Thủ tướng: Xây dựng Phú Quốc thành viên ngọc quý, viên ngọc lớn

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc làm việc với lãnh đạo chủ chốt tỉnh Kiên Giang. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Sáng 14/4, tại huyện đảo Phú Quốc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn công tác Chính phủ có cuộc làm việc với lãnh đạo chủ chốt tỉnh Kiên Giang về tình hình phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh cũng như của huyện đảo Phú Quốc.

Kiên Giang được ví như hình ảnh thu nhỏ của nước ta (có đủ các dạng địa hình từ đồng bằng, núi rừng, biển, đảo), có nhiều điều kiện thuận lợi trong việc mở rộng giao lưu kinh tế với các nước trong khu vực, đồng thời là cầu nối các tỉnh miền Tây Nam Bộ với bên ngoài. Đây cũng là vùng đất văn hoá và du lịch nổi tiếng, nhiều danh lam thắng cảnh, từng được ca ngợi trong "Hà Tiên thập vịnh" và "Hà Tiên ơi đất đẹp ngàn nơi”.

Kiên Giang có hơn 100 hòn đảo lớn nhỏ, tập trung thành 5 quần đảo với đảo Phú Quốc - hòn đảo lớn nhất Việt Nam, hòn đảo ngọc rất thuận lợi cho phát triển du lịch biển đảo và nghỉ dưỡng.

Nhìn nhận Kiên Giang có tiềm năng lớn, các thành viên đoàn công tác góp ý cho Kiên Giang, Phú Quốc về một số định hướng, biện pháp phát triển…

Một số ý kiến cho rằng Kiên Giang có các mũi nhọn cần tập trung là nông nghiệp và du lịch, khi mà sản lượng lúa của tỉnh đạt 4,15 triệu tấn năm 2016, trong đó lúa chất lượng cao chiếm trên 70%, đứng thứ 3 vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) chỉ sau An Giang và Long An. Với Phú Quốc, bên cạnh du lịch, cần tìm ra các đặc trưng khác và chỉ xây dựng các công trình chất lượng cao, tầm cỡ quốc tế ở đảo này. Trong phát triển phải bảo đảm theo đúng quy hoạch, giữ rừng, bảo vệ môi trường.

Hoan nghênh ý kiến của các bộ, ngành, Thủ tướng nhất trí với đánh giá rằng Kiên Giang như một Việt Nam thu nhỏ, có vị thế rất quan trọng, không những kinh tế mà cả quốc phòng, an ninh, đối ngoại, đặc biệt có vị thế quan trọng đối với ĐBSCL.

Thời gian qua, Kiên Giang phát triển toàn diện, có tốc độ tăng trưởng cao, riêng quý I/2017, đạt gần 7,4%. Kinh tế biển, nông nghiệp đều phát triển tốt. Đặc biệt, tốc độ tăng trưởng khách du lịch cả trong nước và quốc tế đều rất cao. Một trong những điểm nổi bật là tốc độ vượt trội của Phú Quốc với tiềm năng đầy hứa hẹn, với sự có mặt của nhiều nhà đầu tư lớn.

Trong quá trình phát triển của Kiên Giang, Thủ tướng đánh giá cao lãnh đạo tỉnh đã quan tâm đến nông nghiệp, nông thôn (có 28/118 xã đạt chuẩn nông thôn mới). Đây là sự cố gắng rất lớn, “không phải chúng ta chỉ lo cho Phú Quốc. Đấy là nhiệm vụ rất quan trọng, cần nhìn nhận một cách toàn diện trong chỉ đạo”.

Tốc độ tăng trưởng thu ngân sách bình quân 5 năm khoảng 19%, trong khi mức bình quân cả nước khoảng 7-8%. Tốc độ tăng thu nội địa 19%, cho thấy nội lực kinh tế Kiên Giang rất khá. Cơ sở hạ tầng được quan tâm. Đời sống nhân dân được cải thiện.

Tuy vậy, Thủ tướng cho rằng cần nhìn nhận Kiên Giang còn đối diện nhiều khó khăn, thách thức. Đây là một trong những địa phương chịu tác động bởi biến đổi khí hậu và nước biển dâng, trực tiếp là hạn hán, xâm nhập mặn. Là tỉnh ở cực Nam Tổ quốc, Kiên Giang có nhiều khó khăn trong kết nối với các trung tâm kinh tế lớn nên việc tiếp cận công nghệ, đào tạo nhân lực cũng có nhiều khó khăn. Thủ tướng cũng nêu một số tình trạng cần sớm khắc phục như ở Phú Quốc, khai thác cát, bán cát cho nước ngoài, tình trạng phá rừng, vệ sinh môi trường.

Cho rằng thu ngân sách tăng trưởng cao, đứng thứ 3 trong 13 địa phương ở ĐBSCL nhưng chỉ đáp ứng khoảng 70% nhu cầu chi, còn lại thì nhận trợ cấp từ Trung ương, Thủ tướng mong muốn cuối nhiệm kỳ này, Kiên Giang phấn đấu tự trang trải được ngân sách.

