Tuyên bố 'Hướng tới Tiểu vùng Mekong năng động và thịnh vượng'

1. Chúng tôi, Lãnh đạo Nhà nước/Chính phủ Vương quốc Campuchia, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Công hòa Liên bang Myanmar, Vương quốc Thái Lan và Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nhóm họp tại Hà Nội, Việt Nam nhân dịp Hội nghị Cấp cao Chiến lược Hợp tác Kinh tế Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong (sau đây gọi tắt là ACMECS) lần thứ 7. Tổng Thư ký Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Phó Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, Tổng Thư ký ủy ban ESCAP, đại diện Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và Ngân hàng Thế giới (WB) cũng tham dự Hội nghị.

2. Chúng tôi hài lòng với các thành tựu mà Hợp tác ACMECS đã đạt được kể từ khi thành lập đến nay, góp phần củng cố quan hệ giữa năm nước thành viên trên cơ sở quan hệ láng giềng, hữu nghị truyền thống, vì lợi ích chung và hiểu biết lẫn nhau. Năm quốc gia đạt những bước tiến lớn trong thúc đẩy phát triển kinh tế và tiến bộ xã hội, nâng cao chất lượng sống và phúc lợi của người dân, tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư, giao lưu nhân dân và tiến hành cải cách thể chế hướng tới tăng trưởng bền vững và bao trùm. 

3. Chúng tôi bày tỏ hài lòng về những nỗ lực của các Bộ trưởng và Quan chức cao cấp, các nhóm công tác trong việc thực hiện Kế hoạch Hành động ACMECS 2016-2018 và hoan nghênh những tiến bộ đạt được trong tám lĩnh vực hợp tác. Chúng tôi yêu cầu các cơ quan hữu quan đẩy nhanh việc thực hiện Kế hoạch Hành động ACMECS 2016-2018.

4. Chúng tôi thảo luận sâu về những diễn biến trong khu vực, trên thế giới và vai trò của ACMECS trong thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế các nước thành viên và thúc đẩy phát triển bền vững tại khu vực.  

5. Chúng tôi cho rằng ACMECS đã bước vào một giai đoạn phát triển mới với những cơ hội phát triển chưa từng có và nhiều thách thức mới. Các nước thành viên ACMECS đều đang trong quá trình chuyển đổi kinh tế-xã hội nhanh chóng, do vậy yêu cầu cấp thiết hiện nay đối với chúng ta là tạo ra động lực tăng trưởng mới trên cơ sở phát huy các thế mạnh và tranh thủ các cơ hội phát triển mới.  

6. Chúng tôi nhất trí tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực ưu tiên cao nhằm mục tiêu: (i) Tăng cường gắn kết trong khu vực nhằm tạo điều kiện cho các nền kinh tế tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu và nâng cao sức cạnh tranh; và (ii) Hỗ trợ các nước thành viên ACMECS thực hiện thành công Chương trình Nghị sự 2030 về Phát triển Bền vững. Chúng tôi cũng nhất trí tiến hành các hoạt động nhằm tăng cường hiệu quả của Hợp tác ACMECS. 

7. Để đạt được mục tiêu trên, chúng tôi cam kết triển khai các hoạt động sau:

I. Tăng cường kết nối khu vực:

8. Trong lĩnh vực giao thông, chúng tôi nhất trí:

i. Tăng cường hợp tác nhằm hoàn thiện kết nối vận tải đa phương thức và tận dụng tối đa các mạng lưới giao thông đường bộ và hành lang kinh tế, đặc biệt là Hành lang Kinh tế Đông-Tây (EWEC), Hành lang Kinh tế Bắc-Nam (NSEC) và Hành lang Kinh tế phía Nam (SEC).

ii. Huy động nguồn lực nhằm xây dựng các tuyến đường còn thiếu và cải thiện chất lượng các tuyến đường bộ dọc các hành lang kinh tế; cùng nhau xây dựng các tuyến cao tốc dọc Hành lang Kinh tế phía Nam, trong đó có tuyến cao tốc TP. Hồ Chí Minh-Phnom Pênh.

iii. Phối hợp phát triển các tuyến vận tải mới kết nối các nước thành viên ACMECS, bao gồm tuyến Hà Tĩnh (Việt Nam)-Khammuon (Lào)-Nakhon Phanom (Thái Lan).

iv. Nghiên cứu khả năng áp dụng mô hình kiểm tra “Một cửa, một lần dừng” tại các cặp cửa khẩu quốc tế dọc Hành lang Kinh tế Đông-Tây và Hành lang kinh tế phía Nam; và phối hợp với Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) xây dựng“Sổ tay hướng dẫn thực hiện mô hình kiểm tra Một cửa, một lần dừng”.

v. Rà soát thực trạng ngành logistics và xác định phương thức nâng cao tính cạnh tranh của ngành logistics.

vi. Phát triển các tuyến hàng không kết nối các thành phố lớn, các di sản văn hóa và thiên nhiên tại các nước thành viên ACMECS.

vii. Khuyến khích khu vực doanh nghiệp tham gia vào phát triển cơ sở hạ tầng giao thông.

viii. Nỗ lực thực hiện đầy đủ Hiệp định vận tải người và hàng hóa qua biên giới (CBTA) đã được tất cả các nước thành viên ACMECS thông qua, trong đó thực hiện hoạt động “thu hoạch sớm” từ ngày 1/1/2017.

