Dấu mốc mới trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với Australia, New Zealand

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bắt tay Thủ tướng Australia Tony Abbott (ảnh trái) và Thủ tướng New Zealand John Key (ảnh phải). Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thành phố cảng Sydney sôi động và tươi đẹp với những thảm nắng vàng rực rỡ trải dài trong những ngày đầu thu là điểm dừng chân đầu tiên của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Phu nhân cùng đoàn đại biểu Việt Nam sau chặng đường bay hơn 9 tiếng đồng hồ từ Việt Nam tới xứ Kangaroo.

Tại đây, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có một chương trình hoạt động dày đặc và khép kín, trong đó có cuộc hội kiến với Toàn quyền Australia Peter Cosgrove; hội kiến với Thống đốc bang New South Wales David Hurley; tham dự Đối thoại doanh nghiệp Việt Nam-Australia; tiếp một số lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu của Australia gồm Telstra, Rio Tinto, Commonwealth Bank, Woolworths, ANZ Bank, Santos; gặp mặt thân mật với đại diện kiều bào, sinh viên Việt Nam đang sinh sống và học tập tại Australia…

Đặc biệt tại Sydney, Thủ tướng Chính phủ đã có bài phát biểu và thảo luận với các học giả, nhà nghiên cứu hàng đầu Australia tại Viện Lowy - Trung tâm nghiên cứu chính sách đối ngoại độc lập nằm trong Top 30 trung tâm hàng đầu thế giới.

Với chủ đề “Quan hệ Việt Nam-Australia: Hướng tới một tương lai tươi sáng vì sự thịnh vượng của hai nước, vì hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực”, phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chia sẻ tầm nhìn về quan hệ Việt Nam-Australia, tầm nhìn phát triển của Việt Nam và những vấn đề an ninh khu vực đang nổi lên.

Về vấn ấn đề an ninh khu vực - một trong những vấn đề lớn được các học giả đặc biệt quan tâm, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, Khu vực châu Á-Thái Bình Dương đóng góp gần 55% GDP toàn cầu và là động lực tăng trưởng của kinh tế thế giới, đồng thời có vai trò rất quan trọng trong tiến trình hình thành trật tự thế giới trong tương lai. Tuy nhiên, khu vực này đang tiềm ẩn bất ổn do những diễn biến phức tạp của các điểm nóng và hiện vấn đề đang nhận được nhiều sự quan tâm của công luận quốc tế, khu vực là tình hình diễn biến phức tạp ở Biển Đông.

“Chúng tôi cho rằng hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông là lợi ích chung của các nước trong và ngoài khu vực. Đây là nơi có tuyến hàng hải quốc tế, với khoảng 50% hàng hóa vận chuyển đường biển của toàn cầu. Những bất ổn, căng thẳng hiện nay chỉ có thể giải quyết khi tất cả các nước, nhất là các nước trực tiếp có yêu sách chủ quyền ở Biển Đông, đều phải nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, kiềm chế không có hành động đơn phương làm phức tạp thêm tình hình, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử (COC)”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ quan điểm, để duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực một cách bền vững, mỗi quốc gia, dù lớn, hay nhỏ, bên cạnh việc chăm lo lợi ích của riêng mình, đều phải quan tâm đến các vấn đề chung của khu vực, thế giới và lợi ích chính đáng của các nước khác.

Một lần nữa khái niệm về “Lòng tin chiến lược” đã được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề cập tại đây. “Hòa bình, ổn định là mong muốn tha thiết, là khát vọng cháy bỏng của mỗi con người, mỗi quốc gia và cả nhân loại. Để có hòa bình, ổn định thì một nhân tố có ý nghĩa quyết định là phải xây dựng được lòng tin chiến lược. Nếu không xây dựng được lòng tin chiến lược thì việc bảo đảm cho hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn của nhân loại là rất mong manh”, Thủ tướng phát biểu.

Rời thành phố cảng Sydney tươi đẹp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tới Thủ đô Canberra. Sau lễ đón chính thức được tổ chức trọng thể tại Nhà Quốc hội, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có cuộc Hội đàm với Thủ tướng Australia Tony Abbott tại Nhà Quốc hội.

Hai bên đạt được những nhận thức chung quan trọng về phương hướng phát triển quan hệ song phương cũng như hợp tác ở khu vực trong thời gian tới. Đồng thời nhấn mạnh sự phát triển cả về bề rộng và chiều sâu của mối quan hệ Việt Nam-Australia, nhất trí làm sâu sắc hơn và tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện hiện nay, phù hợp với bản chất chiến lược ngày càng gia tăng của quan hệ hai nước.

Bên cạnh hợp tác song phương, hai bên cũng đã trao đổi sâu rộng các vấn đề quốc tế và khu vực. Hai bên nhất trí tiếp tục phối hợp chặt chẽ và hiệu quả với nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế mà hai bên là thành viên; ủng hộ và hỗ trợ lẫn nhau trong đàm phán và thực hiện Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Hai bên khẳng định về tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông cũng như giải quyết các tranh chấp trên biển dựa trên luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982; kêu gọi tất cả các bên thực hiện đầy đủ Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), kiềm chế và không có những hành động làm gia tăng căng thẳng thêm tình hình khu vực, trong đó có việc cưỡng ép hoặc sử dụng vũ lực để đơn phương thay đổi nguyên trạng; nhất trí cần cấp thiết xây dựng một Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông.