Thủ tướng phát biểu tại cuộc làm việc với lãnh đạo tỉnh Kiên Giang. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Tầm nhìn cho Kiên Giang

Phú Quốc nhận được sự quan tâm liên tục để phát triển thành khu hành chính-kinh tế trong nhiều thời kỳ. Chính phủ đã 4 lần họp bàn trong những tháng vừa qua và đã chính thức trình Bộ Chính trị về mô hình phát triển ở Phú Quốc và Bộ Chính trị đã chấp thuận chủ trương và hiện chúng ta đang xây dựng luật pháp triển khai.

Như vậy, đối với cả nước và với Kiên Giang, Phú Quốc đi trước một bước về phát triển, là ngọn cờ đi đầu trong phát triển về mô hình mới ở Việt Nam, là mô hình đi trước của 3 khu hành chính kinh tế đặc biệt.

Vậy tầm nhìn cho Kiên Giang như thế nào? Thủ tướng gợi mở, trong tương lai gần, phải phấn đấu thành tỉnh đổi mới, giàu có toàn diện dựa trên lợi thế so sánh tự nhiên, được dẫn dắt bởi những mô thức đột phá về thể chế chính sách năng động và ứng dụng công nghệ trong phát triển dịch vụ du lịch, nông nghiệp, kinh tế biển và công nghiệp hỗ trợ, công nghệ chế biến. Phải gắn kinh tế biển với tầm nhìn mới về chuyển dịch cơ cấu kinh tế Kiên Giang. Nông nghiệp, kể cả thủy sản là thế mạnh phát triển, trong đó động lực trung tâm của sự phát triển bứt phá là mô hình hành chính kinh tế đặc biệt Phú Quốc.

Phấn đấu xây dựng Phú Quốc với tên gọi là đảo ngọc, thành viên ngọc quý, viên ngọc lớn, trù phú và thịnh vượng, là trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, giải trí độc đáo, đẳng cấp quốc tế. Tập trung cho Phú Quốc phát triển không phải là cạnh tranh với các địa phương khác mà thu hút nguồn lực và cơ hội phát triển cho Phú Quốc có khả năng cạnh tranh hiệu quả, sòng phẳng với các quốc gia khác; để Phú Quốc có sức hấp dẫn mang tầm quốc tế trong khu vực, thu hút các nhà đầu tư, người giỏi, người thông minh, người giàu đến Phú Quốc, đến Kiên Giang và đến Việt Nam.

Phú Quốc cạnh tranh quốc tế chứ không phải cạnh tranh với các khu hành chính kinh tế đặc biệt khác như Vân Đồn, Vân Phong.

Một viên ngọc lớn tốt hơn 10 viên ngọc nhỏ cộng lại

Cho rằng diện tích Phú Quốc chỉ kém Singapore vài trăm km2, Thủ tướng đặt vấn đề: “Chúng ta có ước mơ phát triển ở Phú Quốc này một cái gì ấn tượng với Việt Nam, với toàn cầu hay không”? Do đó, phải chọn những ý tưởng tinh túy vào đảo ngọc này nên không được cấp đất cho các nhà đầu tư có ý tưởng ngắn hạn trong phát triển Phú Quốc. “Một hạt ngọc lớn còn tốt hơn là 10 hạt ngọc quá nhỏ cộng lại”, Thủ tướng nói và đề nghị phát triển Phú Quốc không thể đơn điệu chỉ là du lịch, vui chơi giải trí. Nhưng nếu trải ra quá nhiều lĩnh vực thì khó phát triển. Vì vậy, trong mô hình phát triển, cần chọn một số lĩnh vực, trước hết là một trung tâm du lịch, vui chơi giải trí nổi tiếng.

Phải tổ chức ở Phú Quốc cơ chế đặc biệt, giao thông thông minh, đặc biệt bảo đảm môi trường, nhất là xử lý rác thải, nước thải. Phải có nông nghiệp sạch, tốt phục vụ du khách và người dân.

Mục tiêu đặt ra là phải có một Phú Quốc hiện đại, không chỉ về thể chế quản lý, diện mạo và cơ sở hạ tầng, đáp ứng tốt nhu cầu dịch vụ cao cấp mà phải giữ gìn được vẻ đẹp tự nhiên của núi rừng, sông suối, cảnh quan môi trường và bảo tồn được các giá trị văn hóa truyền thống của Phú Quốc.

Phú Quốc cất cánh nhờ khuôn khổ thể chế đặc biệt chứ không phải nhờ các biệt đãi, ưu ái về nguồn lực. Tỉnh cần tập trung trí tuệ vào các giải pháp thể chế và tổ chức có tính chất đột phá mở đường cho phát triển kinh tế và dân sinh. Những đề xuất cốt lõi của Kiên Giang về Phú Quốc cần được thể hiện trong Luật về đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt, bảo đảm thể chế, chính sách phải có tính vượt trội, đủ sức cạnh tranh trong khu vực và quốc tế.