9. Trong lĩnh vực tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư, chúng tôi nhất trí:

i. Tăng cường hợp tác giữa các nước thành viên ACMECS trong việc hài hòa hóa và đơn giản các thủ tục, bao gồm các thủ tục thông quan, thủ tục cho hàng hóa quá cảnh; trao đổi thông tin về thương mại và đầu tư, xây dựng các khu công nghiệp dọc Hành lang Kinh tế Đông-Tây và Hành lang kinh tế phía Nam;.

ii. Thúc đẩy thương mại và đầu tư giữa các nước thành viên, trong đó có thương mại qua biên giới thông qua tổ chức các hội chợ thương mại, triển lãm và các hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư.

iii. Khuyến khích sử dụng đồng nội tệ trong thương mại biên giới, chia sẻ thông tin về các quy định hoán đổi ngoại hối giữa các nước thành viên.

10. Trong lĩnh vực công nghiệp, chúng tôi nhất trí:

Tăng cường tính cạnh tranh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ACMECS thông qua thúc đẩy hài hòa hóa các thủ tục; tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận thông tin, các nguồn tài chính công nghệ; nâng cao năng lực và thúc đẩy phát triển các cụm doanh nghiệp vừa và nhỏ.

11.Trong lĩnh vực du lịch:

Chúng tôi ghi nhận các thành tựu nổi bật trong phát triển du lịch tại các nước thành viên ACMECS, với hơn 52 triệu khách quốc tế và khoảng 9 triệu khách du lịch nội khối trong năm 2015.

Chúng tôi đánh giá cao các tiến bộ đạt được trong thực hiện sáng kiến “Năm quốc gia, một điểm đến”. Chúng tôi cũng hoan ngênh kết quả đạt được của Hội chợ Thương mại Thái Lan mở rộng (TTM ) lần thứ 15 tổ chức tháng 6/2016 tại Chiengmai, Thái Lan, Hội chợ Thương mại Quốc tế (ITE) lần thứ 12 và Diễn đàn Bộ trưởng ACMECS mở rộng về du lịch có trách nhiệm tổ chức tháng 9/2016 tại TP. Hồ Chí minh, Việt Nam.

Chúng tôi yêu cầu các cơ quan liên quan thúc đẩy triển khai bảy lĩnh vực hợp tác đã thống nhất trong Chương trình hành động 2016-2018 về du lịch.

Chúng tôi cũng nhất trí:

i. Thúc đẩy du lịch xanh và du lịch có trách nhiệm tại các nước thành viên ACMECS.

ii. Phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch, trong đó có du lịch đường sông Mekong, du lịch đường bộ, du lịch đường biển;

iii. Tạo điều kiện cho các cơ quan và hiệp hội lữ hành tham gia vào các hội chợ và triển lãm lớn trong khu vực như Hội chợ Lữ hành Quốc tế (ITE) và Hội chợ Du lịch Quốc tế Việt Nam (VITM), Hội chợ Du lịch Thái Lan mở rộng (TTM ), Hội chợ Du lịch Campuchia.

II. Thúc đẩy phát triển bền vững:

12. Chúng tôi tái khẳng định cam kết hợp tác vì phát triển xanh và bền vững tại khu vực và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đạt được các mục tiêu và chỉ tiêu đã được xác định tại Chương trình Nghị sự 2030 về Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc. Chúng tôi quyết tâm tăng cường hợp tác trong phát triển nông nghiệp thông minh trong ACMECS, bảo vệ môi trường hiệu quả, quản lý bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên và sử dụng năng lượng hiệu quả.

