Vaccine ‘xách tay’ - có thật hay chỉ là lừa đảo?

Các trang facebook cá nhân rao gom mua vaccine từ nước ngoài

Gom mua vaccine qua mạng

Thời gian gần đây, một số trang cá nhân trên facebook đã đăng tải thông tin có thể đặt mua vaccine 5 trong 1 và 6 trong 1 từ Bỉ và Pháp về Việt Nam theo kiểu “hàng xách tay”.

“Em có nguồn vaccine 6 trong 1 tại Pháp đảm bảo vaccine Pháp chuẩn, nhưng em đang cần gom để được giá tốt cho chị em. Em cũng chỉ gom cùng thôi chứ không phải buôn bán gì. Vì các con nên em sẽ không lấy lãi. Ở Việt Nam chỉ là hàng 5 trong 1 mà vẫn thiếu, giá cũng đã 5 triệu rồi”.

“May mắn có người mách cho chị này chuyên tiêm cho trẻ mà các vaccine toàn hàng chuẩn. Chị ý có bác sĩ xách về hẳn hoi. Thay vì mất 100 triệu/lần sang Singapore tiêm cho con thì mình nhờ người ta xách về tiêm cho con… Bác sĩ chuyên khám cho con cháu nhà em chỉ nhận tiêm cho người quen”.

Các cá nhân đăng thông tin cho biết, vaccine được bảo quản đúng chuẩn quốc tế và được đựng trong thùng lạnh dạng gel khi mang về Việt Nam.

Thậm chí, để lấy lòng tin của các bậc phụ huynh, họ khẳng định, gia đình mình cũng đặt mua vaccine này để tiêm cho con cháu và sẽ có bác sĩ cho các mẹ kiểm tra thuốc.

Ngoài khẳng định nguồn gốc vaccine chuẩn, có bác sĩ kiểm định chất lượng, điểm chung của tất cả các trang facebook rao gom mua vaccine “xách tay” này đều đặt ra “hạn ngạch”: Mỗi lần gom mua số lượng phải tối thiểu từ 10 liều trở lên.

Trước những thông tin có vẻ rất đáng tin cậy này, không ít phụ huynh đã đặt mua thậm chí rủ người thân và bạn bè cùng mua vaccine về tiêm cho con em mình.

Tuy nhiên, một số người, sau khi tìm hiểu kỹ, đặc biệt là sau khi so sánh vỏ đựng vaccine Infanrix Hexa (vaccine 6 trong 1) đang được tiêm ở Việt Nam với vỏ vaccine 6 trong 1 mua qua mạng có sự khác nhau đã không khỏi băn khoăn: Vaccine “xách tay” là hàng thật hay giả? Việc quản lý vaccine ở nước  ngoài lỏng lẻo đến mức ai cũng có thể mua vaccine dễ dàng như mua mỹ phẩm và thực phẩm chức năng?

Cơ quan quản lý nói gì?

Khi chúng tôi nêu ra các thắc mắc trên, ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, tất cả các vaccine trước khi đưa ra sử dụng đều phải được kiểm tra chất lượng tại các cơ sở sản xuất.

Các vaccine này khi nhập khẩu vào Việt Nam đều phải được Viện Kiểm định quốc gia kiểm tra và nếu đạt chất lượng kiểm tra thì mới được phép sử dụng.

Vaccine được chuyển đến các cơ sở tiêm chủng cũng phải được bảo quản theo đúng quy định và khi sử dụng cũng phải tuân thủ các quy định của Bộ Y tế.

Ông Phu khẳng định, vaccine mua theo hình thức “hàng xách tay”như trên sẽ không có cơ quan nào trong nước thẩm định về chất lượng, vì vậy, không ai dám chắc khi tiêm cho trẻ sẽ an toàn.

Không những thế, việc tiêm vaccine “hàng xách tay” sẽ là “tiêm chui”, các cháu sẽ không được khám trước khi tiêm, theo dõi sức khỏe sau khi tiêm, nên nếu không may xảy ra các tai biến trong quá trình tiêm chủng sẽ không được xử trí kịp thời.

Liên quan tới thông tin có bác sĩ trong bệnh viện móc nối với bệnh nhân để kê đơn mua vaccine về Việt Nam, ông Trần Đắc Phu khẳng định, các bác sĩ không có quyền kê đơn vaccine. Việc tiêm vaccine phải được tiêm ở những cơ sở tiêm chủng có chứng chỉ do sở y tế các tỉnh, thành phố cấp.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng đã quy định không được tiêm chủng cho trẻ tại nhà, nên sẽ không thể có chuyện bác sĩ kê đơn vaccine để phụ huynh đặt mua vaccine tiêm cho con.

Còn đại diện Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cho biết, Bộ Y tế đã cấp số đăng ký vaccine dịch vụ 5 trong 1 và 6 trong 1 để doanh nghiệp tự kí hợp đồng nhập khẩu theo nhu cầu mà không cần xin phép Bộ, cũng như không bị hạn chế về số lần, số lượng, giá trị.

Trong điều kiện có nhu cầu thị trường, các công ty nhập khẩu không có lý do gì mà không nhập vaccine về để phục vụ người tiêu dùng.

Tuy nhiên, hiện nay, nguồn cung của vaccine 5 trong 1 và 6 trong 1 đều đang thiếu ở tất cả các nước trên thế giới, kể cả Pháp - nước sản xuất vaccine 6 trong 1 Infanrix Hexa. Nguyên nhân do cơ sở sản xuất thay đổi địa điểm và đang trong thời gian điều chỉnh quy trình xuất xưởng lô vaccine.

Ở các nước, việc mua thuốc chữa bệnh không hề dễ dàng. Đa phàn thuốc chữa bệnh bắt buộc phải có đơn của bác sĩ thì nhà thuốc mới bán ra, vì thế, không thể biết những người đang rao gom mua vaccine trên mạng lấy nguồn vaccine từ đâu để mua và mang về Việt Nam.

Trong nền kinh tế thị trường, có cầu sẽ ắt có cung. Tuy nhiên, vaccine là một loại “hàng hóa” đặc biệt, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của trẻ, điều kiện kinh doanh chắc chắn cũng không thể đơn giản và dễ dãi. Trước thực trạng nêu trên, rất mong các cơ quan chức năng vào cuộc kịp thời, để tìm sớm đưa ra câu trả lời chính xác cho các thắc mắc của người dân.

Hiền Minh