Để trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, giải trí đẳng cấp khu vực và quốc tế, tầm nhìn và chất lượng quy hoạch là tối quan trọng. Diện tích gần xấp xỉ nhưng dân số chỉ bằng khoảng 2% dân số Singapore, vì vậy Phú Quốc có cơ hội to lớn để quy hoạch và xây dựng cơ sở hạ tầng hiện đại, có tính đón đầu tiềm năng phát triển to lớn trong tương lai. Quy hoạch này phải có tầm nhìn 30 năm, 50 năm chứ không chỉ cho nhu cầu phát triển trước mắt.

Thủ tướng cho rằng, đất đai là nguồn lực quý báu, cần được sử dụng hiệu quả nhất. Đây là hòn đảo ngọc nên sử dụng đất cần tính toán cho phát triển lâu dài. Phải bố trí đất dự trữ, bảo đảm sử dụng có hiệu quả quỹ đất cho phép phát triển từng giai đoạn. Phải có ý tưởng lớn về phát triển chứ không phải ngắn hạn.

Mất môi trường là mất tất cả

Nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm chất lượng môi trường, Thủ tướng nêu rõ phải làm cho Phú Quốc trở thành thiên đường du lịch, nghỉ dưỡng. Nếu chúng ta đưa ra con số 20.000 phòng ở Phú Quốc thì chắc chắn vấn đề môi trường đặt ra thử thách rất lớn. Mất môi trường là mất tất cả, Thủ tướng lưu ý.

Thủ tướng yêu cầu quan tâm đến lợi ích của người dân, nhất là sinh kế, không để người dân đứng bên lề của sự phát triển. Cần gắn lợi ích của nhà đầu tư với phúc lợi của người dân địa phương. Phải kết hợp xây dựng hạ tầng du lịch, công viên, khu giải trí, bệnh viện với việc phục vụ người dân địa phương, kể cả việc để người dân tiếp cận bãi tắm công cộng thuận lợi, không phải phân lô bán nền mặt biển. Đẩy mạnh du lịch dựa vào cộng đồng.

Chúng ta có chính sách ưu đãi, miễn thuế cho nhà đầu tư thì nhà đầu tư phải tham gia đào tạo nghề, tạo việc làm cho người dân địa phương.

“Hôm qua, tôi có đi cùng anh Nguyễn Thanh Nghị (Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang - PV) trên ô tô và thấy còn rất nhiều việc phải làm cho dân địa phương chúng ta". Thủ tướng cho rằng, cần có một cộng đồng ủng hộ phát triển du lịch chứ không phải một cộng đồng lộn xộn, bưng thúng bán mẹt ngoài đường. Thủ tướng hoan nghênh việc giữ gìn trật tự đô thị, nhưng cũng lưu ý cần có phương án lo cho cuộc sống của những người dân sống nhờ vỉa hè đó.

Vì vậy, phát triển Phú Quốc phải tính tới tăng trưởng bao trùm. Sử dụng tài nguyên ở đây phải tạo phúc lợi và tương lai nghề nghiệp cho người dân địa phương. Nên mô hình phát triển của Phú Quốc phải có tính dung hợp, bảo đảm lợi ích hài hòa giữa nhà đầu tư, người dân, Nhà nước, đồng thời bảo đảm bền vững về môi trường.

Thủ tướng đến thăm cán bộ, công nhân Tập đoàn Vingroup. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Tránh các nhà đầu tư cơ hội

Cần nỗ lực thu hút nhà đầu tư lớn, đúng nghĩa là giàu kinh nghiệm, có thực lực tài chính, có lợi ích đầu tư lâu dài ở Phú Quốc. Tránh các nhà đầu tư cơ hội đến Phú Quốc chỉ để trục lợi ngắn hạn. “Làm sao không để giá đất lên quá cao, chi phí hạ tầng đội lên nhanh chóng”, Thủ tướng nói và biểu dương các tập đoàn lớn như Vingroup, Sungroup có định hướng đầu tư bài bản, có trách nhiệm trong phát triển bền vững Phú Quốc.

Kinh doanh phát triển cần cùng hợp tác với nhau, trước hết là Cần Thơ, An Giang, Cà Mau trong vùng kinh tế trong điểm ĐBSCL. Hợp tác cùng nhau để quản trị một nền kinh tế có hiệu quả, tối ưu hóa trong phân bổ nguồn lực.

Cần nghiên cứu tập trung tái cơ cấu Kiên Giang. Làm lúa, làm thủy sản trong bối cảnh biến đổi khí hậu cần được tính toán. Thủ tướng lưu ý trong mùa hè này, phải bảo đảm nước uống cho người dân, phải có chế độ quan trắc tự động.

Kiên Giang cần triển khai toàn diện các chỉ tiêu kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh năm 2017 như bảo đảm trật tự an toàn xã hội, an toàn thực phẩm. Thủ tướng cho rằng, chỉ cần một vụ ngộ độc với khách du lịch ở Phú Quốc thì sẽ thành câu chuyện rất lớn.