỗi chương đều ghi chú rõ những tài liệu nguyên bản, bút tích và nguồn tài liệu đáng tin cậy giúp tác giả dựng nên chương sách đó.

Từng là phóng viên chiến tranh của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) ở Chiến trường miền Nam, đầu năm 1975, nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh được cử tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử với nhiệm vụ là đặc phái viên TTXVN đi trong đoàn do đích thân Tổng giám đốc TTXVN khi đó dẫn đầu…

Bám sát các binh đoàn chủ lực, tác giả đã theo các đoàn quân tiến vào giải phóng hầu hết các thành phố, thị xã suốt từ Huế tới Sài Gòn và may mắn có mặt, chứng kiến giờ phút lịch sử trưa 30/4/1975 tại Dinh Độc Lập.

Những tài liệu nguyên bản thu được, những trang ghi chép tại trận trong quá trình tham gia chiến dịch và trong những ngày tháng đầu Sài Gòn giải phóng, những tư liệu quý giá từ phía chính quyền Sài Gòn và quân đội Sài Gòn tác giả may mắn thu thập được, được các cơ quan có thẩm quyền trong và ngoài quân đội cho phép tiếp xúc, khai thác đã giúp tác giả trong nhiều năm xây dựng nên cuốn sách.

Cuốn tư liệu lịch sử “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” được xây dựng trên những nguồn tài liệu sau:

Lời khai cùng những bản tường trình về những diễn biến chi tiết trong quá trình diễn ra sự sụp đổ tại các tuyến phòng thủ, tại các địa bàn chiến lược và những ngày cuối cùng tại Bộ Tổng tham mưu quân đội Sài Gòn của nhiều tướng lĩnh quân đội Sài Gòn ở cả 4 vùng chiến thuật, thuộc các quân binh chủng bị bắt tại trận hoặc sau ngày giải phóng ra trình diện chính quyền Cách mạng.

Những tài liệu nguyên bản của phía bên kia gồm: Các thư từ, điện văn của Tổng thống Mỹ Richard Nixon và Gerald Ford gửi Nguyễn Văn Thiệu, Tổng thống Việt Nam Cộng hoà, và trả lời của Thiệu; biên bản một số cuộc họp "Hội đồng an ninh quốc gia" của Thiệu; văn bản đệ trình của Bộ Tổng tham mưu quân đội Sài Gòn, các báo cáo phân tích tình báo, điện chỉ huy tác chiến của Thiệu và Bộ Tổng tham mưu quân đội Sài Gòn trong toàn bộ quá trình diễn ra sự sụp đổ; phúc trình của tướng lĩnh các quân đoàn, sư đoàn, các tướng lĩnh thuộc Bộ Tổng tham mưu quân đội Sài Gòn nộp cho Nguyễn Văn Thiệu và Cao Văn Viên, Đại tướng, Tổng tham mưu trưởng quân lực Việt Nam Cộng hòa, trình bày về diễn biến sụp đổ và trách nhiệm cá nhân sau khi thất thủ tại các mặt trận và để mất các tỉnh thuộc Quân khu I, Quân khu II và Quân khu III.

Lời tự thú qua hồi ký và trả lời phỏng vấn của nhiều nhân vật từng giữ các chức vụ chủ chốt trong bộ máy quân sự và dân sự của chính quyền Sài Gòn cùng các cố vấn gần gũi, thân cận nhất với Nguyễn Văn Thiệu, sau ngày giải phóng chạy ra sống ở nước ngoài.

Cuộc phỏng vấn do Viện nghiên cứu chiến lược RAND (Hoa Kỳ) thực hiện đối với 27 nhân vật từng là lãnh đạo chủ chốt của giới quân sự và dân sự chính quyền Sài Gòn sau giải phóng chạy ra sống ở nước ngoài, trong đó có Nguyễn Cao Kỳ, cùng 14 sĩ quan cấp tướng và các cố vấn của Nguyễn Văn Thiệu - Tổng thống, Trần Thiện Khiêm - Thủ tướng, về tình hình nội bộ và những diễn biến chi tiết trong quá trình sụp đổ. Những tài liệu do Trung tâm lịch sử quân sự lục quân Hoa Kỳ tổ chức tổng kết, biên soạn, xuất bản phân tích về nguyên nhân cũng như những diễn biến chi tiết sự sụp đổ của quân đội Sài Gòn tại các mặt trận, các tuyến phòng thủ, các quân đoàn, sư đoàn.

Báo, tạp chí ở Mỹ, các nước phương Tây, báo Sài Gòn, tin tức trên đài Sài Gòn (được ghi âm) và các tài liệu tham khảo đặc biệt được lưu giữ tại Trung tâm Thông tin-Tư liệu TTXVN về diễn biến trên chính trường Sài Gòn những ngày diễn ra sự sụp đổ, cùng tài liệu tác giả thu thập được trong quá trình tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Trên cơ sở những tài liệu nguyên bản, những tư liệu, sự kiện, sự việc có tính xác thực từ phía bên kia được dựng lại xuyên suốt và hệ thống, với một cái nhìn điềm tĩnh, khách quan, không thiên kiến, không chen bất cứ bình luận, nhận xét cá nhân nào của tác giả, với độ lùi gần 40 năm sau khi chiến tranh kết thúc, có thể nói “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” là bức phác thảo toàn cục và chi tiết về toàn bộ quá trình diễn ra sự sụp đổ cùng chân dung của hầu hết tướng lĩnh quân đội Sài Gòn và số phận những người cầm đầu chính thể Sài Gòn trong 4 tháng cuối cùng của chiến tranh: Tháng 1, 2, 3, 4/1975 (từ chiến thắng Phước Long-1/1975 của Quân giải phóng tới những giờ phút lịch sử trưa 30/4/1975 tại Dinh Độc Lập).

Đoàn Quang