13. Trong lĩnh vực nông nghiệp, chúng tôi nhất trí:

i. Xây dựng các chương trình hợp tác về quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm, công nhận lẫn nhau về chứng nhận chất lượng sản phẩm hàng hóa.

ii. Tăng cường hợp tác trong quản lý dịch bệnh vật nuôi qua biên giới.

iii. Hợp tác nghiên cứu các giống cây trồng mới, cũng như các giống cây trồng truyền thống, có khả năng thích nghi và thích ứng với biến đổi khí hậu.

iv. Thực hiện các chương trình hợp tác về quản lý nguồn nước trong nông nghiệp và nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu.

v. Khuyến khích và phát triển hơn nữa hình thức Thỏa thuận Nông nghiệp song phương và đa phương nhằm tạo việc làm và nâng cao đời sống cho người nông dân, nâng cao sản lượng cũng như thúc đẩy thương mại nông sản trong khu vực và trên thế giới, tăng cường an ninh lương thực và thu hút đầu tư từ khu vực tư nhân.

vi. Thúc đẩy thương mại hàng nông sản, đồng thời khuyến khích các nỗ lực thiết lập kênh thông tin giữa các nước thành viên ACMECS về tình hình sản xuất, xuất nhập khẩu gạo.

14. Trong lĩnh vực hợp tác về môi trường, chúng tôi nhất trí:

i. Tái khẳng định cam kết lồng ghép các Mục tiêu Phát triển Bền vững phù hợp vào tất cả các dự án ACMECS về phát triển kinh tế.

ii. Tiếp tục củng cố hợp tác giữa các nước thành viên ACMECS về bảo vệ môi trường và sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên của các dòng sông Ayeyawady, Chao Phraya, Mekong.

iii. Tăng cường hợp tác giữa các nước thành viên ACMECS trong các thể chế khu vực và quốc tế cũng như với các nước bên ngoài ACMECS để thúc đẩy phát triển xanh, cũng như ứng phó biến đổi khí hậu và giải quyết vấn đề ấm lên toàn cầu, và cùng nỗ lực ngăn chặn buôn bán trái phép gỗ và động vật hoang dã dọc tuyến biên giới.

iv. Phối hợp huy động các nguồn lực và thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững đến năm 2030.

v. Tăng cường phối hợp giữa ACMECS với Ủy hội sông Mekong và các cơ chế khu vực khác, cùng quản lý nguồn nước nhằm quản lý và phát triển bền vững, sử dụng hiệu quả và bảo tồn nguồn nước xuyên biên giới và các nguồn tài nguyên khác liên quan.

15. Chúng tôi khuyến khích các đối tác phát triển và các đối tác quốc tế tham gia vào các dự án của ACMECS vì lợi ích chung và sự phát triển của khu vực.

16. Chúng tôi cho rằng các doanh nghiệp là động lực của thương mại, đầu tư và đổi mới sáng tạo và cam kết tăng cường vai trò của khu vực doanh nghiệp trong sự phát triển của ACMECS. Chúng tôi hoan nghênh đóng góp của Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ACMECS và khuyến khích Hội đồng Kinh doanh ACMECS tăng cường trao đổi với cộng đồng doanh nghiệp để truyền đạt một cách hiệu quả những quan tâm và khuyến nghị của họ.

17. Chúng tôi giao các Bộ trưởng và các Quan chức cao cấp tăng cường phối hợp giữa các nước thành viên trong việc huy động nguồn lực để thực hiện các dự án của ACMECS.

18. Nhằm nâng cao hiệu quả của Hợp tác ACMECS, chúng tôi sẽ tiếp tục các cải cách của ACMECS và tăng cường phối hợp giữa ACMECS với các khuôn khổ hợp tác tiểu vùng khác; chúng tôi giao các Bộ trưởng và Quan chức cao cấp tiếp tục nghiên cứu phương thức tinh giản cơ cấu tổ chức của ACMECS và gia tăng sự gắn kết giữa ACMECS và Hợp tác giữa Campuchia-Lào-Myanmar-Việt Nam (CLMV).

19. Chúng tôi hoan nghênh thành công của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) về khu vực Mekong lần thứ nhất do Việt Nam khởi xướng và tổ chức nhằm quảng bá tiềm năng to lớn của khu vực Mekong tới cộng đồng doanh nghiệp quốc tế. Chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết thúc đẩy quan hệ đối tác công-tư nhằm hiện thực hóa tầm nhìn về một Tiểu vùng Mekong cạnh tranh, hội nhập và thịnh vượng.

20. Chúng tôi hoan nghênh Vương quốc Thái Lan đăng cai tổ chức Hội nghị Cấp cao ACMECS lần thứ tám, và hỗ trợ địa điểm tổ chức Hội nghị Cấp cao CLMV lần thứ chín do Campuchia chủ trì vào năm 2018. Thời gian và địa điểm cụ thể sẽ được thông báo qua các kênh ngoại giao.

21. Chúng tôi cảm ơn Chính phủ Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam về công tác tổ chức xuất sắc cho Hội nghị Cấp cao và sự đón tiếp nồng ấm đối với các đại biểu trong suốt thời gian diễn ra Hội nghị.