Nhân dịp này, hai bên đã ra Tuyên bố chung; ký Tuyên bố về tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam-Australia và 04 văn bản hợp tác quan trọng khác, bao gồm (i) Thỏa thuận Chương trình Lao động Kỳ nghỉ; (ii) Thỏa thuận về triển khai chương trình hợp tác châu Á-Australia về phòng chống buôn bán người; (iii) Bản Ghi nhớ hợp tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh; (iv) Bản Ghi nhớ về tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc của Việt Nam.

Cũng tại Thủ đô Canberra, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã hội kiến Chủ tịch Hạ viện Bronwyn Bishop và Chủ tịch Thượng viện Stephen Parry; tiếp Nhóm nghị sĩ hữu nghị Australia-Việt Nam, lãnh tụ Đảng đối lập Bill Shorten, Hội Doanh nhân Việt Nam tại Australia, Chủ tịch Hội Hữu nghị Australia-Việt Nam và các sinh viên Australia sẽ sang Việt Nam học tập trong khuôn khổ Kế hoạch Colombo mới (New Colombo Plan); thăm và nói chuyện thân mật với cán bộ, nhân viên Đại sứ quán, đại diện cộng đồng người Việt Nam tại Australia…

Kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Australia, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu Việt Nam rời Thủ đô Canberra (Australia) lên đường thăm chính thức New Zealand theo lời mời của Thủ tướng John Key. Lễ đón chính thức được tổ chức trọng thể tại Tòa nhà Chính phủ với nghi thức truyền thống chào đón thượng khách của dân tộc Mao-ri và 19 loạt đại bác.

Ở thành phố Auckland, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã hội đàm với Thủ tướng John Key; hội kiến với Toàn quyền New Zealand Jerry Mateparae; Chủ tịch Quốc hội New Zealand David Carter; tiếp xúc với Lãnh tụ Công đảng đối lập Andrew Little; đối thoại với các doanh nghiệp Việt Nam-New Zealand; thăm trường Đại học Công nghệ Auckland…

Tại Hội đàm, Thủ tướng John Key nhiệt liệt chào mừng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lần đầu tiên thăm chính thức New Zealand, coi đây là sự kiện quan trọng diễn ra vào thời điểm đầy ý nghĩa, đánh dấu 40 năm hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao (1975-2015).

Hai nhà lãnh đạo cùng đánh giá lại 40 năm quan hệ hợp tác, đặc biệt từ sau khi hai nước thiết lập quan hệ đối tác toàn diện năm 2009, đồng thời nhất trí về một tầm nhìn chung nhằm tăng cường và làm sâu sắc hơn mối quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước hiện nay, hướng tới nâng tầm quan hệ lên mức đối tác chiến lược trong thời gian tới.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng New Zealand cũng khẳng định tiếp tục duy trì trao đổi đoàn cấp cao và các cấp, đồng thời nhất trí đa dạng hóa các hoạt động tiếp xúc với nhiều hình thức phong phú như điện đàm, gặp gỡ bên lề các Hội nghị cấp cao, cử đặc phái viên; phát huy hiệu quả của các cơ chế hợp tác hiện có nhằm triển khai tốt các thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao trên các lĩnh vực; thực hiện đúng thời hạn các mục tiêu đề ra trong Chương trình Hành động giai đoạn hai 2013-2016.

Bên cạnh các vấn đề song phương, hai bên cũng trao đổi sâu rộng về các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm. Hai bên nhất trí tiếp tục tham vấn, phối hợp chính sách, ủng hộ lẫn nhau nhằm giải quyết các thách thức toàn cầu, thúc đẩy các lĩnh vực cùng quan tâm và phát huy hiệu quả của các cơ chế, diễn đàn hợp tác khu vực và quốc tế như Liên Hợp Quốc, WTO, EAS/ARF/ADMM , APEC, ASEM…; tái cam kết nỗ lực sớm hoàn tất đàm phán các thỏa thuận tự do thương mại chất lượng cao gồm Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Hai Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình ổn định tại khu vực, kêu gọi các bên giải quyết hòa bình các tranh chấp trên biển, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.

Hai bên nhất trí ra Tuyên bố chung về tăng cường quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam và New Zealand.

Đánh giá về ý nghĩa chuyến thăm khi trả lời phỏng vấn báo chí, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung cho biết, “Điều đặc biệt lần này là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và lãnh đạo 2 nước đã nhất trí nâng quan hệ giữa Việt Nam-Australia và giữa Việt Nam-New Zealand từ quan hệ Đối tác toàn diện lên một tầm cao mới, hướng tới quan hệ đối tác chiến lược, điều này có ý nghĩa quan trọng, khẳng định mong muốn cũng như lợi ích chung về mặt chiến lược của Việt Nam cũng như của các nước đối tác; tạo khuôn khổ, nền tảng cho những hoạt động hợp tác lâu dài trong tương lai, đây là kết quả rất lớn, rất có ý nghĩa trong chuyến thăm chính thức Australia và New Zealand lần này của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng”.

Như vậy, có thể khẳng định, chuyến thăm chính thức Australia và New Zealand của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thành công tốt đẹp đã tiếp tục củng cố và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác toàn diện với Australia và New Zealand, mở ra nhiều triển vọng và cơ hội hợp tác mới trên các lĩnh vực giữa Việt Nam và 2 quốc gia Châu Đại Dương này.

Nguyễn Hoàng-Nhật Bắc